Categorieën
Boeken Literatuur Who's in control?

Onze jeugd leest en schrijft veel, maar …

De Engelse historicus Niall Ferguson begint een column in Newsweek met deze opmerking.

Texting makes U stupid
De titel van zijn column geeft echter al aan dat Niall Ferguson een mits bij deze stelling plaatst. De inleiding van het stuk is als volgt:
The U.S. is producing civilizational illiterates. How will they compete against America’s global rivals?

Zijn artikel over het ontstaan van een groep ongeletterde burgers begint als volgt.

The good news is that today’s teenagers are avid readers and prolific writers. The bad news is that what they are reading and writing are text messages.

Ze kunnen volgens Ferguson wel lezen en schrijven, maar alleen (erg) korte stukken.

Hoe heeft dat kunnen gebeuren?
According to a survey carried out last year by Nielsen, Americans between the ages of 13 and 17 send and receive an average of 3.339 texts per month. Teenage girls send and receive more than 4.000

Ruim 100 korte teksten per dag, gemiddeld; meisjes ruim 130 per dag

Niall Ferguson biecht iets op
Now, before I am accused of throwing stones in a glass house, let me confess, I probably send about 50 emails a day, and I receive what seem like 200. But there’s a difference, I also read books. It’s a quaint old habit I picked up as a kid, in the days before the cellphones began nesting, cuckoolike in the palms of the young.

Niet meer lezen
Half of today’s teenagers don’t read books – except when they’re made to.
According to the most recent survey by the National Endowement for the Arts, the proportion of Americans between the ages of 18 and 24 who read a book not required at school or at work is now 50.7 percent, the lowest for any adult group younger than 75, and down from 59 percent 20 years ago. ()
Especially terrifying for me as a professor is the fact that two thirds of college freshmen read for pleasure for less than an hour per week. A third of seniors don’t read for pleasure at all.

Waarom is lezen belangrijk?
Why does this matter. For two reasons.
First, we are falling behind more-literate societies.
() But the more important reason is that children who don’t read are cut off from the civilization of their ancestors.

Elf belangrijke boeken (+ drie andere)
Niall Ferguson is een relatief jonge historicus (1946). Heeft verschillende boeken geschreven die in de smaak vielen bij collega’s en het grote publiek. In 2010 baarde hij opzien toen bekend werd dat hij zijn vrouw (en drie kinderen) verliet voor Ayaan Hirsi Ali. In dit artikel haalt hij het verplichte leesprogramma van de Columbia Universiteit voor eerstejaars studenten naar voren. En besluit zijn artikel als volgt:

Step one: Order the ones you haven’t got today (And get War and Peace, Great Expectations and Moby Dick while you’re at it.)

Step two: When vacation time comes around, tell the teenagers in your life you are taking them to a party. Or a camp. They won’t resist.

Step three: Drive to a remote rural location where there is no cellphone reception whatsoever.

Step four: Reveal that this is in fact a reading party and that for the next two weeks reading is all you are proposing to do – apart from eating, sleeping, and talking about the books. Welcome to Book Camp, kids.


De lijst van de Columbia Universiteit

Schrijver Titel 
Vergilius Aeneas  *
Ovidius Metamorfosen  *
Augustinus Belijdenissen  #
Dante AlegieriDe goddelijke komedie 
Michel de Montaigne Essays 
William Shakespeare King Lear  
Miguel de Cervantes Don Quichotte  *
Wolfgang von Goethe Faust  *
Jane Austen Trots en vooroordeel  *
Virginia Woolf Naar de vuurtoren 
 Leo TolstojOorlog en vrede  
Charles Dickens Grote verwachtingen  *
Herman Melville Moby Dick  *


* is verschenen in de Perpetuareeks
# zal nog verschijnen in de Perpetuareeks
Van Shakespeare en Virginia Woolf wordt een andere titel opgenomen in deze reeks.

Een en al kommer en kwel?
Nee. In de Verenigde Staten wordt ook bezuinigd. Ook op openbare bibliotheken. Dat er (nog steeds) jongeren zijn die het belang van lezen en bibliotheken inzien bewijzen tientallen filmpjes op YouTube.

Een ander signaal

In het Financieel Dagblad worden op zaterdag min of meer bekende en/of vooraanstaande landgenoten aan het woord gelaten onder de noemer Brandende kwestie. Op zaterdag 17 september 2011 sprak Sijbolt Noorda (1945), voorzitter van de Vereniging van Universiteiten (de VSNU) zich uit om de kracht van literatuur te gebruiken.

