Go – The power to create

Als bibliothecaris heb je het gevoel dat je redelijk in de gaten hebt wat zich in de samenleving afspeelt. Ontwikkelingen, trends,  boeken, films, muziek, interessante mensen. Maar dan komt op een donderdag in september zomaar iemand voorbij die je niet kent en veel ‘dingen’ aanreikt waar je nog nooit van hebt gehoord. Maar ‘het spul’ dat aangereikt wordt past perfect binnen het grote framework Oefenen voor een andere tijd.

Deze Martijn Aslander was ergens in Nederland aan het oefenen waar je niet kwam. Gelukkig kende iemand van SMC412, de Social Media Club Oss, deze Drent wel en had hem gevraagd om op donderdag 25 september een presentatie te komen houden. In de bibliotheek Oss. Andere bijeenkomsten van de SMC412 worden op anders gastlocaties gehouden. De smclub 0412 is al jaren actief en “probeert mensen die geïnteresseerd zijn in social media ook live (IRL) bij elkaar brengen om te netwerken en van en met elkaar te leren over de nieuwe media, nieuwe web tools en de toepassing ervan, zowel privé als in bedrijf. Dit door het organiseren van boeiende avonden waarop op persoonlijke en informele wijze kennis gedeeld wordt over de invloed, valkuilen en mogelijkheden van (het gebruik van) deze tools en media.”
De bibliotheek heeft de laatste jaren meerdere keren haar ruimte beschikbaar gesteld. 

Martijn Aslander
Een vlotte jongen. Zo je kun je hem neerzetten. Niet denigrerend bedoeld. Nee. Hij is gewoon een vlotte spreker, die heel goed weet in wat voor wereld we terecht zijn gekomen. Die optimaal gebruik maakt van de mogelijkheden die er zijn. Wat is de kern daarvan? Alles is met alles verbonden! Of zal dat heel binnenkort worden of zijn. Hij is in zijn leven ‘lekker’ bezig. Niet om rijk te worden. Succesvol te zijn. Nee. Dat is ongetwijfeld het geval, maar het was en is niet het doel in het leven van Martijn Aslander. Hij begrijpt als geen ander dat in onze wereld, waar alles met alles verbonden is, veel mogelijk is. En dat de mogelijkheden om daarin unieke ‘dingen’ tot stand te brengen alleen maar zullen toenemen. Hij wil lekker bezig zijn. Maakt lange ‘werkweken’. Heeft een hekel aan luieren en uitrusten. Kijkt geen tv. Voedt zich ongetwijfeld doorlopend met informatie. Uit alle hoeken en gaten van de samenleving. Is geïnteresseerd in veel. Neemt risico’s. Begeeft zich in werelden waar hij weinig tot niets van af weet, maar die hem wel interessant lijken. Het leven is voor Martijn Aslander een groot feest. Om daarin doorlopend nieuwe ‘dingen’ tot stand te brengen.

Het voert te ver om dit uitvoerig toe te lichten, maar hij handelt vanuit de notie (beter het feit) dat in onze tijd ontwikkelingen zich niet, zoals de laatste tienduizend jaar gemiddeld genomen, lineair ontwikkelen. Maar exponentieel. Hij gebruikte een vijver met waterlelies als metafoor. Je fietst langs die vijver en ziet op zekere dag een bloeiende lelie. De volgende dag zijn het er twee. Dan vier, vervolgens acht, zestien, 32. En op zekere dag zie je dat de vijver halfvol lelies zit. En, verhip, de volgende dag (na weer een exponentiële stap) is de hele vijver met bloemen bedekt. Hij noemde Ray Kurzweil in Oss niet. Wel het woord singulariteit. Hij behoort kortom tot het gezelschap dames en heren die weten dat we in een tijd leven waarin de ontwikkelingen steeds sneller gaan. Weet ook dat de meeste mensen het amper kunnen bijhouden. En dat ‘de politiek’ per definitie achter de feiten aanloopt. En hetzelfde geldt voor de menselijke moraal en ethiek. 

Hij voorziet de komende tien jaren een explosie van nieuwe producten en diensten die onze samenleving nog meer op haar grondvesten zullen doen schudden. Hij noemt zichzelf geen trendwatcher of zo, maar houdt overal in de maatschappij mensen voor dat er in ‘hun sector’ (óók die van hen!) veel, heel veel gaat veranderen. Sterker: dat er veel sectoren om zullen vallen of drastisch zullen veranderen. Die middag had hij met mensen van Philips gesproken (die enkele dagen daarvoor besloten hadden zich op health te gaan concentreren). Hij hield hen voor dat binnen tien jaar grote health-multinationals overbodig zullen worden, omdat overal op aarde handige jongens (en meisjes) elkaar zullen vinden en zelf apparaten en geneesmiddelen gaan bedenken voor problemen waar zij tegen aan lopen. Ook houdt hij belastingambtenaren voor dat het ‘verdienmodel’ van onze overheid (innen van belastingen en accijnzen op verschillende terreinen van het menselijk ‘verkeer’) uitgehold zal worden door het wegvallen van veel tussenkanalen. In anderhalf uur stipte hij veel aan.

