Onlangs gaf pianist, songwriter, arrangeur, zanger producer Allen Toussaint (1938) een solo concert in Amsterdam (Paradiso, 13 april 2014). Die avond speelde hij veel nummers uit zijn lange carrière. Uiteraard kwam ook Southern nights (het titelnummer van de gelijknamige plaat uit 1975) langs, maar niet zoals gehoopt. Hij deed een ‘normale’ versie. Prachtig, maar het kan ook anders.
Op zijn in augustus 2013 verschenen Songbook (helaas niet aanwezig in de collectie) staat een lange live versie van dit Southern nights (13 minuten). Hier vertelt hij uitvoerig over de achtergronden van dit nummer. Herinneringen aan zomerse nachten (waarschijnlijk avonden) uit zijn jeugd. Op het platteland rondom New Orleans. Waar zijn grootouders woonden en waar hij met zijn broer, zus en ouders vaak was.
Allen Toussaint
Is – zoals het cliché wil – een levende legende. Die al heel erg lang in de muziekbranche meeloopt. Uiteenlopende rollen heeft gespeeld. Ontelbaar veel bekende liedjes heeft geschreven. Vaak opgenomen en bekend geworden door andere artiesten. Een raspianist. In 1975 verscheen (misschien wel) zijn beste plaat: Southern nights. Een plaat die echter zelden genoemd wordt in overzichten van de beste platen uit de jaren zeventig (of de 20e eeuw). Een optimistische plaat.
Southern nights
In dit liedje doet hij een poging het gevoel dat hij als klein kind over hield aan warme zomer avonden in Louisiana (ergens in de vroege jaren vijftig) over te brengen. Op de lange versie van dit lied op Songbook begint en eindigt hij (natuurlijk) met dit lied, maar vertelt circa tien minuten lang over de tijd waar dit lied over gaat. Ondertussen ‘pingelt’ hij oneerbiedig gezegd op zijn piano. Oneerbiedig want als raspianist weet hij met zijn pianospel de juiste klemtonen te leggen en gevoelens op te wekken. Hij heeft trouwens ook een perfecte vertelstem. Warm, innemend. Een charmante man.
Knoxville, summer of 1915
Vandaag kwam de gedachte op dat dit liedje van Allen Toussaint verdacht veel overeenkomsten vertoont met een klassiek lied-‘je’ van Samuel Barber. Waarin een andere jonge jongen terugdenkt aan een warme zomeravond en welke overweldigende gevoelens zo’n prachtige avond bij hem opwekte. Een andere tijd. Een ander milieu (blank versus zwart), maar qua gevoel identiek. Benieuwd of Allen Toussaint het ‘nummer’ kent. Klik hier voor een artikel (Zomeravondgevoel – It has become that time of evening when people sit on their porches) over Knoxville : summer of 1915.
Southern nights – lyrics
Southern night have you ever felt a Southern night
Free as a breeze
Not to mention the trees
Whistling tunes that you know and love so
Southern skies just as good even when
Closed your eyes, I apologize
To any one who can truly say that
He has found a better way
Feel so good, feel so good, it’s frightening
Wish I could stop this world from fighting
La da da da da da, la da da da da da
Da da da da da da da da da da da
Southern skies have you ever felt a Southern sky
Klik hier voor een live opname op Youtube (4:24). Zonder dat commentaar.
Transcriptie van de gesproken woorden
Hieronder een poging het lange VERHAAL van Allen Toussaint weer te geven. Hij begint te vertellen op of rond 2:28
Een autoritje (2:28)
This piece is about growing up, being born in New Orleans and taking rides out in the country on some weekends with my father. He’d pack us up in the car and take us for a ride. Out to visit old folk in the country who would never come to the city. They wanted nothing to do with the city except us, so we came to them. My father thought we had to go to know where we came from to know where we were going. We didn’t care about his philosopy but we’d love the ride.
De vader van Allen nam zijn gezin af en toe in het weekend in zijn auto mee naar het platteland. Om zijn familieleden te bezoeken.
Veranda (3:05)
But we’d take that ride and as we’d ride out of town the further we’d get out of town the further and further the houses were apart. After a while they were very apart, I mean a long distance. Like a shotgun apart. You know. Maybe that was the point. You know. And they were all the same colour, those little houses in the country. All grey. And they had this same old grey boards. In fact all these houses – I think – they were never new, they were build old. And they all had this long porch, all away across the front, a little short porch, two steps and you on the porch. And we’d just loved it.
Toussaint zet het verschil tussen het normale leven in de stad en het heel andere platteland groots neer. Het meest opvallende is dat zij daar een porch (veranda) hebben. We’d just loved it!
Aankomst (4:00)
And on the ride out there we’d see things we didn’t see in the city. We’d see cows moving about, horses, pigs, and chickens strucking out with all their parts intact, you know. Not a bucket of wings. Nothing like that. And we’d pull up in front of Akarage out there and they’d be waiting for us on the porch and they’d talk there real funny talk. They talked that creole talk. Some of them spoke no english at all.
