Nederland Leest de toekomst. Het thema van 2017 is robotica.
Ze waren al een eeuw geleden voorspeld, maar de robots komen er nu echt in groten getale. Waar eindigt dit?
Een zonnige toekomst of is dit juist het begin van het einde van de mens? Lees de toekomst. Praat mee over robotica! En krijg het boek Ik, Robot cadeau.
NEDERLAND LEEST – ROBOTICA Thematitellijst
Ik, Robot is de geniale futuristische raamvertelling van Isaac Asimov rond de hoofdpersoon Susan Calvin, robotpsycholoog in 2057, die terugblikt op haar leven. Een spannend boek met ook nog echte breinbrekers!
Van 1 t/m 30 november 2017 cadeau voor leden én niet-leden van de bibliotheek. Zolang de voorraad strekt.
Isaac Asimov had iets met bibliotheken, boeken, lezen en jezelf continu blijven ontwikkelen. Een gelukkige keuze om dit jaar zijn meest invloedrijke boek centraal te stellen.
Eén zin uit Ik, Robot: Misschien moeten alle robotici maar sterven nu we niet meer in staat zijn onze eigen scheppingen te begrijpen. (uit: verhaal 9 – De Machines)
Onderstaande literatuurlijst is samengesteld door Nederland Leest. Niet alle titels zijn aanwezig in de collectie van de samenwerkende Noord Oost Brabantse Bibliotheken. Ontbrekende titels kunnen via de bibliotheek aangevraagd worden bij collega bibliotheken.
Aan deze lijst zijn enkele non-fictie titels en één roman toegevoegd waarin schrijvers ingaan op robotica én de toenemende invloed van zelflerende systemen op onze samenleving.
Fictie – Robots, moderne technologie en de maakbare mens
Ik, robot – Isaac Asimov (1950, Uitgeverij Het Spectrum)
Asimov’s bundel met korte verhalen over robots stelt thema’s als ethiek en interactie tussen robots en mensen centraal. Daarnaast introduceert de bundel de drie regels van de robotica.
R.U.R. – Karel Capek (1921, Uitgeverij Pegasus)
Capeks toneelstuk R.U.R. (Rossum’s Universal Robots) introduceert in 1921 de term ‘robot’. Het toneelstuk gaat over een aantal allegorische personages die op een eiland werken waar robots worden gebouwd.
Tinnen soldaten – Christopher Golden (2016, Luitingh-Sijthoff)
Science-fiction blockbuster thriller over hypermoderne oorlogsvoering. De wereld staat aan de afgrond en kan alleen gered worden door robotsoldaten die in oorlogsgebieden worden losgelaten en op duizenden kilometers afstand worden bestuurd door elitesoldaten.
Robopocalypse– Daniel H. Wilson (2014, Q)
Zowel groepen als eenlingen strijden overal ter wereld tegen de dreigende ondergang na een grote robotopstand. Plotseling blijkt de mensheid wel degelijk te kunnen samenwerken als het doel duidelijk is: overleven.
Pacific Rim – Alex Irvine (2013, Luitingh)
Als legioenen monsterlijke wezens, de Kaiju, uit de diepte van de oceaan oprijzen, breekt er een oorlog uit die miljoenen mensen het leven kost. Om ze te bestrijden wordt een speciaal wapen ontwikkeld: de Jaeger, een kolossale robot die bestuurd wordt door twee aan elkaar verbonden piloten.
De achterblijver – Yves Petry (2011, De Bezige Bij)
‘Baby’, de supercomputer die Carnitech maakt, zal de mens tot achterblijver degraderen, en dat is maar goed ook. Dat betoogt Gram Goetleven, wiskundige en veelbelovend medewerker en openingsspreker op het internationale congres van zijn bedrijf.
Ilium – Dan Simmons (2008, Luitingh)
Vanaf Olympos op Mars observeren en beinvloeden hightech Griekse goden de Trojaanse Oorlog op Aarde. Ilias-deskundige Hockenberry ziet toe op het verloop van de oorlog. Maar de muze die hij dient, heeft een nieuwe opdracht voor hem, afkomstig van Afrodite.
