Charles Vergeer – We weten niet eens hoe Jezus er uit heeft gezien

„Weten we echt of alles zo gebeurd is als in het evangelie staat?“, vroeg filosoof Charles Vergeer zich gistermiddag af tijdens de slotaflevering van de lezingencyclus Blikopener in de Groene Engel in Oss. Zijn conclusie: de bijbel schetst een beeld van Jezus dat op allerlei fronten botst met de historische figuur die hij in werkelijkheid moet zijn geweest.

„Charles Vergeer spreekt over Jezus alsof hij er zelf bij is geweest“, kreeg de Tilburgse filosoof gistermiddag als compliment te horen na afloop van zijn lezing in de Groene Engel in Oss. Uit die lofprijzing viel op te maken dat Vergeer ruimschoots was geslaagd in de speurtocht waarvoor hij zijn publiek had uitgenodigd. „Laten we op zoek gaan naar de historische gestalte van Jezus.“

Antwoorden
„Over Jezus zijn wel 70.000 biografieën verschenen“, zei Vergeer aan het begin van zijn lezing. „Niemand zit te wachten op het 70.001ste werk en zeker niet van Charles Vergeer.“ Vervolgens bewees hij met een gloedvol betoog dat zijn benadering van het evangelie wel degelijk iets toevoegt aan de vele Bijbelstudies die in de voorbije jaren al zijn verricht. Het bijzondere van zijn aanpak is dat hij de bijbel niet als theoloog maar als filosoof bestudeert. „Als je het evangelie op die manier analyseert, kun je hele andere antwoorden boven tafel krijgen.“

Twijfel
Vergeer wierp een vraag op die hem al jaren bezighoudt: „Weten we echt of alles zo gebeurd is als in het evangelie staat?“ Aan de hand van een serie voorbeelden toonde hij aan dat de christelijke voorstelling van Jezus op allerlei fronten botst met de persoon die hij in werkelijkheid is geweest. „Misschien is onze lieve heer in werkelijkheid niet zo lief is geweest als wij denken.“

Een reden tot twijfel kan volgens Vergeer zijn dat de verschillende evangeliën niet dezelfde versies van het leven van Jezus geven. „Het is nog maar de vraag of Jezus in het jaar 0 is geboren en in 33 is gestorven aan het kruis. Het oudste evangelie laat hem op zijn 30-ste sterven en volgens het evangelie van Lucas is Jezus als 23-jarige jongeman gestorven.“

„We zijn de historische Jezus kwijt. We weten niet eens hoe hij eruit heeft gezien. We weten niet of hij groot of klein was. Je komt geen enkele beschrijving van hem in het evangelie tegen. Jezus is ons eigenlijk onbekend. Heeft de evangelist Marcus Jezus ooit gezien? We weten het niet. Marcus schreef in het Grieks maar we weten niet of Jezus Grieks sprak.“

Zo stapelde Vergeer voorbeeld op voorbeeld, waarbij meer en meer de vraag rees wat we nog kunnen geloven. Maar daar gaat het uiteindelijk niet om, liet hij blijken. „Het was niet de bedoeling van Marcus om een historisch verhaal te schrijven maar om het geloof te verkondigen. Ook Paulus maakt een duidelijk onderscheid tussen de geloofsgestalte en de historische gestalte van Jezus, als hij zegt dat hij niet in de mens van vlees en bloed, maar wel in de verrezene gelooft.“

Vervolg
De lezing van Vergeer was de vijfde en tevens laatste aflevering van de lezingencyclus Blikopener Speciaal, die was georganiseerd door de Bibliotheek Oss en het Brabants Dagblad. De reeks die vooral was gewijd aan het spanningsveld tussen individu en samenleving, kende een grote publieke belangstelling. Voor de Bibliotheek Oss is dat reden om een vervolg te geven aan de lezingenserie, zo werd gistermiddag bekend.

Artikel: We weten niet eens hoe Jezus er uit heeft gezien
Bron: Brabants Dagblad van maandag 21 maart 2005
Auteur: Twan van Lierop