kk = de meest spraakmakende toekomstdenker van nu

Collega Meike vroeg dinsdag of ik wist dat kk naar Eindhoven zou komen. Eind maart. kk!!!

Ze vroeg dat niet zomaar. Ze zit samen met mij en anderen in een werkgroep die de tweede TEDx Veghel organiseert. In dat verband had ik ergens in het vroege najaar van 2016 kk benaderd. Of hij geen speech in Veghel wilde houden. Op vrijdag 9 juni 2017. Op de Noordkade. TEDx Veghel Library. Een (2e) editie waar alle sprekers in meerdere of mindere mate een link zullen leggen met ‘de bibliotheek’.  

kk = Kevin Kelly
kk, Kevin Kelly vond ik daar wel bij passen. Schreef hem aan en kreeg bijna direct terug dat hij helaas niet mee kon doen.

Thank you for your gracious invitation. I don’t know my complete schedule for June, but as far as I can tell now, I will probably not be able to make it. So please plan accordingly. If my schedule changes, I’ll let you know.

And thank you for the kind words about my work.

Dat verbaasde me niet. Hij is een veelgevraagd spreker, maar wie niet waagt. Hij ging ook niet in op mijn suggestie om rondom een mogelijk TEDx-optreden op andere plekken in Nederland een lezing of workshop te houden. Dat kon hij dan mooi combineren; en ik was bereid mee te helpen om hem op andere plekken in ons land te laten optreden.

STRP Biënnale 2017
Meike wist hiervan en ging er dinsdag 7 maart van uit dat ik ongetwijfeld al van zijn komst naar Eindhoven op de hoogte was. Dus niet. Na wat googlen werd me duidelijk waar het om ging, de STRP Biënnale 2017. In het Klokgebouw. Het iconische pand op Strijp, het voormalige Philipsterrein. Een plek waar het hele jaar door uiteenlopende activiteiten worden georganiseerd. Waarbij vaak de nadruk ligt op de ‘nieuwe’ of ‘aankomende’ wereld. Terecht, gezien haar historie. En nu was er de derde editie van de STRP Biënnale; van 24 maart t/m 2 april 2017.

Kevin Kelly
Is een oude hippie. Ziet er ook een beetje als een oude hippie uit. Is beroemd geworden als een van de oprichters van het fameuze Wired. Het Amerikaanse maandblad dat sinds 1993 wordt uitgegeven. Een blad dat probeert te volgen wat er in de ‘digitale wereld’ gaande is. Deels gefocust op gadgets, apparaten maar véél meer op de impact van uiteenlopende technologische ontwikkelingen op de samenleving en ons mensen. Prachtig vormgegeven. Zeer succesvol (vermoed ik) gezien het aantal glossy advertenties. Het wordt ook wel de Rolling Stone voor technologie genoemd.

Kevin Kelly is sinds 1999 formeel niet meer betrokken bij het blad. Noemt zich op zijn eigen website ‘senior maverick at Wired magazine’. Zeg maar onze senior buitenbeentje, dissident of non-conformist. Een mooie titel; die waarschijnlijk ook klopt. Kevin Kelly is een onafhankelijke geest. Iemand die zelf op zoek gaat naar ‘de waarheid’. Zijn eigen conclusies trekt en ventileert. Want dat doet Kevin Kelly doorlopend. Zich in het publieke domein uiten over ontwikkelingen in onze samenleving.

Hij is iemand van de grote gebaren. Neemt in zijn verhalen (want dat zijn het: verhalen) de geschiedenis van de mensheid van de laatste tienduizend jaren mee. Schetst de grote lijnen. Trekt conclusies die anderen niet trokken en maakt aannemelijk dat zijn kijk op de wereld en de manier waarop de mens zich heeft ontwikkeld de juiste is. Vanuit die historische blik én zijn kennis van wat er in de (digitale) wereld gaande is, op ons af komt, trekt hij conclusies over hoe ‘het’ ongeveer verder zal gaan.

