Over het onderwijs heeft iedereen een mening. Iedereen heeft ooit op school gezeten. Heeft daarom een idee hoe het onderwijs beter of anders zou moeten worden ingericht. In het Parlement weten ze vaak ook hoe het moet. En aan de zijlijn staan tientallen organisaties, instellingen en bedrijven klaar die ook weten hoe het anders of beter moet. Als je erop let: wekelijks komt er zo’n oprisping voorbij. Uiteraard zijn er ook veel columnisten die weten hoe het beter of anders moet.
Relatief weinig komen echter degenen aan het woord die voor de klas staan. Het werk moeten uitvoeren. Alle voorstellen om dit of dat beter of anders te doen te integreren in hun dagelijkse praktijk. Aleid Truijens is waarschijnlijk een van de bekendste oud-docenten die zich (in De Volkskrant al jarenlang) in het debat mengt. Zéér kritisch is over de lagen om de klas en opkomt voor docenten. Maar tegelijkertijd kritisch is over hun niveau en inzet. Een minder bekende is Ton van Haperen. Die al jaren lang een column heeft in het blad van de Algemene Onderwijsbond (de AOB). Van Haperen is een vakdocent en leidt aankomende leraren economie op. Hij is meestal erg scherp. Beter: super-scherp. En maakt zich vooral druk om iedereen, die zonder ooit voor een klas te hebben gestaan, weten hoe het anders (of beter) moet.
In het recentste nummer (17, van 31 oktober 2015) haalt hij ‘ouderwets’ uit. In hetzelfde nummer staat trouwens een artikel over de ‘honderden verdwenen’ miljoenen. Geld dat door de rijksoverheid is vrijgespeeld om de kwaliteit in het onderwijs te verbeteren. Een mooi voornemen, waar in de praktijk niets van terecht is gekomen. Dat geld is overal terecht gekomen, behalve in de klas. Op de werkvloer. Geen verlichting voor leerkrachten en docenten in de klas. Of geld om als vakman/vrowu te kunnen groeien. Zij hebben er niets van gemerkt. Eerder het tegendeel. Hun taken zijn niet verlicht. Het al jaren doorgaande proces, waarin extra taken op hun (meestal haar) bord wordt gelegd, gaat ‘vrolijk’ verder.
Van Haperen en andere praktijkmensen kunnen onvoldoende duidelijk maken dat de meeste leerkrachten zich een slag in de rondte werken. Niet nog meer ‘dingen’ erbij kunnen gaan doen. Dus gaat dit ‘circus’ door. En denken doorsnee burgers dat zij toch maar mooi twaalf weken per jaar vakantie hebben. Een luizenbaan. Waar ‘mauwen’ ze over.
Rekenfalen
Uit deze column de laatste regels. Op zijn website kunt u honderden columns nalezen. Alleen zit er een time-out in, waardoor u de recentste (inclusief deze) pas enige weken later kunt lezen. Nogmaals: Ton van Haperen is erg scherp, ontziet niets en niemand. Heeft uitgesproken meningen over hoe het anders en beter zou moeten of kunnen.
De samenleving wil talentontwikkeling, loopbaanbegeleiding, meer academische leraren, zelfstandige leerlingen, autonome schoolbesturen en passend onderwijs. Maar in werkelijkheid vernietigt de groeiende kansenongelijkheid hordes talent, daalt het gemiddelde opleidingsniveau van onderwijspersoneel, hobbelen leerlingen hulpeloos van de ene test naar de andere, zijn schoolbesturen slaven van hun reserves en lopen jongeren met een stoornis een groter risico op uitsluiting dan ooit. En de verantwoordelijke politici? Ze knippen stralend linten door, houden nietszeggende speeches, babbelen in het parlement en twitteren wat. De Titanic ligt op koers.
Enkele boeken over ons onderwijs
Ton van Haperen. De ondergang van de Nederlandse leraar (2007)
Aleid Truijens . Wij eisen les : waarom kinderen steeds minder leren (2008)
Aleid Truijens. Opvoeden! : een nieuwe blik op een eeuwenoud beroep (2012)
Leo Prick. Drammen, dreigen, draaien : hoe het onderwijs twintig jaar lang vernieuwd werd (2006)
Gert Biesta. Het prachtige risico van onderwijs (2014/2015)
Gert Biesta. Goed onderwijs en de cultuur van het meten : ethiek, politiek en democratie (2010/2012)
Frank Furedi. De terugkeer van het gezag : waarom kinderen niets meer leren (2009/2011) *
Frank Furedi. Waar zijn de intellectuelen? (2004/2006)
# – Steeds minder leren : de tragedie van de onderwijshervormingen : essays (2005)
Marcel Mooijman. De leraar centraal bij onderwijsinnovatie : van centralisme naar kennisorganisatie in het onderwijs (2008)
Aryan van der Leij. De pretparkgeneratie (2013) *
J. Jeronimoon. Het nieuwe leren van de keizer (2008)
René Kneyber en Jelmer Evers (red.). Het alternatief : weg met de afrekencultuur in het onderwijs! (2013)
Tobias Reijngoud. Volgers & vormers : spraakmakende opinieleiders over de toekomst van het onderwijs (2013) *
# – De nieuwe schoolstrijd! / onder red. van Thijs Jansen, Gerrit de Jong & Ab Klink (2006)
Graa Boomsma. Uit de school : barre ervaringen van een bevlogen docent (2011)
Martha Nussbaum. Niet voor de winst : waarom de democratie de geesteswetenschappen nodig heeft (2010/2011) *
* Staan op literatuurlijst voor de Lezers van Stavast
Citaat 304 (vrijdag 6 november 2015)
Homepage Citaten 2015
