Het verlangen naar gezag

Lezing door Christien Brinkgreve, hoogleraar Sociale Wetenschappen aan de Universiteit Utrecht

Zij gaat op zoek naar vormen van gezag die beter werken in de veranderende verhoudingen. Want bevrijding zonder houvast geeft weinig meer dan leegte.

Het verlangen naar gezag
Christien Brinkgreve (1949) verzorgt de vijfde lezing in de reeks Oefenen voor een andere tijd. In haar verhaal zal ze een relatie leggen tussen de gedachten uit Het verlangen naar gezag : over vrijheid, gelijkheid en verlies van houvast, een nieuw in het voorjaar van 2014 te verschijnen boek en dat ‘oefenen’.

In 2012 verscheen Het verlangen naar gezag : over vrijheid, gelijkheid en verlies van houvast. In dit prettig en vlot geschreven boek worden veel zaken aangesneden die te maken hebben met het dilemma dat ‘we’ als mens aan de ene kant vrij willen zijn (om te doen en laten wat we willen), maar dat we er aan de andere kant steeds vaker tegenaan lopen dat in dit land veel gezagsdragers (mensen én instituten) niet meer in staat zijn op te treden als het nodig is.

Kort door de bocht geformuleerd staan té veel mensen op het standpunt dat er aan henzelf weinig tot niets mankeert, maar dat gezagsdragers op verschillende terreinen des levens op moeten treden tegen ‘de ander’, die overduidelijk niet correct door het leven gaat.

Meer dan een dilemma. Een gezagscrisis van jewelste. Waaraan iets gedaan moet worden. Maar, helaas, de tijd dat dé regering, of dé politie, of dé leerkracht met gezag kon optreden, naar hen werd geluisterd is voorbij. Dus zullen de noodzakelijke bijsturingen nooit meer als een fait accompli over de samenleving kunnen worden uitgerold. Nee, het zal langzaam gebeuren; kleinschalig. Her en der wel, soms niet. Er zal kortom overal in Nederland geoefend moeten worden. Door gezagsdragers om een deel van hun gezag te herstellen. En door burgers die er langzaam aan moeten wennen dat het gezag een deel van haar oude macht terugwint. En zich realiseren dat dit terugveren uiteindelijk ook voor vrijheidminnende burgers niet altijd verkeerd hoeft te zijn.

Christien Brinkgreve is hoogleraar Sociale Wetenschappen aan de Universiteit Utrecht. Naast haar universitaire werk heeft ze altijd geschreven voor een breder publiek.Ze houdt geregeld lezingen op congressen en symposia over verschuivingen in macht en cultuur, hedendaags ouderschap, nieuwe vormen van gezag en leiderschap, en het belang van zelfkennis.

(maandag 9 juli 2012)