Hij doet voor alle duidelijkheid geen concrete voorspellingen (zoals: in 2023 zal …). Zijn meest omstreden inzicht is dat ‘de’  technologie een eigen ‘wil’ heeft. Zich niets aantrekt van ‘de mens’, al maar doordendert en als mens kunnen we hooguit een beetje bij sturen. Maar niet veel. Dit verhaal is de kern van zijn in 2010 verschenen De wil van technologie.

Voor velen zijn die vooruitblikken van hem een brug te ver. Hij heeft het over zaken, ontwikkelingen waar veel mensen én beleidsmakers nog niet mee bezig zijn. Aan toe zijn. Tóch gaat hij door met die zendingsdrang. Middels artikelen op zijn blog, boeken, talloze lezingen, workshops. Hij popt op veel plekken op deze aardbol op en probeert zijn publiek te begeesteren. Mee te nemen in zijn gedachtegang. Opdat zij in hun eigen omgeving, branche of werksoort daarmee aan de slag gaan.

kk
Dat Kevin Kelly al heel vroeg in de gaten had dat het ‘digitale’ erg groot zou worden illustreert het url van zijn blog: kk.org  

Wie wil er niet zo’n url.

Er zijn andere voorbeelden, maar meestal gaat het om grote bedrijven (zoals de ns.nl, ah.nl, nn.nl, nu.nl of oba.nl – openbare bibliotheek Amsterdam) of commerciële partijen die ‘het’ ook al vroegtijdig in de gaten hadden (kk.nl of bb.nl). Als samenwerkende Noord Oost Brabantse Bibliotheken zijn we ook best trots op ons webadres (nobb.nl), maar twee letters is écht bijzonder. Zeker voor een privé persoon. Het beroemdste webadres is waarschijnlijk aa.org. Inderdaad Alcoholics Anonymous.

De keynote
Tijdens het tien dagen durende festival wordt op woensdag 29 en donderdag 30 een conferentie gehouden. Conference for the curious. Op woensdagavond 29 maart zal Kevin Kelly voor deze nieuwsgierigen de zogenaamde keynote speech houden. De belangrijkste toespraak van dit festival. Hij zal – cynisch gesproken – ook wel de duurste spreker zijn. De organisatie verwoordt het zo:

De komst van bestseller-auteur en tech-goeroe Kevin Kelly geeft de ambitie van STRP Biënnale weer om de meest spraakmakende toekomstdenkers van nu naar de slimste regio van de wereld te halen.

Tech-goeroe
Dat is een ander manier om Kevin Kelly te kenschetsen. Ietwat neerbuigend, want aan het woord goeroe zitten ook minder positieve connotaties. Maar aan de ander kant zijn er ook in Nederland veel ‘volgelingen’ van kk. Die hem hoog schatten; zijn woorden serieus nemen. Proberen in zijn ‘stijl’ hun werk te doen. Ik vermoed dat hij voor een overvolle zaal zal spreken. U begrijpt dat ik inmiddels ook een kaartje heb gekocht.

Zie mezelf echter niet als een blinde volgeling. Maar ben er wel van overtuigd dat hij een opmerkelijk man is, die prima in de gaten heeft waarheen onze samenleving zich aan het ontwikkelen is.

De formatie van het nieuwe kabinet
Als organisatie van het festival zou ik alle voormannen (en die ene vrouw) van alle politieke partijen uitnodigen. Plus alle ministers van het demissionaire kabinet. Aangevuld met alle hoofden van alle ministeries. Om te komen luisteren naar zijn verhaal. In de hoop dat ze elementen mee zullen nemen naar hun formatiegesprekken. Lijkt me zinvoller dan hun partijprogramma’s. Of de doorrekeningen van het CPB. Schijnzekerheden in een wereld die zeer snel van kleur en karakter zal verschieten. De komende vier jaar, maar feitelijk de komende decennia. Het is onvermijdelijk. Inevitable. Leg je daar maar bij neer .