Hij geeft aan dat hij toen hij nog doceerde jaarlijks aan het eind van het schooljaar zijn leerlingen opriep minimaal één roman in de vakantie te lezen. Na de zomer kwam hij er dan vaak op terug.

Er is niet één enkel boek dat mijn leven sterk heeft beïnvloed, er schieten onmiddellijk meer titels door mijn hoofd. Op school las ik André Gide, zonder zijn werk werkelijk te kunnen doorgronden, daarvoor was ik nog te jong. Later maakte De man zonder eigenschappen van Robert Musil  grote indruk. Dergelijke boeken kun je twee of drie keer lezen, ze hebben in iedere levensfase weer iets nieuws te vertellen. Een goed boek reist met je mee en gaat een verbinding aan met jouw eigen leven.

Nogal wat mannen lezen alleen non-fictie en vinden romans zonde van hun tijd. () maar als je je daartoe beperkt, mis je de kans om geraakt te worden door belangrijke auteurs. Juist boeken die buiten je ‘comfort-zone’ zitten, die niet aansluiten bij wat je al kent, kunnen je een heel ander perspectief geven op de wereld.

Om dat effect te bereiken moet je je wel openstellen, met onbevooroordeelde blik kunnen en durven kijken. Een tekst heeft niet maar één betekenis. De betekenis ontstaat in een wisselwerking tussen het boek en de lezer, en kan dus voor iedere lezer weer een andere zijn.

Ik raad studenten altijd aan om zich vooral niet te beperken tot wat er gisteren is verschenen. Ook honderd jaar na publicatie kan een boek nog een grote zeggingskracht hebben voor moderne lezers. Kwaliteit verloochent zich niet.

Hij sluit af met de trilogie Jouw gezicht morgen van de Spaanse schrijver Javier Marias (Koorts en lans / Dans en droom / Gif en schaduw en afscheid).

Een andere gids
Feitelijk wordt in de column van Niall Ferguson en in de brandende kwestie van Sijbolt Roorda een oproep gedaan om te lezen. Niet alleen de hype van de dag, week of maand, maar juist en vooral de oude klassiekers. In dezelfde week stond in de Groene Amsterdammer een interview met de Amerikaanse schrijver Jennifer Egan. De aanleiding is de publicatie van haar laatste boek, A visit from the Goon squad, vertaald als Bezoek van de knokploeg. In dat artikel gaat het uiteraard over Jennifer Egan en haar werk maar aan het eind van het verhaal houdt ze een warm pleidooi voor het lezen van andermans werk. Op de wesbite van haar uitgever staat ‘haar’ Literary DNA, zestig boeken die haar gevormd, geïnspireerd, beïnvloed hebben.

Opvallend is haar grote liefde voor de negentiende-eeuwse romanciers. Dickens, Tolstoj, Wharton.

“Zo’n David Copperfield, mijn absolute favoriete Dickens, laat zien dat er niets is wat een roman niet kan: opvoeden, amuseren, schokken én betoveren. Je hebt een heel ander leven geleefd als je dat boek uit hebt.”

Who’s in control?
In alle geciteerde en aangehaalde fragmenten wordt het belang van het lezen van klassieke teksten naar voren gehaald. Teksten waar veel jongeren niet meer aan toe komen. Té druk met het reageren op korte berichten van anderen uit hun omgeving. Een omgeving die ze al kennen, die weinig verrassende in- of doorzichten biedt. Zo druk dat men niet meer toekomt aan ‘de beschaving van onze voorouders’, men ‘de comfort-zone niet verlaat’ en zich domweg het genot ontneemt om je onder te dompelen in een andere wereld (‘die kan opvoeden, amuseren, schokken én betoveren’).

Ogenschijnlijk in control, maar feitelijk niet.

Opmerking: waar jongere staat kunt of mag u ook volwassene lezen.

(maandag 19 september 2011)

Homepage Who’s in control?

Door Hans van Duijnhoven

Bibliothecaris sinds september 1979. Werkzaam in de regio Noord Oost Brabant.

Geef een reactie

Ontdek meer van Lezer van Stavast

Abonneer je nu om meer te lezen en toegang te krijgen tot het volledige archief.

Lees verder