Genoeg! Martijn Aslander is kortom een interessante man. Die toegevoegd kan worden aan het rijtje ‘kantelaars’, die hoogleraar transitiekunde Jan Rotmans overal in de samenleving ziet ‘opkomen’. Mensen die in staat zijn delen van de samenleving te laten kantelen. Martijn Aslander is wel een buitenbeentje, want hij lijkt me geen persoon die ‘dingen’ en mensen gaat managen. Nee hij is veel meer iemand die lekker dingen opzet en na verloop van tijd iets volstrekt anders gaat doen. En dat oude ding overlaat aan anderen. Om er werk van te maken. Geld mee te gaan verdienen enzovoorts.

Klik hier voor een lang artikel waarin hij wordt geportretteerd (‘We leven in een nieuwe Renaissance’)
Klik hier voor zijn website 
Klik hier voor een ‘project’ waaraan hij is verbonden: Permanent beta (motto: ‘bridging brains, tech and culture’)

Seth Godin
Terwijl de bieb die donderdagavond (de 25e september 2014) volliep (met ruim 80 man) viel mijn oog op een kopie van een artikel dat iemand van de SMC412 had neergelegd. Een artikel uit het mij onbekende Management BoekMagazine, van november 2013. Een portret van Martijn Aslander. Met als kop ‘We leven in een nieuwe Renaissance‘. Een lang artikel. Tussen het koffie schenken door kreeg ik al snel de indruk dat de SMC412-mensen een zeer interessante spreker naar Oss hadden gehaald. Ik werd nog enthousiaster toen ik ergens in het artikel de naam Seth Godin tegenkwam. Een citaat:
De parallellen met de huidige tijd liggen voor het oprapen (hij verwijst naar de Renaissance en Leonardo da Vinci – hd), stelt Aslander. Maar mensen moeten wel bereid zijn over hun eigen schaduw heen te springen om het tempo bij te houden. “Zoals Seth Godin – een held van mij – het zegt: Vroeger ging het er om spullen te hebben die anderen niet hadden. Daar kon je nieuwe spullen mee maken. Maar tegenwoordig draait het om iets anders. ‘It might be your network and your connections that trust you, it might be your expertise, but most of all, I’m betting it’s your attitude.’ Ik zie op dit moment allemaal jonge mensen dingen doen die wij niet kunnen, zonder ervaring of opleiding, maar wel met de juiste houding. Iedereen kan bij de tools, maar het verschil maak je met je houding.’

Prototype?
Toen ik hem kort voordat hij zijn lezing begon naar Seth Godin vroeg, merkte Martijn op Seth Godin persoonlijk te kennen. Aan het eind van de avond leek me dat volstrekt logisch. Martijn Aslander is het ‘prototype’ van de 21e eeuwse man of vrouw, die zich als een kunstenaar door het leven beweegt. Een living statue. Geportretteerd in een boek dat helaas nog steeds niet in vertaling beschikbaar is: The Icarus deception : how high will you fly? Martijn Aslander noemde in zijn lezing dit boek niet. Is waarschijnlijk voor hem al ‘oude koek’. Hij doet immers al lang wat Seth Godin in dat boek beschrijft. Volgens Seth Godin moet ieder van ons zich in deze eeuw als een soort kunstenaar door het leven bewegen. Daarmee bedoelt hij niet dat we allemaal schilder, beeldhouwer of cineast moeten worden. Nee, kunst maken houdt in de 21e eeuw in dat je doorlopend ‘iets’ unieks tot stand moet brengen. Met jouw talenten, passie, inzet. De tijd waarin je in je leven het gros van de tijd ongeveer hetzelfde deed – hetzelfde ‘kunstje’ – is voorbij. Meer lezen over Seth en zijn kijk op de wereld? Kijk hier eens: Een manifest voor jouw microbeweging (juli 2012), het boek Onmisbaar? (juni 2012), Een prentenboek voor oefenaars (mei 2014), zijn 5000e miniblog en zijn blog. 

The power to create
Toevallig – écht waar – had ik net voordat het publiek de bieb instroomde een filmpje bekeken, dat aangereikt werd door sir Ken Robinson. Een man die Martijn Aslander die avond ook had kunnen noemen. Deze Brit is een autoriteit op het gebied van creativiteit. Wat is het? Hoe kun je het ‘maken’ of stimuleren? Wat moet er in het onderwijs veranderen om onze kinderen creatiever te maken? Hij is een beroemd man geworden door een TED-filmpje. Opgenomen in 2006 en inmiddels door tientallen miljoenen mensen bekenen (vandaag 26/9/2014 28.637.817 views voor How schools kill creativity). Sir Ken Robinson twittert niet veel, maar verwijst vaak naar interessante teksten, boeken, filmpjes. 
Hij kent de club die verantwoordelijk is voor het ruim vier minuten durende filmpje The power to create. De RSA met als prachtig motto: 21st century Enlightenment. Hoe mooi sluit dit statement aan op de nieuwe Renaissance die Martijn Aslander waarneemt. Op de RSA-website staan o.a. How to change education – from the ground up (juli 2013, 20:13), How to find your element (juli 2013, 2:42) en Changing paradigms (55:20). 

