Lucas De Man
Wellicht herinnert u zich nog dat in april de Belgische theatermaker Lucas De Man op verzoek van de bibliotheek in theater De Lievekamp een extra voorstelling speelde van zijn ‘De Man Door Europa‘. Een zogenaamde performance lecture waarin hij ons meenam op een reis door Europa.
De aanleiding voor die reis was zijn inzicht dat onze tijd veel overeenkomsten vertoont met vijfhonderd jaar geleden. Toen rond 1500 op verschillende plaatsen in Europa mensen opstonden die anders naar de toenmalige werkelijkheid keken én op basis van dat inzicht ‘andere dingen’ gingen doen. Denk aan Columbus, Gutenberg, Erasmus, Thomas More, Luther en Galilei. In een tijdsbestek van vijftig jaar veranderde het toenmalige wereldbeeld. Van een tijd waarin alles gericht was op het leven ná de dood (en vooral de angst om in de hel te komen) begon de mens zich te realiseren dat het meer om het leven hier moest draaien. Deze Renaissance was het begin van de opkomst van wetenschap en technologie.
Een nieuwe Renaissance?
Momenteel zitten we in een andere kanteltijd. Wellicht een nieuwe Renaissance, zoals ene Martijn Aslander dat noemt. Waarin we ook afscheid moeten nemen van een zeer overheersend wereldbeeld. Het voert te ver om daar hier erg diep op in te gaan, maar zeker is dat op bijna alle terreinen van het menselijk doen en laten ‘dingen’ redelijk radicaal aan het veranderen zijn. En het tempo versnelt. Denk aan:
Een veranderend klimaat – Het vluchtelingenprobleem – Een stortvloed aan technologische doorbraken – Negen miljard wereldburgers – Een imploderend economisch systeem – Ons pensioenstelsel – Een andere energiemix – Ons vervoer – Een zinvol leven – Ongelijkheid – Een bedrijf runnen – Zorg – Ons democratisch systeem – Een basisinkomen – Onze media – Privacy – Geld – Voedsel – Onderwijs – Geopolitiek – Autoriteit en gezag – Winkelen – Mens zijn
De Man Door Europa
En net zoals een half millennium geleden zijn er voorlopers. Mensen die als het ware de weg wijzen. Bezig zijn met andere ‘dingen’ en proberen anderen daarin mee te nemen. Een belangrijk kenmerk van toen én nu is dat de veranderingen van onderaf komen. Lucas De Man realiseerde zich dat. Wist dat er overal in Europa mensen al bezig zijn met die andere tijd. Besloot ze in mei 2015 te gaan opzoeken. Deze creators. Met in zijn kielzog een filmteam. In zijn solovoorstelling De Man Door Europa worden die mensen in beeld opgevoerd. Hij gaat on stage als het ware met hen in gesprek. En schetst zo een beeld van onze wereld. Een prachtige voorstelling die hij op verschillende plekken binnen en buiten Nederland heeft opgevoerd.
Een vakantietip
Terwijl hij her en der zijn lezingen hield, opnames maakte voor het tv-kunstprogramma Kunstuur, voor het Zuidelijk toneel Macbeth van Shakespeare regisseerde en de voorstelling Wij, Varkenland uitvoerde was hij ook nog bezig met een project voor het Theaterfestival Boulevard in Den Bosch. Dat laatste doet hij vanuit zijn rol als stadskunstenaar van Den Bosch. Vorig seizoen was hij verantwoordelijk voor vijf grote OGEN, die tegen verschillende Bossche gebouwen aan werden geplakt. Voor de 2016-editie heeft hij samen met Pascal Leboucq WOLK bedacht. En dat is de vakantietip die we als samenwerkende Noord Oost Brabantse Bibliotheek hier naar voren willen brengen.
Onze cocon-wereld
Maar eerst iets anders. Lucas De Man is een druk baasje. Iemand die veel tot stand brengt. Entameert. Aanzwengelt. Betrokken is bij uiteenlopende projecten. Die er in mijn ogen altijd op gericht zijn mensen te laten nadenken over hun tijd, wereld. En – nog een kenmerk – er altijd naar streeft om zijn ideeën met anderen tot stand te brengen. Hij is het prototype van een verbinder. Die zich tegelijkertijd realiseert dat zijn werk vooral een hoger opgeleide, goedgeïnformeerde elite aanspreekt. Dat vindt hij jammer. Baart hem zorgen. In maart van dit jaar stond hij centraal in de Tegenlicht-uitzending De Man door Europa. Daar ging het over zijn reis door Europa. Alleen gaf hij weinig weg van zijn voorstelling op toneel. Hij constateert hierin dat een van de grootste problemen van onze tijd is dat we gesegregeerd naast elkaar leven. Hij ziet overal om zich heen coconnetjes. Meer dan vroeger omringen mensen zich met gelijkgestemde zielen. Groepjes mensen die ongeveer hetzelfde denken, doen en elkaar bevestigen in hoe goed ze bezig zijn. Op zich is dat van alle tijden; nieuw is dat het in onze (digitale) wereld steeds gemakkelijker wordt je af te sluiten voor of van ‘de ander’. De tijd waarin mensen van heel verschillend allooi elkaar konden (ja zelfs: moesten) ontmoeten ligt achter ons. De dienstplicht bestaat niet meer. De kerk wordt amper meer bezocht. De dorpsschool is passé.
