Op zaterdag 4 oktober 2014 werd in Uden de G1000 Uden gehouden.
Tegen de vijfhonderd mensen waren van tien tot drie in De Schaapskooi bezig om tien ideeën voor de gemeente Uden te formuleren. Een proces waar ik als oud-Udenaar alleen bij betrokken kon zijn door als tafelvoorzitter aan te treden. Een van de veertig. De G1000 is een poging de vermeende kloof tussen burgers en ‘de politiek’ te overbruggen. Hoe? Door een flink aantal burgers uit een bepaalde gemeente op een zeker moment samen te brengen. Ze als het ware een dag lang op te sluiten en ze te laten praten over zaken die in die gemeente anders moeten.
De formule
Uden is na Amersfoort de tweede plaats in Nederland waar ’n G1000 wordt gehouden. De insteek is anders. In Amersfoort werd de G1000 opgestart vanuit een groepje betrokken burgers. In Uden heeft de gemeenteraad ergens eind maart het idee omarmd en vervolgens burgers gezocht die het vorm wilden geven. In Uden hebben alle gezinnen een brief van burgemeester Hellegers ontvangen om aan de G1000 Uden mee te doen. Op zaterdag waren tegen de driehonderd Udenaren aanwezig. Die over veertig tafels verdeeld op zaterdagmorgen aan ‘hun’ G1000 begonnen. De Udense formule hield in dat er in de eerste ronde (STRAAT) ideeën werden opgehaald. Elke tafel mocht tien ideeën aanleveren. Kort en bondig geformuleerd. Zodanig onder woorden gebracht dat relatieve buitenstaanders (ongeveer) wisten wat er bedoeld werd. Aan het einde van de eerste ronde moest per tafel gekozen worden. Welke vier ideeën mochten door naar ronde twee: BUURT.
In de twee ronde wisselden deelnemers van tafel. Elke tafel kreeg zestien ideeen (de vier uitgekozen ideeen van vier tafels) voor haar kiezen. In het begin van deze ronde werd bekeken en besproken of iedereen aan tafel begreep wat die 16 voorstellen inhielden. Aan het eind moest er weer gewikt en gewogen worden: de ‘beste’ drie mogen door naar ronde drie: WIJK.
In de derde ronde kreeg elke tafel negen (of twaalf) ideeën te bespreken. Via een turfformulier mocht elke afzonderlijke deelnemer aangeven wat men van de ideeën vond (schaal: geheel niet, enigszins, grotendeels of volledig mee eens). Dit leidde uiteindelijk tot tien ideeën. Dé ideeën van de gemeente Uden.
In de afsluitende ronde (STAD) konden de deelnemers aansluiten bij een tafel waar één bepaald idee zou worden besproken. Een idee waar een deelnemer ‘iets’ mee had. Tijdens deze ronde werd per tafel besproken voor welke doelgroep het bewuste idee bedoeld was. Wat het idee – mits goed uitgevoerd – zou opleveren voor Uden en haar bewoners. Wie een rol zou kunnen (of moeten) spelen om het idee van de grond te trekken. Ook moest men aangeven welke middelen men nodig dacht te hebben om het idee te kunnen uitvoeren. Ook benoemde elke tafel de te verwachten of (on)voorziene knelpunten. Tot slot kon elke Udenaar aangeven mee te willen denken en/of helpen in de dagen, maanden na de G1000. Hier ging het natuurlijk om de vraag of een burger die A zegt (“Ik vind dit een goed idee”) ook bereid is B te zeggen (de handjes uit de mouwen steken; het idee niet bij ‘de gemeente’ droppen, in de hoop dat die het wel zullen oplossen). Participatiemaatschappij. Zelfredzaamheid.
