Op verschillende plaatsen wordt binnen de regio Noord Oost Brabant nagedacht over functie én plek van de Openbare Bibliotheek.
Alle gemeenteraden in de gemeentes Bernheze, Landerd, Oss, Uden en Veghel weten dat ‘de bieb’ in deze tijd nog steeds zinvol is. Goed bezig is. Betrokken bij uiteenlopende zaken. Wel degelijk iets toevoegt aan de samenleving. Met verschillende organisaties, instellingen, bedrijven en burgers kan en wil samenwerken. Prima. We doen ons best en staan open voor nog veel meer samenwerking. Mensen verleiden zich te blijven ontwikkelen et cetera.
Het gebouw
Her en der wordt in onze regio ook nagedacht over het bibliotheekgebouw. Of een bepaalde locatie niet aangepast zou moeten worden. Een noodzakelijke discussie. De bibliotheek is door de jaren heen veranderd. Het is écht nodig dat in sommige plaatsen de inrichting van de huidige bibliotheek onder handen wordt genomen. De tijd dat zo’n ruimte volgestouwd werd met boekenkasten, leestafels en balies loopt af. Het aantal boekenkasten wordt de komende jaren minder. Verder trekken andere partners bij ons in.
Veel bibliotheken zullen omgebouwd moeten worden tot plekken waar mensen samen kunnen komen. Om te lezen, studeren, vergaderen, leren. Met anderen ‘iets’ doen. Ervaren. Plekken waar tentoonstellingen over uiteenlopende onderwerpen neergezet kunnen worden. Een plek waar meer staat dan een duffe koffieautomaat. Waar je andere mensen kunt ontmoeten. Een praatje maken. Waar zzp’ers kunnen werken. Studenten studeren. Hangouderen hangen. Ouders en grootouders bijgepraat worden over het belang van voorlezen. Een plek waar vaak ‘iets’ te doen is. KennisMakers geïnteresseerden bijpraten, inspireren. Waar debatten worden gehouden. Georganiseerd door de bibliothecaris. Al dan niet samen met lokale clubs en individuen.
Verplaatsting bibliotheek naar het centrum
Verder speelt met name in Oss de discussie waar de bibliotheek gesitueerd zou moeten worden. Of blijven. Aan de rand van het centrum – aan een doorgangsweg – of IN het centrum. Als bibliotheek denken we dat de Osse bibliotheek beter tot haar recht komt in het centrum. In staat is iets toe te voegen aan een plek die in een rap tempo verandert. Van winkelcentrum evolueert tot een plek om te verblijven. Winkelen is over enkele jaren niet langer dé reden om naar het centrum van een stad te gaan. Er dienen andere functies te komen. Redenen om er (vaak of regelmatig) naar toe te gaan. Als bibliotheek zijn we in staat zeer uiteenlopende activiteiten te organiseren. Bij voorkeur met anderen. Opdat er dagelijks ‘iets’ te doen is. Mensen als het ware vanzelf binnen willen lopen. En en passant in het centrum iets anders meepikken. Of andersom. Uiteraard. We zijn bescheiden. Omgekeerd zullen burgers die voor ‘iets’ anders naar het centrum gaan, af en toe bij ‘ons’ binnenlopen. Omdat ze er tegenaan lopen.
Een voorbeeld uit Den Bosch
Op een mooie augustusdag, net na de vakantie. Collega Lex en ik moesten in de bibliotheek Den Bosch zijn. Liepen – omdat we te vroeg waren – even bij het naast de bibliotheek gelegen cultureel centrum naar binnen. Waar een kunstenaar ons aansprak om naar zijn film te komen kijken. Na een geanimeerd gesprek liepen we door. Kwamen op de straat naast de Sint Jan terecht. Waar de marktkooplui hun groenten en fruit hadden uitgestald. Je waande je in zuidelijke sferen. Een menigte mensen. En iets verderop stak hoog boven de marktkramen en de drukte zo’n kermis-draaigeval uit. Daarna stapten we de bieb binnen en zagen op het inpandige terras tientallen mensen zitten. Geanimeerd met elkaar in gesprek. Een kopje koffie met een kleine versnapering erbij. Daarom heen waren een tiental pc’s bezet met internettende mensen. Op de begane grond zaten in een afgesloten ruimte tientallen mensen ‘de krant’ of een tijdschrift te lezen en in een andere ruimte waren vooral jonge mensen aan het studeren; met of zonder een laptop. Er heerste wel een studie-stilte! Verder liepen er elders op de begane grond verschillende leden rond, die boeken uitzochten, leenden of inleverden. Werden leden te woord gestaan en geholpen. Boven in het pand waren in drie verschillende ruimtes workshops en besprekingen gaande. Oh ja, en als je naar buiten liep struikelde je over de geparkeerde fietsen en mensen die ook in de stad moesten zijn.