Galatea 2.2 – Richard Powers (Luitingh, 2001)
Na een mislukte relatie met een Limburgse vrouw raakt een Amerikaanse schrijver betrokken bij een project waarbij een computer wordt geprogrammeerd tot het begrijpen van literaire teksten.
2001 : een ruimte odyssee – Arthur C. Clarke (Het Spectrum, 1969)
Het bestand – Arnon Grunberg (2015, Nijgh & Van Ditmar)
Bestaat er een mooiere, volmaaktere werkelijkheid dan de fysieke werkelijkheid zoals wij die kennen? Voor Lillian, een ‘oosterse prinses in een betrekkelijk doorsnee meisjeslichaam’, is daar geen twijfel over mogelijk: het ware leven is online – daarbuiten bestaat slechts sociaal wenselijk gedrag.
Efter – Hanna Bervoets (2014, Atlas Contact)
Efter speelt in een nabije toekomst waarin artsen en wetenschappers verliefdheid als psychische aandoening zijn gaan beschouwen. Farmaceut Fizzler wil als eerste een geneesmiddel tegen verliefdheid op de markt brengen: Efter.
De vrouwen van Stepford – Ira Levin (1972, A.W. Bruna)
Thriller over een vrouw die naar het rustige dorpje Stepford verhuisd. Het valt haar op dat alle vrouwen uit het dorp onnatuurlijk onderdanige en ijverige huisvrouwen zijn. Ze begint te vermoeden dat de vrouwen die in Stepford wonen allemaal worden omgebouwd tot robots.
Een werkhypothese van de liefde – Scott Hutchins (2013, De Bezige Bij)
Een man verwerkt de dagboeknotities van zijn overleden vader in een softwareprogramma in de hoop de eerste intelligent emotionele computer ter wereld te creëren. Als hij erachter komt dat er een jaar van het dagboek ontbreekt, blijkt dat niet alles wat hij over zijn verleden dacht te weten klopt.
Fahrenheit 451 – Ray Bradbury (1953, Lebowski)
Amerikaanse Roman over een maatschappij waarin boeken verbannen zijn en kritische gedachten moeten worden onderdrukt.
Frankenstein – Mary Shelley (1818, Veen)
Bezeten van het idee het leven zelf te creëren, plundert de geleerde Victor Frankenstein begraafplaatsen en slaagt hij erin om met elektriciteit dode materie tot leven te wekken.
De cirkel – Dave Eggers (2015, Lebowski)
Mae Holland kan haar geluk niet op als ze wordt aangenomen bij de Cirkel, het machtigste internetbedrijf ter wereld. Ze heeft niet door dat de Cirkel een organisatie is die met haar geavanceerde mediatechnologie de maatschappij wil gaan beheersen
1984 – George Orwell (1949, De Arbeiderspers)
In Orwells steeds weer herdrukte anti-utopie verkeert de wereld in de wurggreep van een systeem dat is gegrondvest op de verbreiding van angst, haat en wreedheid, en dat iedere vorm van persoonlijke vrijheid en indiviualiteit uitsluit.
Ready, player one – Ernest Cline (2014, Querido)
In een dystopie waar iedereen het leven ontvlucht in een computerspel laat de door de jaren tachtig-cultuur bezeten maker van dit spel zijn fortuin na aan degene die zijn in het spel verborgen puzzel oplost.
Het Transgalactisch Liftershandboek – Douglas Adams (1979, Boekerij- Minx)
Als de Aarde wordt opgeblazen wegens de aanleg van een intergalactische snelweg, ontspringt alleen Hugo Veld de dans, omdat de buitenaardse lifter Amro Bank toevallig zijn vriend is. Dit is het begin van een bizarre reis door de ruimte.
De hongerspelen (serie) – Suzanne Collins (2013, Van Goor)
Katniss Everdeen woont in het 12e en armste district van Panem. Daar heerst het keiharde regime van het welvarende, brute Capitool. Bij de jaarlijkse Hongerspelen moeten twaalf jongens en twaalf meisjes in een gemanipuleerde arena de strijd aan gaan op leven en dood
De grote pianola – Kurt Vonnegut (1978)
Door de vergaande automatisering is het grootste deel van de Amerikaanse bevolking werkeloos. Men komt in opstand tegen de machines, omdat men zich overbodig voelt.