Lucas probeert met zijn werk die kloof te overbruggen. Weet dat KUNST vooral een bepaald segment van de bevolking aantrekt. Jammer, want hij heeft voor iedereen iets te zeggen. Hij weet – en hoopt – tegelijkertijd dat kunst kan helpen om bruggen te slaan. Een mooi voorbeeld daarvan is zijn solovoorstelling Wij, Varkenland over de bio-industrie.
WOLK
In de maand augustus kunt u WOLK bezoeken. WOLK is een installatie die tegen een twintig meter hoog pand in de binnenstad van Den Bosch wordt aangebouwd. De beklimming duurt vijfenveertig minuten. Op een koptelefoon gidst een stem je door verschillende ruimtes op de steiger. Bovenaan heb je een weids uitzicht over Den Bosch. De naam verwijst naar het klassieke boek De Toverberg van Thomas Mann. Een boek waar een leermeester Lucas attent op maakte. Een zogenaamde Bildungs- of ontwikkelingsroman. Waarin een jongeman aan de vooravond van de Eerste Wereldoorlog zeven jaar doorbrengt in een sanatorium, hoog in de Zwitserse Alpen. En zichzelf leert kennen en deels verliest. Een roman waarin als het ware die eerste wereldoorlog zich aankondigt. Een roman over een tijd die sterk op de onze lijkt. Verwarring alom. Mensen die het fundamenteel met elkaar oneens zijn. Verwarrende tijden die toen als het ware twee wereldoorlogen voortbrachten. Een tijd – ónze tijd – die schreeuwt om ideeën dat ‘het’ anders kan.
Op de website wordt Wolk als volgt neergezet:
Kunstinstallatie WOLK
Lucas en Pascal hebben zich voor WOLK laten inspireren door het boek ‘de Toverberg’ van Thomas Mann en hebben de tocht in WOLK opgebouwd volgens de principes van de Socratische leer. Kunstinstallatie WOLK neemt mensen mee op reis naar zichzelf, naar nieuwe inzichten, dromen of visies op ons mens-zijn in de verwarrende transitietijd waarin we nu leven. In WOLK maakt de bezoeker een tijdreis naar de ziel.
In onze razende wereld die op een collectieve burn-out afstevent is WOLK een plek die rust en ruimte aan de ziel geeft. In de smalle gangen van deze individuele tocht ontdek je een poëtische wereld van muziek en beelden. Onderweg stelt WOLK vragen waarvan je dacht dat je het antwoord wist en krijg je wat we vandaag het meest missen: tijd.
WOLK geeft ademruimte, ruimte aan de verdrukte zoektocht in elke mens. Hoe verder je door WOLK loopt, hoe dichter je bij jezelf komt. Ga op zoek in WOLK en vind wat je niet wist dat je zocht.
Voorverkoop
WOLK kan van vrijdag 5 augustus t/m zondag 4 september in Den Bosch worden bezocht. Je beklimt in je eentje de steiger, met een koptelefoon op je hoofd. Om de vijf minuten wordt een nieuwe bezoeker toegelaten. Er zijn dus een beperkt aantal kaartjes te koop. Tot 17 juli loopt de voorverkoop. Vanaf 17 juli kan iedereen die een kaartje heeft gekocht bepalen op welk moment je WOLK wil gaan beklimmen. Wil je verzekerd zijn van een goede dag én tijd, dan is het aan te raden in die voorverkoop kaartjes te kopen.
Een bijzondere voorverkoop
Lucas en zijn team hebben besloten om de voorverkoop een bijzonder tintje te geven. Iedereen die in de voorverkoop een of meerdere kaartjes à €12,50 wil kopen dient minimaal één extra kaartje aan te schaffen (en betalen) voor iemand anders. Die je niet kent. Je kunt wel aangeven uit welke groep die onbekende persoon mag of moet komen. Lucas heeft met zijn team contact gelegd met uiteenlopende clubs, waar mensen wonen en werken die normaliter nooit naar zo’n redelijk ‘elitaire’ installatie zouden gaan. Hij gunt hen die ervaring. Door in de voorverkoop minimaal eén extra kaartje te kopen gun je ‘een ander’ een reis door of in WOLK.
“Practice what you preach!” is hier van toepassing.
Vimeo: Stadsproject WOLK (mei 2016) (2:28)
Andere artikelen over Lucas De Man
Paul Verhaeghe: “De tegenstelling links-rechts is op sterven na dood” (januari 2016)
Jaarthema 2016: “Verdienen jij en ik het om te zijn geboren in de westerse wereld?” (januari 2016)
Commons – de strijd voor het gemeengoed zal een van de belangrijkste politieke kwesties zijn van de eenentwintigste eeuw. (februari 2016)
De Man door Europa (februari 2016)
Lucas De Man – We staan net als toen voor grote veranderingen. Moeten op zoek naar nieuwe vormen van samenleven, van economie, van democratie. (maart 2016)
Leesavontuur – Wat zegt De Toverberg ons vandaag de dag? (maart 2016)
De Toverberg – En zo beginnen we dan ons verhaal. (mei 2016)
Wij, Varkenland – Zijn monoloog zou weleens belangrijker kunnen zijn voor inzicht in de voedselsector dan veel dierenactivisten menen te kunnen bereiken: hij is open, charmant, belangstellend en niet vooringenomen. (mei 2016)
Demain / Tomorrow : Echt volwassen gedrag kost moeite en vaak moed. (mei 2016)
Citaat 368 (donderdag 30 juni 2016)
Homepage Citaten 2016