Enkele dagen geleden werd op de website van de RSA een nieuw filmpje geplaatst. De directeur van deze non-profit organisatie, Matthew Taylor, probeert in vier minuten uit te leggen wat Martijn Aslander op zijn manier ook probeert aan te geven: 
‘The 21st century presents us with huge challenges. How can we empower people to be active participants in creating a world we want to live in? Matthew Taylor, chief executive of the RSA, offers a vision for the future – a world where every individual has the freedom and opportunity to develop their unique capabilities to the full.’

The power to create (geplaatst 24-9-2014, duur 4:16 / 6.932 views op 26-9-14)

What is art for?
Diezelfde dag verwees sir Ken Robinson nog naar een ander nieuw filmpje. Van de School of Life in Londen. Het project van filosoof Alain de Botton die inmiddels op verschillende plekken in de westerse wereld School of Life-‘scholen’ heeft opgericht. In die ‘scholen’ kunnen mensen nadenken over wat het betekent om in de 21e eeuw te leven. En doorlopend geconfronteerd te worden met die steeds sneller draaiende mallemolen die leven heet. De laatste maanden worden op het Youtube-kanaal van the School of Life steeds meer filmpjes geplaatst waarin op uiteenlopende aspecten van ons leven wordt ingegaan. Op 9 september 2014 werd What is art for? geplaatst. En dat filmpje gaat over kunst in de oude wereld. Kunst gemaakt door ‘échte’ kunstenaars: schilders, musici, cineasten en zo. Maar toch sluit dit filmpje aan op het andere door ken Robinson naar voren gehaalde filmpje over ‘ons allen’, die in deze eeuw als een ander soort kunstenaar door het leven zouden moeten bewegen. 

In What is art for? wordt een poging gedaan om uit te leggen waar kunst goed voor is. Wat het voor ons kan betekenen. In dit bijna zes minuten durende filmpje – en ook hier prachtig vormgegeven – worden vijf argumenten uitgewerkt. Art keeps us hopeful. Art makes us less lonely. Art rebalances us. Art helps us to appreciate stuff. En Art is propaganda for what really matters.

De link tussen deze twee filmpjes en Martijn Aslander
De link tussen The power to create en What is art for? is natuurlijk dat iedereen die creatief moet zijn (of worden) zichzelf doorlopend moet voeden met nieuwe brokjes informatie. ‘Dingen’ die je nog niet kent; die jouw wereldbeeld ietwat ondermijnen. Je aan het denken zetten. Boos maken. Et cetera. Kunst kun je natuurlijk waarderen omdat het gewoon ‘mooi’ is, ons minder eenzaam maakt (want grote kunstenaars verwoorden in hun werk gevoelens van anderen) maar ons ook uit balans brengt, leert omgaan met ‘dingen’ en ons dwingt na te denken over wat waarde heeft. Of niet. Martijn Aslander weet als geen ander dat de enige manier om nieuwe ‘dingen’ tot stand te brengen begint met jezelf voeden. Breed, divers, gretig. Lezen, kijken, ervaren. En de tv mijden helpt.

Een kritisch slot
De wereld waarin Martijn Aslander en Seth Godin leven wijkt – zachtjes gezegd – sterk af van het leven van de gemiddelde ‘gewone’ man of vrouw. Die in dezelfde mallemolen – die wereld heet – leeft. Te maken krijgt of heeft met tegenslagen, spanningen, veranderingen. Niet altijd ‘fijn’. Eerder vaak heel vervelend. In een ander artikel werd een boek van Jan Schuurman Hess naar voren gehaald waarin het vooral daar over ging. Maar beiden (een groot vertrouwen in de toekomst én zich zorgen maken over onze huidige tijd en wat in het verschiet ligt) behoren wel bij onze tijd en wereld. 

Meer lezen?
Martijn Aslander. 175 lifehackingtips om slimmer en efficiënter te werken (2011)
Martijn Aslander & Erwin Witteveen. Easycratie (2010) *
Martijn Aslander & Erwin Witteveen. Kleintje Easycratie (2011) *
Martijn Aslander & Erwin Witteveen. Nooit af (2014) *
Seth Godin. The Icarus deception : how high will you fly? (2012)
Seth Godin. Tribes : jij moet ons leiden (2009)
Ken Robinson. Het element : als passie en talent samenkomen (2009)

Citaat 170 (vrijdag 26 september 2014)
Homepage Citaten 2014