Een bruisend geheel. Een stadse sfeer. Waarin je als het ware werd meegezogen. Een fijne plek om te verblijven, mee te doen en effe iets mee te pikken wat niet op je boodschappenbriefje stond, toen je ‘s morgens de dag begon.
Veel geschreven over de bibliotheek
Op deze website zijn de laatste jaren verschillende artikelen geplaatst waarin het over die ‘andere’ bibliotheek ging. De aanleiding voor deze artikelen was altijd een citaat. Een zin uit een krant, tijdschrift, blog, filmpje of liedje. Een zin die de basis vormde voor een artikel waarin vaak verwezen werd naar andere ‘zaken’ (boeken, een documentaire, een tentoonstelling, een TEDtalk, cd, speelfilm et cetera). Korte, maar vaak ook relatief lange stukken. Longreads, zoals dat tegenwoordig wel wordt genoemd. Klik hier voor een pdf-bestand van waaruit u door kunt klikken naar ruim vijfentwintig artikelen.
Stop stealing dreams
De Amerikaanse marketeer Seth Godin volgt nauwgezet de maatschappij en hoe die verandert. Hij is een optimistisch man die zich zelden negatief over ontwikkelingen uitlaat. Bijna altijd het positieve ziet. Dagelijks slingert hij een miniblog de wereld in. Die blogs verwerkt hij later tot boeken. In 2012 publiceerde hij een online manifesto over het onderwijs in de eenentwintigste eeuw. Dat manifest is nooit als fysiek boek verschenen maar kan nog steeds online gelezen worden: Stop stealing dreams (What are schools for?).
Een manifesto met 133 korte en langere paragrafen. De langste paragraaf (nr. 123) gaat over de openbare bibliotheek. Haar rol in onze complexe eeuw: The future of the library. Daarin benoemt hij vijf rollen voor de bibliothecaris (producer, impresario, leraar, conciërge én bovenal verbinder) en merkt hij kort en bondig op dat – juist of zelfs – in onze digitale, virtuele eeuw er boven alles behoefte blijft bestaan aan een fysieke plek waar een (of dé) bibliotheek is gevestigd. Hij heeft het niet over het stadscentrum, maar ik vermoed dat hij dit wel bedoeld. The mesh is onze complexe wereld waarin alles met iedereen en alles verbonden is (of zal zijn).
Losjes vertaald: De volgende bibliotheek is een plek, nog steeds. Een plek waar mensen samen komen om projecten – die het waard zijn om samen aan te werken – te bedenken en op elkaar af te stemmen. Waar ze geholpen worden door een bibliothecaris die begrijpt in wat voor wereld we leven en informatie en mensenkennis aan die groep aanreikt.
Losjes vertaald 2: Bibliothecarissen die zich druk maken en pleiten voor slimme e-book-uitleen-oplossingen missen volledig waar het echt om gaat. Ze verdedigen de bibliotheek als een opslagplaats, terwijl ze zich druk zouden moeten maken over de toekomst waarin de bibliothecaris als producer, conciërge, verbinden, leraar en impresario zal functioneren.
Tot slot, een geintje
Enkele weken geleden maakte ik een jaaroverzicht. Activiteiten die een openbare bibliotheek in een bepaald jaar zou kunnen organiseren. Bedoeld om te laten zien dat:
a) een openbare bibliotheek over bijna alles iets kan organiseren (we zijn net een krant)
b) we dat met jan en alleman doen
c) het een mix is van serieus en ontspannend; cultureel, recreatief, informatief, confronterend …
Klik hier voor die jaarlijst. Voor het gemak heb ik er ‘de week van …’ van gemaakt. Gelieve te bedenken dat het ook een maand kan zijn of één dag. Alles kan en is mogelijk. Beperkingen zijn er genoeg. Denk aan het pand, tijd, geld. Maar het ligt zeker niet aan onze verbeeldingskracht. Er is zoveel mogelijk. We kunnen voor zo veel en zo diverse mensen ‘iets’ betekenen. Iets toevoegen aan hun leven én het stadscentrum.
Citaat 396 (vrijdag 30 september 2016)
Homepage Citaten 2016
