Categorieën
Citaten TED-talks

Paula Smits – De schaamte voorbij (TEDx Veghel)

Medio augustus 2017, twee maanden later

De vier politieke partijen die een nieuw kabinet proberen te formeren, hebben – naar het zich nu laat aanzien – een lastig onderwerp als het ware geparkeerd; voor zich uitgeschoven. Het nieuwe kabinet zal in de Tweede Kamer niet met aanvullende voorstellen komen om het voortijdig ‘uit het leven stappen’ te faciliteren.

Voorlopig blijft ‘alles’ bij hetzelfde. Zieke mensen krijgen indien nodig palliatieve sedatie. En mensen die strikt genomen niet ziek zijn, maar toch dood willen, kunnen hulp vragen. En krijgen hulp bij hun sterven als ze aannemelijk kunnen maken dat hun leven niet langer dragelijk is. Maar we gaan dit – als nieuwe kabinet – niet nóg makkelijker maken. Noch in aanvullende, nieuwe regels vatten.

Ondertussen – vijf zelfmoorden per dag
Ondertussen blijven we als samenleving met het vervelende feit opgescheept dat gemiddeld vijf personen per dag in Nederland zelfmoord plegen. Mensen die om uiteenlopende redenen ‘het leven’ niet meer zien zitten en geen hulp vragen. Radeloze mensen die op zeker moment de hand aan zichzelf slaan. Althans daartoe een poging ondernemen. En gemiddeld vijf keer per dag slaagt zo’n poging.

Een onthutsend getal. Vijf per dag. Door verkeersongelukken komen gemiddeld 1 à 2 personen per dag om het leven. Het aantal slachtoffers door terroristische acties is – ondanks alle alarmistische geluiden en retoriek – verwaarloosbaar. Wel sterven er dagelijks gemiddeld 35 personen aan longkanker (cijfers 2016). Gemiddeld stierven in 2016 bijna 300 Nederlanders per dag aan een of andere vorm van kanker.

Paula Smits
Op vrijdag 9 juni 2017 stond rond half vier, na de middagpauze in het zogenaamde Koekgebouw op de Noordkade, Paula Smits klaar voor haar TEDx Veghel-talk.

Beter: ze zat klaar. In een rolstoel. Klaar om te vertellen over haar ervaringen met zelfmoord. In die – inmiddels online geplaatste talk – somde ze verontrustende cijfers op. In een zeer gelukkig land (als je de cijfers mag geloven) slikken ruim een miljoen mensen antidepressiva. Lopen honderdduizenden mensen rond met burn-out en stressverschijnselen. In dit land denken – volgens Paula Smits – jaarlijks minstens vierhonderdduizend mensen aan zelfmoord. Een kwart daarvan doet een (halfslachtige) poging. En jaarlijks sterven er ongeveer achttienhonderd personen. Vijf per dag.

Paula Smits vertelde dit als ervaringsdeskundige. Zij heeft ook zo’n poging ondernemen. Sprong uit wanhoop op zeker moment voor een trein. Maar overleefde het. Moest wel een been missen en kwam in een rolstoel terecht. Gelukkig kwam ze na jaren therapie uit het zwarte gat, dat haar tot die zelfmoordpoging dreef. Inmiddels begeleidt ze mensen die met gedachten over zelfmoord rondlopen. In haar talk reikt ze – naast haar persoonlijke verhaal – tips aan hoe om te gaan met zwaar zwaarmoedige mensen. De kern is volgens haar dat je open vragen stelt. Niet veroordeelt. En zeker niet met concrete tips komt aanzetten.

Een ontroerende TED-talk; met een wrang slotakkoord.
Paula Smits zag niet aankomen dat een van haar twee zonen ook een zelfmoordpoging zou ondernemen. Helaas slaagde die.

Een prima film
Een talk die een zeer breed publiek verdient. Die gebruikt kan worden om in groepsverband over dit taboe-onderwerp in gesprek te komen. Of als aanvulling op artikelen of boeken die over dit brede onderwerp zijn/worden geschreven.

Meer lezen?
In de collectie van de samenwerkende Noord Oost Brabantse Bibliotheken kun je op ‘onderwerp’ zoeken. Tik je ‘zelfmoord’ in dan wordt je verwezen naar het trefwoord ‘zelfdoding’ en dan krijg je ruim tweehonderd titels: boeken, dvd’s, grootletterboeken, leesboeken, prentenboeken. Te veel om hier op te sommen. Hieronder enkele recente titels.