The inevitable
The inevitable (Het onvermijdelijke) is het laatste boek van Kevin Kelly. Verscheen in juni 2016. Is nog steeds niet vertaald. Ondertitel: understanding the 12 technological forces that will shape our future.

Kevin Kelly schetst in twaalf hoofdstukken twaalf lange termijn trends, ontwikkelingen. Hij doet dit aan de hand van twaalf werkwoorden. Dat is een bewuste keuze. Werkwoorden in plaats van zelfstandige naamwoorden. Werkwoorden hebben van nature in zich dat ‘dingen’ zich ontwikkelen. Evolueren. Een zelfstandig naamwoord staat als het ware ‘stil’, ontwikkelt zich niet meer. Kevin Kelly weet (samen met anderen, als Martijn Aslander van Nooit af) dat we midden in een transitieperiode zitten die ons de komende jaren onvermijdelijk zal dwingen om ons aan te passen. Alles verandert immers; en waarschijnlijk in een steeds sneller tempo.

Senses & sensors
De STRP Biënnale 2017 heeft als thema Senses & Sensors. De zintuigen van mensen en machines. En dat thema heeft een relatie met Kevin Kelly en zijn boek The inevitable.

In dat boek heeft hij het uitvoerig over de komst van virtual reality en de onvermijdelijke opkomst van sensoren. Kleine gadgets en programmaatjes die overal aan toegevoegd zullen worden. Om ‘dingen’, mensen en ‘diensten’ te volgen. We zijn hard op weg naar een maatschappij waarin bijna alles gevolgd (op zijn Engels: getrackt) zal worden. En de data die die sensoren genereren zullen allemaal in de cloud terecht komen. Big data. Op een schaal die we nu onmogelijk kunnen overzien. Gelukkig zullen tegelijkertijd zelflerende systemen opkomen; die ons gaan vergezellen. Ons helpen om uit die brij – en die wordt nogmaals érg groot – wijs te worden. We zullen de komende jaren allemaal omringd (gaan) worden met systemen die ons helpen om ons door de wereld te bewegen. Kevin Kelly maakt zich geen illusie over privacy. Dat wordt een sleets begrip. We zullen – vermoed hij – allemaal een deel van onze privacy inleveren, omdat de systemen die ons helpen, té verleidelijk zullen worden.

De organisatoren van de Strp biënnale verwoorden het zo:
Het thema van STRP Biënnale 2017 is ‘Senses & Sensors’; zintuigen en sensoren. Senses & Sensors gaat over waarneming. Waarneming van onszelf en de wereld om ons heen en de vele manieren waarop technologie die waarneming beïnvloedt en steeds verder oprekt.

Volgens auteur Kevin Kelly in zijn nieuwste boek The Inevitable (2016), is ‘interacting’ één van de twaalf onvermijdelijke technologische ontwikkelingen die onze toekomst bepalen. Daarbij ziet hij drie lijnen: naast meer intimiteit, waarbij technologie dichterbij komt dan een horloge of een telefoon en altijd en overal ‘aan’ staat, ook meer immersie, ‘computation so close that we are inside it’. Maar de meeste impact ziet Kelly in ‘more senses’.

    ‘We will keep adding new sensors and senses to the things we make. Of course, everything will get eyes (vision is almost free), and hearing, but one by one we can add superhuman senses such as GPS location sensing, heat detection, X-ray vision, diverse molecule sensitivity, or smell. These permit our creations to respond to us, to interact with us, and to adapt themselves to our uses. Interactivity, by definition, is two way, so this sensing elevates our interactions with technology.’ Kevin Kelly, The Inevitable, (2016).

Met behulp van extended senses en sensoren ervaren we het tot voor kort onzichtbare, zowel in het kleine – op celniveau en nanoschaal – als in het grote, van radiogolven tot het einde van de Melkweg. Hierdoor ervaren we aan de ene kant steeds bewuster de diepere lagen van de realiteit, aan de andere kant omringen we ons met steeds virtuelere werkelijkheden.