Inwijding (serie) – Veronica Roth (2012, Van Goor)
Futuristisch Chicago. De wereld van de zestienjarige Tris is opgedeeld in vijf facties: Oprechtheid, Zelfverloochening, Onverschrokkenheid, Vriendschap en Eruditie. Ieder jaar moeten alle zestienjarigen kiezen bij welke factie zij de rest van hun leven willen horen.
Wij – Jevgeni Zamjatin ( 1920, L.J. Veen Klassiek)
Ongeveer duizend jaar na nu, wordt in de Eenheidsstaat gewerkt aan de Grote Operatie, waarbij mensen hun fantasie wordt afgenomen. De hoofdpersoon, d-503, wordt verliefd op de kritische i-330, waardoor zijn loyaliteit aan de staat in gevaar komt.
Heerlijke nieuwe wereld – Aldous Huxley (1932, J.M. Meulenhoff)
In het jaar ‘632 na Ford’ zijn mechanisatie, efficiëntie en productie het hoogste goed, terwijl individualiteit en emotionaliteit verdacht zijn. De niet-‘geciviliseerde’ John komt terecht in deze maatschappij waarin mensen worden uitgebroed in flessen, geconditioneerd worden en geen behoeften kunnen kennen.
Dromen androïden van elektrische schapen – Phillip K. Dick (1979, Meulenhoff)
Op een langzaam ontvolkende Aarde krijgt een androïdenjager opdracht achter zes kunstmensen aan te gaan. Hij raakt verzeilt in een boosaardig complot.
Aanvulling romans
Laat me nooit alleen – Kazuo Ishiguro (Atlas 2005)
Een 31-jarige vrouw kijkt aan het einde van de twintigste eeuw terug op haar schijnbaar idyllische jeugd op een afgelegen Engelse kostschool en de band die ze daar had met twee andere kinderen.
De achterblijver : roman – Yves Petry (De Bezige bij 2006)
Als een perfecte baby-computer ontwikkeld wordt, blijkt pijnlijk de imperfectie van de mens.
De opmars van robots : hoe technologie veel banen zal doen verdwijnen – Martin Ford (2016, Q)
Volgens Martin Ford is het belangrijk dat we zo snel mogelijk onder ogen zien dat steeds meer banen zullen verdwijnen door technologie. Hij betoogt dat we nu actie moeten ondernemen.
De robots komen eraan! – Wouter van Bergen (2016, Business Contact)
Journalist Wouter van Bergen onderzoekt in dit boek hoe de robotrevolutie werkt. Waar staan we, wat staat ons te wachten? En wat kunnen we doen om ervoor te zorgen dat de robots voor ons blijven werken, in plaats van andersom?
De mens, de robot, de arbeid – Gilbert De Swert (2016, Uitgeverij Epo)
Een boek over robotisering en digitalisering, over Google en de echte Tesla. Over minder werk en minder werken, en over oplossingen die eigenlijk te radicaal zijn om door iemand anders dan een Silicon Valley-entrepreneur gesuggereerd te worden.
Zolang je robot maar van je houdt : hoe en waarom onze wereld verandert door de onstuitbare opkomst van de robots – Marcel Heerink (2013, Scriptum)
In dit boek laat Marcel Heerink zien wat er in het verleden allemaal is gezegd en geschreven over de mogelijkheden, beperkingen en bedreigingen van robots. En wat er aan zit te komen, gebaseerd op wat er in laboratoria over de hele wereld ontwikkeld wordt.
Ik, cyborg – Anneke Smelik (2012, Eburon Uitgeverij)
Technologie maakt ons sterker, sneller en slimmer. Wat betekent die technologie voor ons zelfbeeld, de relatie met ons lichaam, met andere mensen, met onze omgeving? Worden wij cyborgs, moderne mens-machines?
Robot aan het stuur – Jochanan Eynikel (2017, Lannoo Campus)
De doorbraak van slimme technologie verandert onze leefwereld drastisch en beïnvloedt zelfs onze manier van denken. Maar ons gebruik van technologie is niet neutraal. Meer dan ooit moeten we nadenken over hoe we met de morele kanten van techniek willen omgaan.
