Op maandag 14 september interviewt Coen Verbraak in Paradiso de Belgsiche klinisch psycholoog en psycho-analiticus Paul Verhaeghe over zijn nieuwe boek Autoriteit. In de aanloop daarnaar toe viel een quote in een interview in Trouw op; met politicus Jan Marijnissen. Die over enige maanden terugtreedt als voorzitter van de SP. In dit interview (De leraar weet natuurlijk meer) komt hij met een nieuw begrip: ultrademocratisme (vandaag dertien treffers als je zoekt met Google).
Vraag: U bent hard voor Nederland, voor uzelf en voor uw mensen. U vindt dat degenen met verstand van zaken autoriteit moeten afdwingen.
JM: Ja. Ik heb vooropgelopen in de strijd tegen de bedompte jaren vijftig. We gingen vooral tekeer tegen de autoriteit die nergens op gestoeld was, tegen domme regels. Veel mensen hebben dat toen ten onrechte verward met elke autoriteit, ze zeiden: leraar en leerling zijn gelijk. Nee, onzin, die leraar weet natuurlijk meer. Ultrademocratisme, noem ik het. Je doet het kind onrecht aan, het ontwikkelt een totaal verkeerde visie op de werkelijkheid, en de leraar voelt zich miskend.
Vraag: Ultrademocratisme?
JM: Mensen gaan massaal uit van het idee: we zijn gelijk. Nee, dat zijn we niet, we zijn gelijkwaardig. Kijk, ik houd van tuinieren. Toen mijn vrouw en ik hier verderop in 1976 een huisje kochten, was er een braakliggend stuk grond bij. Ik zei tegen een vriend van mij, landschapsarchitect en later wethouder: ‘Jules, help me even met die tuin.’ ‘Oké’, zei hij, ‘op één voorwaarde: dat jij meehelpt.’ Zo heb ik de liefde voor vaste planten ontwikkeld. Daar weet ik inmiddels vrij veel van, omdat ik erken dat hij er verstand van heeft en dat hij mij iets moest leren. En dat is met 1000 dingen zo.’
Voilá
In een notendop een deel van het verhaal van Paul Verhaeghe. Mensen nemen geen genoegen meer met autoriteiten die dat zijn, omdat ze als zodanig ooit zijn aangewezen. Die top-down (verticale) autoriteiten zijn van hun voetstuk gevallen of gestoten, maar we hebben er nog wel ‘last’ van. Ze hebben nog steeds machtsmiddelen; en die gebruiken ze. Volgens Verhaeghe willen we een ander soort autoriteiten terug. Mensen in onze omgeving, naast ons (horizontaal, dus). Die ergens goed in zijn, vakmensen, waar we vertrouwen in stellen, Wiens woorden we willen aannemen.
Haal al die mensen weg en ik ben niemand meer (augustus 2015)
Elke autoriteit was een omver te werpen tiran: priester, onderwijzer, agent, directeur (augustus 2015)
Citaat 281 (dinsdag 8 september 2015)
Homepage Citaten 2015
