Mijn eerste muziekheld was David Bowie, maar die heb ik niet mijn hele leven gevolgd. Stapte pas in 1973 in en liet hem in het midden van de jaren tachtig weer los.
Dat geldt niet voor Elvis Costello. Tijdens een studieweek in Londen kocht ik in oktober 1977 – ruim veertig jaar geleden – zijn eerste plaat: My aim is true. En ben hem door de jaren, decennia trouw gebleven. Ondanks alles.
Van Bowie wordt altijd beweerd dat hij een kameleon was. Zich steeds opnieuw uitvond. Steeds nieuwe wegen insloeg. Allemaal waar, maar de grootste kameleon is volgens mij Elvis Costello.
Ik viel natuurlijk zoals velen voor zijn korte, bitse songs. Prachtige, raadselachtige lyrics. Uitmuntende intro’s. My aim is true, This year’s model, Armed forces. Zijn eerste drie platen. Tjokvol memorabele liedjes. Drie platen in drie jaar.
Daarna ging Costello gewoon door. Maakte jaar na jaar albums. Maar die werden door de kenners niet meer zo genoemd in de jaarlijstjes. Ze kenden het ‘kunstje’ inmiddels. Waren op zoek naar iets nieuws. Dat is volgens mij de verklaring dat zijn beste ‘pop’-platen – volgens mij – niet dezelfde mythische status hebben gekregen als My aim is true of This year’s model. Zijn beste popplaat maakte Costello volgens mij in 1982: Imperial bedroom. En vier jaar later zijn tweede beste: King of America.
Na King of America en Blood & chocolate (met ‘I want you’, beiden uit 1986) begon hij zijn vleugels uit te slaan. Werkte steeds vaker samen met andere grote namen uit de muziekwereld. De lijst is erg lang. Robert Wyatt nam in 1983 zijn Shipbuilding op. Met Paul McCartney schreef hij verschillende songs voor de albums Spike en Mighty like a rose.
In 1993 beging hij volgens veel popliefhebbers een doodzonde. Toen verscheen The Juliet letters.
Maakte als een soort Franz Schubert zijn eigen versie van een liederencyclus. Zijn Winterreise. Alleen niet voor piano, maar voor een strijkkwartet. The Brodsky quartet. Bijna vijfentwintig jaar later behoort het tot dé hoogtepunten uit zijn carrière. Mijn advies: ga luisteren als het live wordt uitgevoerd. Sinds The Juliet letters ging hij helemaal los.
Zocht nog vaker de samenwerking met andere muzikanten, stijlen en muziekvormen. Maakte met Burt Bacharach in 1998 Painted from memory. Een liedje van dat album – God give me strength – kwam ook in een muziekfilm over het leven van Carole King terecht: Grace of my heart.
Dé Elvis Costello-plaat die ik het vaakst heb gedraaid verscheen in 2001: For the stars. Wordt weggezet als easy listening. Pop voor brave burgers. Hij deed daarop echter zelf amper mee.
De hoofdrol was op For the stars weggelegd voor de Zweedse mezzosopraan Anne Sofie von Otter. Die in die jaren een van de grootste klassieke zangeressen was. Die Costello en veel anderen met haar stem betoverde. Ze zong eenentwintig liedjes van o.a. Abba, Brian Wilson, Tom Waits, Lennon & McCartney. Hoogtepunt van die plaat: April after all van Ron Sexsmith. Een weemoedig nummer over het onvermijdelijk voorbijgaan van de tijd.
In 2004 schreef hij balletmuziek voor een Italiaans gezelschap. Il sogno heet de plaat. Die verscheen op het prestigieuze Deutsche Grammophon. Daarop verschenen ook For the stars, My flame burns blue en North.
In 2006 maakte hij met Allen Toussaint een album. Deze r&b-grootheid raakte door orkaan Katrina zijn huis in New Orleans kwijt. Costello liep deze pianist en componist ná deze ramp tegen het lijf en organiseerde enkele benefietconcerten. Uiteindelijk leverde deze samenwerking The river in reverse op. De laatste jaren is het stil rondom hem geworden. Drie jaar geleden verscheen zijn zelf geschreven biografie.
Waarom ik Costello door de jaren heen ben blijven volgen?
Zijn uitstapjes. Naar soul, country, rhythm & blues, hiphop, het klassieke lied, opera en andere genres en stijlen.
Zijn samenwerking met tientallen andere artiesten. Costello kan bewonderen. Staat open voor andere muzieknamen. Wil ermee samenwerken en reclame voor hen maken.
En altijd intelligente teksten.Waar die over gaan? Ik kan ze amper na vertellen, maar er zitten tientallen – beter: honderden – prachtige, memorabele regels tussen.
Elvis Costello heeft de laatste veertig jaar tientallen songs geschreven die in mijn hoofd zijn blijven hangen. Vanwege de hooks, de melodieën en de manier waarop hij ze heeft gearrangeerd en uitgevoerd
Tot slot: eén liedje
Gemaakt in 1991. Uit de tijd dat hij samenwerkte met Paul McCartney.
Op de plaat Mighty like a rose staat wellicht zijn mooiste song. Heeft het met een band uit New Orleans opgenomen. The Dirty Dozen Brass band. Ver voordat hij met Allen Toussaint ging samenwerken. Je hoort veel toets- en blaas-instrumenten.
Dit liedje is in één take opgenomen. Een live opname. Couldn’t call it unexpected no. 4 gaat over de dood. Ik begrijp nog steeds niet waar het nummer over gaat, maar het gaat over de dood. Geloof me.
Describing a picture of eyes finally closing
As you sometimes glimpse terrible faces in the fire
Homepage Luistercafé Noordkade
Column voor de elfde editie van Luistercafé Noordkade (Elvis Costello, in De Afzakkerij te Veghel (vrijdag 5 januari 2018)
Artikel
Begrafenismuziek (ruim 60 tracks)