Kleine filosofie van de volmaakte wereld – Bas Heijne (2015, Prometheus)
De mens lijkt steeds meer maakbaar te worden. Genetische manipulatie, almaar slimmere robots en duizelingwekkende ontwikkelingen op het gebied van de informatica en nanotechnologie stellen ons in staat de menselijke natuur naar onze hand te zetten. Waar liggen de grenzen?
Achter onze schermen: Overleven in een digitale wereld – Thomas Smolders (2017, Uitgeverij Polis)
Thomas Smolders gelooft rotsvast in de mogelijkheden van onze digitale wereld, maar zou het liefst van al de deur openhouden voor iedereen. Ook voor de vele mensen die nog nooit CRTL + ALT + DEL hebben ingedrukt.
Niet van gisteren: hoe gloednieuwe techniek soms duizenden jaren oud is – Kris Merckx (2013, WPG Davidsfonds)
Techniek en technologie omringen ons, van de wastafel ’s morgens tot de televisie ’s avonds, van de auto die ons naar het werk brengt tot de wekker die we zetten voor het slapengaan. Sommige uitvindingen lijken heel recent, toch zijn ze vaak ouder dan je denkt, zelfs eeuwenoud.
Alles wordt anders : hoe robots, 3D-printers, kunstmatige intelligentie en nog vier technologieën ons leven zullen veranderen – Dik Bijl (2016, Uitgeverij Haystack)
Een golf van nieuwe technologieën staat op het punt onze maatschappij te overspoelen. Robots en kunstmatige intelligentie nemen een groot deel van de bestaande banen over. Dankzij genetische technologie leven we langer en gezonder. Bent u er klaar voor?
Robot, werk en inkomen – Prof. Dr Nic Douben (2017)
De toepassing van robots neemt sterk toe. Functies van mensen worden door intelligente machines overgenomen. Veel werkenden stellen zich de vraag wat zij van de robotsamenleving kunnen verwachten of moeten vrezen.
De dood te slim af – Doeke Post (2014, Meinema)
Robots ter grootte van een bloedcel, geheugenchips die onze hersenen aanvullen en zo ook dementie bestrijden, en een levensverwachting van 150 jaar tegen het eind van deze eeuw. De nieuwe mens komt eraan, veel sneller dan we denken.
Mens en Machine – Rudolf Steiner (2009, Pentagon)
De mens wordt steeds meer ingesponnen in een netwerk van machines en apparaten. De komst van de techniek heeft een nieuwe fase in de geestelijke ontwikkeling van de mensheid ingeluid. Wat voor gevolgen heeft dat voor ons?
De sprong in de techniek – Lieve Goorden (2016, LSVW Uitgevers)
Moderne natuurwetenschap is niet alleen onvoorstelbaar complex en abstract, zij oefent rechtstreeks grote invloed uit op de vormgeving van het menselijk leven. Denk aan kunstmatige intelligentie of aan sleutelen aan erfelijk materiaal. Reflectie op ontwikkelingen in de wetenschap.
Monsterbezwering – Martijntje Smits (2002, Uitgeverij Boom)
Publieke reacties op nieuwe technologie worden vaak gekenmerkt door uitersten. Technologieën die met tromgeroffel worden onthaald, kunnen even intens worden verguisd en verafschuwd als fundamentele bedreiging van natuur en beschaving. Waarom is dit zo?
De vraag naar de techniek – Martin Heidegger (1954, Vantilt)
In De vraag naar de techniek onderwerpt Martin Heidegger de gangbare opvatting van techniek, die haar voor een louter instrument in de handen van de mens houdt, aan een kritisch onderzoek.