STRP Biënnale 2017: Senses & Sensors verkent de high touch van de high tech anno 2017. We zoomen in op de vergaande verstrengeling van het biologische en het technologische, het fysieke en het virtuele, het analoge en het digitale, van touch en tech, van mens en machine vanuit een cultureel perspectief. We brengen kunstenaars en ontwerpers, coders en hackers bijeen die gefascineerd zijn door de complexe processen waarmee wij de wereld waarnemen en die in hun werk vol sensorische technologie spelen met onze waarneming, die vervormen en ontwrichten. Daarbij zetten we interactie en immersie centraal. STRP prikkelt haar publiek om via verbeeldingskracht grenzen te verleggen en nieuwe ervaringen op te doen.

Onze zintuigen zijn het vanzelfsprekende vertrekpunt van deze verkenning. Neurowetenschap en biotechnologie dringen steeds dieper door in de complexe werking van de zintuigen en weten deze ook steeds beter te beïnvloeden. Maar ook in de kunst is sprake van oplevende belangstelling voor de multisensorische beleving. Naast de ‘biosensors’ die wij allemaal met ons meedragen (en die verder gaan dan de klassieke Aristoteliaanse vijf: zien, horen, ruiken, voelen en proeven, maar onder meer ook pijn, evenwicht, hitte en elektromagnetische straling oppikken), omringen wij ons in toenemende mate met technologische sensoren, in en op ons lichaam, maar ook daarbuiten. Al die sensoren meten steeds verfijnder, complexer en specifieker onze behoeften en openbaren tot voor kort onbekende werelden.

STRP Biënnale 2017 concentreert zich op de ervaring achter het direct waarneembare: hoe het daar voelt, ruikt, smaakt, klinkt en eruitziet.

Hoe kunnen en willen wij ons verhouden tot de alomtegenwoordige sensoren, de immer meekijkende camera’s en subtiele zinsbegoochelingen die met alle slimme apparaten ons leven binnensluipen?

Hoe houden we zeggenschap over of keuze in de manieren waarop onze zintuigen worden bespeeld en gemanipuleerd?

Hoe kunnen we letterlijk en figuurlijk meer ‘sense of technology’ maken?

Een tiendaags festival
In en rondom het Klokgebouw worden tien dagen lang activiteiten georganiseerd. Tien dagen lang kan de tentoonstelling bezocht worden, masterclasses bijgewoond, deelgenomen aan performances, is er muziek te horen en tijdens de twee dagen durende conferentie geluisterd naar verschillende sprekers.

Het is geen TED, geen Dutch Design Week, geen Glow, geen Brainwash festival, geen Permanent beta-bijeenkomst.

STRP Biënnale 2017 in Eindhoven bevat elementen van al die andere bijeenkomsten, maar is verder volstrekt uniek voor en in Nederland. Een place to be. Zeker als je wilt begrijpen wat er zoal gaande is. Ze afficheren zichzelf in de ondertitel terecht als volgt:

STRP WAKKERT NIEUWSGIERIGHEID AAN. STRP LINKT CREATIVITEIT EN TECHNOLOGIE. STRP GEEFT MAKERS DE RUIMTE. STRP MAAKT DE TOEKOMST VOELBAAR IN HET NU.

Wat kun je meemaken, beleven, ervaren?
Op het affiche staan tientallen namen. Jong en oud. Nederlanders én veel buitenlanders. Bekend en onbekend. Nerds en meer kunstzinnige types. Zeker is dat je op verschillende plekken actief mee kan en moet doen. Ervaren wat virtual reality is. De impact van sensoren op de mens en zijn omgeving.

Voor afzonderlijke onderdelen kun je kaartjes kopen. Ik vermoed dat sommige events heel veel publiek zullen trekken. De publiekstrekker wordt waarschijnlijk Door into the dark.

Een leeservaring – De wil van technologie
De wil van technologie van Kevin Kelly maakte enkele jaren geleden een grote indruk op me.