They just talked that creole and when they spoke sometime they had such accent that you didn’t know what they were talking about. You’d just had to look at their eyebrows when they went up you would know they were angry. But we’d loved it. And they’d be waiting on the porch.
Onderweg naar familie zagen de kinderen in de auto allemaal dingen die ze in de stad niet kenden. En ontdekten ook dat ze daar heel anders praten: creools. Maar ze werden hartelijk ontvangen. Op de veranda.
Na het eten verzamelen op de veranda (4:53)
Angenie, they had them funny names. Angenie, Thanana, uncle Ed, uncle Moii. And we’d jump out and run and had a wonderful time and we’d see wells with water in it. And ald houses, and no New Yorker, no ald houses.
We’d loved it out there, my brother Vincent, my sister Joyce, my mother Naomi Neville and my father Clarence and we’d be out there. And in the evening, in the country, after everyone had eaten we’d all gather on that frontporch, that little short porch. And this was before children owned the world: we’d set out the lowest level down there.
Overdag spelen, rennen. Na het eten allemaal verzamelen op de veranda. En kinderen waren toen nog meegaand. Hielden zich stil als ouderen aan het woord waren. Toussaint noemt zijn moeders voor- en achternaam: Naomi Neville. De schuilnaam waaronder hij tientallen songs heeft gepubliceerd en/of heeft opgetreden als muzikant of producer.
Up and warm and safe and very much loved (5:45)
And Angenie and cousin Nannie sittin’ in the swing swingin’ and uncle Moji and uncle Ed were over there lightning up, legally lighting up you know. Cigares and pipes and stuff like that. And there’d be talking. Lots. I hear these old folk talking. It was wonderful because I knew that everything that was important in the whole world was on this porch. Up and warm and safe and very much loved and everything was peaceful and nice. And I knew that there was someone on this porch who could do something about anything in my life that I needed to know.
De ouderen in schommelstoelen. Roken. Praten. Veel praten. Een warme sfeer. Alles perfect. Hetzelfde gebeurde in de song van Samuel Barber. Na een drukke dag verzamelen de mensen zich na het eten, tegen het donker worden op een mooie zomeravond op de veranda. En gaan – in dat liedje – daarna achter het huis op dekens liggen. Terwijl de nacht in valt en alles stil wordt.
I was in the right place (6:42)
And as we’d sit out there it would begin to get dark. And as the daylight were given to the night. There was no electricity out there, no running water, no gasoline. So without electricity quiet was very, very quiet. We’d loved it and as I would look up to the trees – by there being no electricty, no streetlights – so the moonlight would really show off.
And I’d look through the trees and there was leaves that were facing the moonight that would have little silver lights on. And as the wind would blow through that those little lights would twinkle on and off – it was absolutely beautiful.
I was in the right place.
Hier komt het verhaal van Toussaint tot een climax. En in zijn pianospel hoor en zie je hoe het licht van de maan op de in wind bewegende blaadjes twinkelt. He was in the right place. En impliciet geeft hij aan dat hij dit gevoel daarna nooit meer heeft gehad, ervaren of meegemaakt.
Een overgrootmoeder (7:51)
And every now and then a big gusto wind would come up and those lights would really carry on. And everyone would just shut up and look up at it because – “Look!” – he was just doing it just for us. And he’d calm down again. And we’d see the hierarchy really working on a time like that. A very old lady – matrone of all – would sit in a rocking chair, rocking real slowly. With her eyes just about closed.
She would never say anything, she’d just rock slowly.
Veel indruk maakte een heel oude vrouw. Die alleen maar in een schommelstoel zat. En nooit iets zei.
Dan komt een fragment waarin de oude mensen elkaar sterke verhalen vertellen en de jonge Allen tot de ontdekking komt dat volwassenen niet altijd de waarheid spreken; maar het doet er feitelijk niet toe. De jongen is volstrekt gelukkig.
And everyone would breathe the southern relief (9:20)
And I was a little boy, I didn’t know grown folk lied. You know. So that was very real to me, but it didn’t matter cos nothing could happen to me, not here.
And that old rocking chair would stop. And that old lady would reach down slowly ‘side her chair. And pick up stuff in little strange looking glass and unscrewed the top of it and take a little bit. And screwed the top back on, sit it back down and everything would start up again.
And eryone would breathe the southern relief.
This story is forever and is still going on but what makes it important today: it’s what inspired this song
En dan zingt Allen Toussaint nog een keer de belangrijkste regels uit zijn song:
Southern night have you ever felt the southern night
Southern skies have you ever felt the
Southern sky
It’s precious beauty
Lies just beyond the eye
It goes running through your soul like the stories told of old
Old man he and his dog they walk the old land
Every flower touched his cold hand
As he slowly walked by the reapin’willow would cry for joy
Cry for joy
Mysteries like this and many others
In the trees they all low in the night
In the southern skies
In the southern skies
Thank you
Citaat 130 (zondag 10 mei 2014)
Homepage Citaten 2014