Een zak vol ideeën
Aan het eind van de dag werd – vermoed ik – door de meeste deelnemers tevreden teruggekeken op de dag. Iedereen kon vrijuit meepraten over zaken die in Uden spelen. Ideeën inbrengen en meebepalen welke ideeën doorgaan. Uiteraard zullen er ook velen ietwat teleurgesteld naar huis zijn gegaan. Hun idee of ideeën zijn niet meegenomen. Maar aan de andere kant: veel ideeën zaten ongeveer in dezelfde hoek (duurzaamheid, sociale cohesie, verkeersveiligheid, het democratisch functioneren); zijn variaties op een thema. En alle (honderden!) ideeën zijn verzameld en worden niet weggegooid. Integendeel! Volgende week staan ze allemaal online en kan (en zal, vermoed ik) er op teruggegrepen worden. In eerste instantie door de tien werkgroepjes die de tien ideeën nader gaan uitwerken. Elk groepje zal kijken wat voor verwante ideeen er zijn opgeworpen en ze – indien ze slim zijn (en dat zijn ze!) – meenemen.
De top tien (zeer kort geformuleerd)
1 Gebruikers betrekken vóór de uitwerking van plannen.
2 Bibliotheek laten bestaan als basisvoorziening voor iedereen voor kennisdeling.
3 Fietsveiligheid voor de hele gemeente Uden.
4 Gegarandeerde zorg voor iedere Udenaar.
5 Verbetering van de ‘wandel- en fietsvriendelijkheid’.
6 Ontmoeten stimuleren ter voorkoming van eenzaamheid.
7 G1000 structureel inzetten bij gemeentebeleid.
8 Op kleine schaal vraag en aanbod zorg bij elkaar brengen.
9 Uden in 2035 energieneutraal.
10 Leercafé: leren van elkaars kwaliteiten.
Bibliotheek laten voortbestaan als basisvoorziening voor kennisdeling, belangrijk voor ontwikkeling en ontmoeting.
Dit was de volledige zin, die aan het eind van de G1000 als een van de tien ideeën uit de bus kwam rollen. Opmerkelijk, nietwaar. Een zin waar wij – als Noord Oost Brabantse Bibliotheken – zeer content mee zijn. Het als een steun in de rug zien. Blijkbaar zijn er veel Udenaren die net als wij vinden dat ‘de bieb’ in de toekomst (in die ‘andere tijd’) nog steeds een rol te vervullen heeft.
Opmerkelijk. Te meer daar ‘we’ met drie personen deelnamen aan de G1000: twee tafelvoorzitters en een collega als deelnemer op persoonlijke titel. Te meer opmerkelijk omdat deze drie personen niet betrokken waren bij het ontstaan van dít idee. Pas tijdens de presentatie van dé tien ideeën zagen we het. Vielen niet van onze stoel, maar waren wel gewoon blij. Dat veel deelnemers van de G1000 Uden inzien dat ‘hun bieb’ een instrument kan zijn in tijden van verandering. Té meer daar – naar mijn mening – we bij de uitwerking van sommige andere ideeën ook een rol te vervullen hebben. Denk aan idee 1, 6, 7 en 10. Verder kan ‘de Ujense bieb’ gebruikt worden om alle burgers te betrekken bij het uitwerken van alle ideeën. Ze te informeren, inspireren. Zorgen dat er in en om het pand aan het Mondriaanplein uiteenlopende activiteiten worden georganiseerd om die tien ideeën tot een succes te maken.Mede ervoor zorgen dat het vuurtje (van burgerparticipatie) blijft branden.
Andere artikelen over de G1000
Burgertop – Duizend () komen één dag bij elkaar om te bespreken wat er op de agenda voor de stad moet komen. (14 juni 2014)
Redenering – We zijn onze democratie kapot aan het maken door haar te beperken tot verkiezingen, en dat terwijl verkiezingen nooit als democratisch instrument zijn bedacht. (30 juni 2014)
Het verhaaladvies voor de G1000 Uden (augustus 2014) (dank Fransje)
Een overweging voor G1000-gangers (25 augustus 2014)
Van voor naar in (5 oktober 2014)
Citaat 174 (zondag 5 oktober)
Homepage Citaten 2014
