Categorieën
Citaten Literatuur Muziek

Helende muzikant – … gespecialiseerd in zonde, biecht, zielsonderzoek, hoop en verlossing. Veel schuld en boete. Nou ja, dat, en auto’s en meisjes.

Aldus Tom Engelshoven. In Volzin. magazine voor zinvol leven (nr. 12/14 juni 2013). Hij heeft het over een Amerikaanse artiest die op zaterdag 22 juni in het Goffert stadion in Nijmegen aantreedt: Bruce Springsteen. Uitverkocht. 60 duizend man. De hoofdredacteur van Oor spitst zijn verhaal over Bruce toe op zijn katholieke jeugd en hoe dat – alhoewel hij niet meer gelooft – toch doorwerkt in zijn songs en teksten. Het artikel wordt als volgt ingeleid:

Het is het grootste rockconcert deze zomer op Nederlandse bodem. Zestigduizend mensen zullen dit marathonoptreden bijwonen alsof het een hoogmis is, geleid door een van katholicisme doordesemde voorganger wiens woord de gemiddelde moderne mens meer te zeggen heeft dan dat van de paus.

Enkele citaten uit dit artikel
Je zou het ironisch kunnen noemen dat de grootste Amerikaanse rockartiest sinds Elvis Presley is gespecialiseerd in zonde, biecht, zielsonderzoek, hoop en verlossing. Veel schuld en boete. Nou ja, dat, en auto’s en meisjes. En werk. En hoe je een goed leven moet leiden, Kortom: de zaken waar het voor veel mensen om draait in het leven.

Hij had snel genoeg van de lessen van de nonnen. “Ze vertaalden de Bijbel heel letterlijk: ‘Dit is het, en probeer er niks anders van te maken!’ Ik kon niet begrijpen hoe je die arrogantie – alsof je het patent hebt op Gods woord – kunt rijmen met echt spiritueel gevoel.”

Hij heeft er dan al drie platen opzitten, die gekenmerkt worden door Sturm und Drang en escapisme. De titel van zijn derde album en doorbraak, Born to run uit 1975, zegt het eigenlijk helemaal, Bruce wil weg, weg en nog eens weg. Ontsnappen aan zijn ouders, aan zijn afkomst, aan alle waarden waarmee hij is opgevoed.
De drie platen – romantisch en gedreven – surfen als het ware mee op de kracht van zijn nieuwe geloof. Het geloof in rock-‘n-roll. Maar rond zijn dertigste komt hij erachter dat die kracht hem niet langer helpt. Hij kan niet ontkomen aan zichzelf. De escapist gaat de confrontatie aan met zijn eigen demonen.

De worsteling met vluchten of de confrontatie aangaan is het thema van het ziedende Darkness on the edge of town uit 1978. Springsteen combineert thema’s uit John Ford-westerns en de literatuur van John Steinbeck en Flannery O’Connor met persoonlijke herinneringen aan de economische strubbelingen van zijn eigen ouders. Uit dit alles destilleert hij een nietsontziend portret van zijn eigen morele tekortkomingen. Op een heuvel in het donker aan de rand van de stad vecht hij een bitter robbertje met zizhzelf. Conclusie: hij is geen haar beter dan het nest waaruit hij is ontsproten.

Veel profijt heeft Springsteen van een les van de eerder genoemde Flannery O’Connor: zonder zonde geen goed verhaal. Hetzelfde geldt voor een goede song. Veel van Springsteens hoofdpersonen nemen zich nog zo voor op het rechte pad te blijven, maar ‘iets’ in hen is sterker dan zijzelf. En dus zondigen ze. Ze bezoeken hoeren, stelen, moorden, bedriegen en verlaten hun huis en geliefden. Vervolgens voelen ze zich diep schuldig. Het liedje als biecht én boetedoening tegelijk.

De machteloosheid van, als het aankomt op het beschermen van zijn kind, de ouder – het staat in contract met het beeld van Springsteen als de machtigste rocker ter wereld. In NIjmegen zal hij zestigduizend mensen voorgaan in zo’n ruim drie uur durend marathonoptreden waar hij met zijn E Street Band patent op heeft. Voor talloze aanwezigen zal het zijn alsof hun hele leven voorbij komt.
() Springsteen biedt troost en een kompas. Hij is een spiegel. Zoals Springsteen zelf eens gezegd heeft: Some people pray, some people play music. Springsteens worsteling is onze worsteling, zo denken de zestigduizend. Hij verwoordt wat wij voelen. Hij snapt ons. Maar een afgod is hij niet. Hij is de rockster die altijd mens is gebleven.

Enkele ‘aangestipte’ songs
This land is your land – Live 1975/85 (1986)
Lost in the flood & It’s hard to be a saint in the city – Greetings from Asbury Park, NJ (1972)
Adam raised a cain & Badlands – Darkness on the edge of town (1978)
Wages of sin – Tracks (1998)
Long time coming & Jesus was an only son – Devils & dust (2005)
No surrender – Born in the USA (1984)
Born to run – Born to run (1975)
The river – The river (1980)

Niet genoemd
Highway patrolman – Nebraska (1982)

My name is Joe Roberts I work for the state
I’m a sergeant out of Perrineville barracks number 8
I always done an honest job as honest as I could
I got a brother named Franky and Franky ain’t no good

Citaat 044 (dinsdag 18 juni 2013)
Homepage Citaten 2013

Door Hans van Duijnhoven

Bibliothecaris sinds september 1979. Werkzaam in de regio Noord Oost Brabant.

Geef een reactie

Ontdek meer van Lezer van Stavast

Abonneer je nu om meer te lezen en toegang te krijgen tot het volledige archief.

Lees verder