Prentenboek – Geert De Kockere & Carll Cneut. Dulle Griet 
Roman – Tessa de Loo. Liefde in Pangea : roman 
Informatief – Jeroen Brouwers. De laatste deur
Roman – Bov Bjerg. Auerhaus : roman
Roman – Paulo Coelho. Veronika besluit te sterven
Informatief – Brigitte van de Koevering. Het jaar van de vlinder
Prentenboek – Emmi Smid. De rode hoed van Luna : een prentenboek dat kinderen helpt omgaan met verlies na zelfdoding
Informatief – Rian de Heus. Gevangenen in verdriet na zelfdoding
Jongerenroman – Matthew Quick. Gefeliciteerd, Leonard Peacock
Jongerenroman – Juultje van den Nieuwenhof. Check-out
Informatief – Maria Genova & Tanja Borggreve. Als afscheid pijn doet : het schuldgevoel van een achterblijver bij zelfdoding
Documentaire (dvd) – A strange love affair with ego  (a film by Ester Gould)
Roman – Frauke Joossen. 30 is een schoon getal
Leesboek – Emiel de Wild. Wie ik ben
Leesboek – Jennifer Niven. Waar het licht is
Leesboek – Jay Asher. Thirteen reasons why : een testament…
Jongerenroman – Mel Wallis de Vries. Schuld
Jongerenroman – Jasmine Warga. Mijn hart en andere zwarte gaten
Informatief – Jan van Tienen. Er is niets wat hier nog blijft : een familievertelling
Prentenboek – Nathalie Slosse. De visjes van Océane

Medio juni schreef ik dit over haar toespraak
Na de middagkoffiepauze zat Paula Smits in haar rolstoel klaar op het podium. Daar was over nagedacht. Ellen had de laatste vijf sprekers bewust in dit blok gezet. En Paula deed – om logistieke redenen – de aftrap. Ze las haar verhaal deels voor, maar dat was absoluut niet storend. Ik vermoed dat dit papier haar houvast bood.

Een wrang verhaal. Dat nodig verteld moet worden. In een wereld waarin miljoenen mensen zich zeer grote zorgen maken over terrorisme. En dat er ‘enkele’ onschuldige mensen zomaar slachtoffer worden. Denk aan aanslagen in Manchester en Londen.

Paula had het over andere terroristische aanslagen; dat dagelijks in Nederland 5 mensen zelfmoord plegen. Er jaarlijks in Nederland vierhonderdduizend mensen aan denken; honderdduizend personen een poging ondernemen én er vijftienhonderd ‘slagen’. Ze vertelde dit als overlevende van een zelfmoordpoging.

Aan haar ‘mislukte’ zelfmoordpoging door voor een trein te springen hield ze een geamputeerd been over. En zat ze sindsdien in een rolstoel. Ze vertelde openlijk over de aanleiding voor die sprong. De totale wanhoop. Het gevoel dat alles zwart was. Er niets meer toe deed. Niemand haar kon helpen.

Ook vertelde ze over haar opkrabbelen na de mislukte sprong. Tien jaar therapie, gesprekken. Maar ze kwam, zag en overwon. Helpt nu mensen die met zelfmoordgevoelens rondlopen. Dat valt niet mee, want ze maakte ook duidelijk dat de meeste mensen die dit soort gevoelens hebben amper zijn te bereiken. Sluiten zich als het ware op in hun cocon, waarin alles zwart is.

Ze gaf ons ook belangrijke tip. Geef dit soort mensen geen goedbedoelde adviezen, maar stel open vragen. Probeer het gesprek op gang te houden. Chapeau! Grote buiging voor de moed om dit met ons te delen.

Kortom: indrukwekkend en een must see op Youtube.

Twee artikelen over TEDx Veghel #02
Gewoon moed houden – het leven is niet perfect EN DAT MOET JE OOK NIET WILLEN      
Al kan een intelligent systeem betere beslissingen nemen dan de mens, dan nog kan het beter zijn dat de mens het slechter blijft doen (over een andere TEDx Veghel talk van Lambèr Royakkers)

Citaat 482 (dinsdag 15 augustus 2017)
Homepage Citaten 2017

Door Hans van Duijnhoven

Bibliothecaris sinds september 1979. Werkzaam in de regio Noord Oost Brabant.

Geef een reactie

Ontdek meer van Lezer van Stavast

Abonneer je nu om meer te lezen en toegang te krijgen tot het volledige archief.

Lees verder