Een prachtig verhaal over hoe dee mensheid zich de laatste tien millennia heeft ontwikkeld. Zich als het ware ontrukt heeft aan een zeer sober, nomadisch bestaan. Kern van zijn verhaal is dat de mens zich door de eeuwen heen altijd heeft weten aan te passen aan zich wijzigende omstandigheden. Alleen veranderde er tot de zestiende/zeventiende eeuw niet zo heel veel. Levens van kinderen leken veel op die van hun ouders en grootouders. Maar sinds de Renaissance, Verlichting en vooral het wetenschappelijke denken zijn de veranderingen steeds sneller gegaan. En kregen veel meer impact op ons dagelijks leven.

Kevin Kelly gelooft dat wetenschap en daarmee samenhangende technologie als het ware een wezen is geworden. Het technium dat niet langer gestopt kan worden. Het heeft zijn of haar eigen ziel, drive. De laatste veertig-vijftig jaar is het tempo waarin veranderingen plaatsvinden nog meer opgeschroefd. Dat heeft een directe relatie met de zogenaamde Wet van Moore. Die stelt dat de rekenkracht van onze computer(chips) elke 18 tot 24 maanden in snelheid verdubbeld; tegen dezelfde prijs. Dat heeft geleid tot een exponentiële groei (1, 2, 4, 8, 16, 32, 64, 128 ). Een verwarrend fenomeen, want de mens is gewend aan lineaire groei (1, 2, 3, 4, 5 ). Die digitale trend is verantwoordelijk voor bijna alle veranderingen die we momenteel meemaken. En het tempo neemt toe, accelereert.

Een tweede leeservaring – The inevitable
Vorig voorjaar werd zijn nieuwste boek aangekondigd.

The inevitable : understanding the 12 technological forces that will shape our future verscheen in juni 2016. In de zomer van 2016 heb ik dat boek twee keer gelezen. Een keer vlot, er over heen scherend. Daarna zeer aandachtig. En heb uit elk hoofdstuk relevante citaten op deze website bij elkaar gebracht. Het slothoofdstuk heb ik in het Nederlands vertaald.

Een belangrijk boek. Voor ‘de wereld’ en ook voor de bibliotheeksector. Althans naar mijn mening. Het voorlaatste hoofdstuk is in mijn ogen het belangrijkste: questioning. Vragen (stellen). Dat is een van de belangrijkste dingen die we in de komende jaren, decennia moeten blijven doen. Vragen, waar – paradoxaal – geen antwoorden van zijn te googlen. Vragen die je dwingen na te denken; voors en tegens af te wegen. Vragen die jezelf en ‘de wereld’ vooruit helpen. Een mooie taak voor een bibliotheek.

Genoeg reclame
Ik kan me vergissen maar heb sterk de indruk dat deze manifestatie een bezoek meer dan waard is. U zult dingen zien, horen, meemaken die u – voor zover nog nodig – ervan zullen doordringen dat we als samenleving in een soort rollercoaster terecht zijn gekomen. Waar rare en onmogelijk geachte zaken in sneltreinvaart op ons af komen. Tijd om u zich dat (a) te realiseren om er vervolgens (b) ‘iets’ mee te gaan doen. In uw eigen leven. Omgeving.

Tot slot – De twaalf technologische krachten die onze toekomst zullen vormen
01. Becoming (worden) – 02. Cognifying (slimmeren) – 03. Flowing (stromen) – 04. Screening (kijken) – 05. Accessing (toegangen) – 06. Sharing (delen) – 07. Filtering (filteren) – 08. Remixing (remixen) – 09. Interacting (interacteren) – 10. Tracking (tracken) – 11. Questioning (vragen) – 12. Beginning (beginnen)    

Artikel: Kevin Kelly: Vragen stellen is gewoonweg krachtiger dan antwoorden geven. (augustus 2016)

Citaat 444 (woensdag 8 maart 2017)
Homepage Citaten 2017