De robot de baas – Robert Went, Monique Kremer & André Knottnerus red. (2016, Amsterdam University Press)
In dit boek gaan technologiedeskundigen, economen en andere wetenschappers in op de vraag wat de betekenis van robotisering en digitalisering zal zijn voor de toekomst van werk. Klik hier om het boek te downloaden
Het tweede machinetijdperk : hoe de digitale revolutie ons leven zal veranderenHet tweede machinetijdperk : hoe de digitale revolutie ons leven zal veranderen – Erik Brynjolfsson Andrew Mcafee (2014, Unieboek | Het Spectrum)
Internationale bestseller over de impact van technologie op ons leven: Google Glasses, zelfrijdende auto’s, computers die het menselijk brein vervangen…
Aanvulling non-fictie titels van de samenwerkende Noord Oost Brabantse Bibliotheken
Homo Deus : een kleine geschiedenis van de toekomst – Yuval Noah Harari (Thomas Rap 2017)
The inevitable : understanding the 12 technological forces that will shape our future – Kevin Kelly (Penguin 2016)
De wil van technologie – Kevin Kelly (Maven, 2010)
De singulariteit is nabij : het moment waarop de mensheid de grenzen van de biologie overstijgt – Ray Kurzweil (De Wereld, 2005)
Rechten en plichten van robots : burger ze nog in nu het nog kan – Henny van der Pluijm (PC Active 2013)
De ontdekking van de toekomst : wat we al weten, is niet te geloven – Willem de Ridder (Vakmedianet 2014)
Kunstmatig van nature : onderweg naar Homo sapiens 3.0 – Jos de Mul (Lemniscaat, 2014)
De derde industriële revolutie : naar een transformatie van economie en samenleving – Jeremy Rifkin (Nieuw Amsterdam 2011)
Op de vleugels van Icarus : hoe techniek en moraal met elkaar meebewegen – Peter-Paul Verbeek (Lemniscaat, 2014)
Kinder- en jeugdboeken
Botje – Janneke Schotveld (2015, Van Holkema & Warendorf)
Er wordt een robot bezorgd: Botje. Bibi moet voor Botje zorgen, want Botje is in gevaar. Botje is een heel slim robotje, maar ze is ook vreselijk eigenwijs. Bibi belandt in fantastische avonturen.
Cyberboy – Tanja de Jonge (2016, Uitgeversmaatschappij Holland B.V.)
Kevins vriend Bjorn is voor zijn ogen onder een vrachtauto gekomen. In het ziekenhuis werd hij hersendood verklaard. Twee jaar later komt Bjorn ineens als nieuwe leerling Kevins klas binnen. Maar Bjorn lijkt wel een andere persoon geworden.
De robot van de rommelmarkt – Tonke Dragt (B for Books 2001)
De huiswerkrobot van Edu is moe; hij wil een andere robot om zijn sommen te maken. Een jongen krijgt een ongeluk als hij over de g eheimzinnige route Z rijdt.
Van Oerknal tot Robot – Marc ter Horst (2015, Gottmer)
Weet jij hoe het heelal ontstaan is? Of de mens, vakantie, de taal, sport, internet en robots? Alles heeft een begin!
De geheime sleutel naar het heelal – Lucy en Stephen Hawking (2009, Dutch Media Uitgevers)
George wil dolgraag een eigen computer, maar zijn ouders gruwen van moderne uitvindingen en technieken. Wanneer hij ontdekt dat zijn buurman Eric een superintelligente computer bezit waarmee mensen naar het heelal kunnen reizen, is hij er niet meer weg te slaan.
Robot Robby op ruimtereis – Reynier Molenaar (Blop 2014)
Het ondeugende robotje Robby maakt stiekem een ruimtereis met zijn raket. Maar dan strandt hij moederziel alleen op de maan. Zal zijn vriendje Nand hem kunnen redden? Opvallend groot, smal prentenboek met sfeervolle schilderingen en tekst op rijm.
De robot en het meisje – Elisabeth Marain (Zwijssen 2012)
De 10-jarige Suze woont bij haar tante die voor haar werk vaak op reis is. Daarom schaft haar tante een robot aan om voor Suze te zorgen.
Strips
Radar de robot – Robbedoes en Kwabbernoot – André Franquin ( Ballon Media N.V.)
Een kleurrijke balloonstrip met enkele (meer dan 40 jaar) oude verhalen van Robbedoes en Kwabbernoot, die nog dateren van voor de start van deze succesvolle reeks.
De amoureuze amazone – Suske en Wiske – Willy Vandersteen (1987, Standaard Uitgeverij)
Via de tijdmachine belanden Lambik en zijn vrienden op een vreemde planeet waar ze de oorlog tussen goede en slechte robotten helpen oplossen.
(vrijdag 13 oktober 2017)
