Onder deze opmerkelijke kop bracht Vrij Nederland op 24 augustus 2013 (nummer 34) een verslag van een gesprek met de zesde Zomergast van 2013. Daan Roosegaarde is de naam. Een jongeman van 34 jaar oud. Die, dat is zeker, weinig mensen zullen kennen, laat staan kunnen uitleggen wat hij zoal gedaan heeft. Mee bezig is. En, in dit verband nog belangrijker, waarom je zondag 1 september drie uur voor de buis zou moeten gaan zitten.
Nou?
Bijvoorbeeld om de uitspraken die hij in dit interview doet. Een bijzondere kijk op onze samenleving. Die hij – plat gezegd – een schop onder haar kont wil geven. Deze kunstenaar en ontwerper zou de Franse diplomaat Stéphane Hessel een hand kunnen geven. De auteur van het superdunne boekje Doe er iets aan!
Helaas kan dat niet meer want Hessel is onlangs overleden; 93 jaar oud. Maar op een bepaalde manier zegt Daan Roosegaarde hetzelfde. Het is niet voldoende om een mening over ‘iets’ of ‘alles’ te hebben, maar zelden actie te ondernemen om er iets aan of tegen te doen.
Een andere naam die boven komt drijven is een leeftijdsgenoot van Daan Roosegaarde, de Belgisch-Poolse filosoof Alicja Gescinska. Van wie in 2011 De verovering van de vrijheid : van luie mensen, de dingen die voorbijgaan verscheen. Een vertoog over positieve versus negatieve vrijheid. Zij pleit voor positieve vrijheid, de ‘plicht’ om je te engageren, druk te maken om ‘dingen’.
Enkele citaten uit het interview
Roosegaarde wil de wereld een update geven. De oude wereld is kapot’, zegt hiij. ‘We moeten een nieuwe maken.’ ()
Roosegaarde houdt waar hij ook komt een pleidooi om technologie niet te zien als een scenario van George Orwell, maar als een manier om de wereld te verbeteren, zoals Leonardo da Vinci dat ooit voor zich zag. ()
Er is een nieuwe bewustwording nodig, vindt de ontwerper. ‘We moeten wakker worden. We kunnen er zoveel mee doen, met die techniek en dan gaan we met z’n allen een beetje op Facebook lopen turen en lopen liken.’ Maakt primitieve, aapachtige geluiden: ‘We leven in een grot, man! Als we een beetje doorwerken kunnen we gewoon over tien jaar elkaars dromen lezen, dan hebben we droommachines! We moeten de nieuwe wereld samen gaan uitpuzzelen, maar wat doen de grote bedrijven? Die nodigen types als Emile Ratelband uit om samen over houtskooltjes te lopen. Nee, daar kom je ver mee. We zijn zó het land van de mening geworden. Die mening, waar we zo trots op zijn, die ook deel uitmaakt van onze democratie, is vrijblijvend geworden. Iedereen kan maar wat roepen, maar meedoen, ho maar. Flikker op met je mening, kom met een voorstel. Wat gaan we DOEN? Roosegaarde citeert Marshall McLuhan: ‘There are no passengers on Spaceship Earth. We are all crew.’
Een kantelaar? Oefenen voor een andere tijd
De Rotterdamse hoogleraar transitiekunde Jan Rotmans beweerde onlangs in een tv-uitzending dat hij vijf mensen nodig had om Nederland te laten ‘kantelen’. Hij noemde geen namen, maar Daan Roosegaarde zou goed in zijn team passen.
Verder durven we de conclusie te trekken dat Daan een van de vele Nederlanders is die bezig zijn te ‘oefenen’. Voor een andere tijd. Ons thema voor het seizoen 2013-2014. Een jonge collega heeft, meteen nadat ze dit interview las een mailtje gestuurd. Wil je niet eens langskomen in Oss? Afwachten.
Meer lezen?
Enkele boeken komen op. De wil van technologie van Kevin Kelly (uit 2012) én De singulariteit is nabij : het moment waarop de mensheid de grenzen van de biologie overstijgt van Raymund Kurzweil (uit 2005, vertaald in 2011).
Boeken waarin aan de ene kant de loftrompet wordt gestoken over wetenschap en daarmee samenhangende/afgeleide technologie en aan de andere kant de onafwendbare richting van de geschiedenis: technologie zal door blijven denderen, bijna als een ‘wezen’ dat niet gestopt kan, noch zal worden.
Beide boeken roepen wel sterk de vraag op of over deze onderwerpen niet meer gesproken zou moeten worden, een maatschappelijk debat. Een boek dat hiermee te maken heeft is geschreven door filosoof Peter-Paul Verbeek, nl. De grens van de mens : over techniek en de menselijke natuur (uit 2011).
Verder, tot slot, Het Element : als passie en talent samenkomen (uit 2009) van de inmiddels bekende sir Ken Robinson. Bekend van het meest bekeken TED-filmpje ooit (Schools kill creativity) (sinds juni 2005 17.664.367 keer bekeken/op 29/8/2013).
Bekend van zijn definitie van creativiteit. The process of having original ideas, that have value. Vooral die toevoeging is belangrijk. Een ministerie voor silly walks voorstellen is een origineel idee (absoluut), maar zinvol? Een ministerie dat vernieuwingen terug gaat draaien is ook een origineel idee (want de meeste vernieuwingen zijn vaak geen verbeteringen; eerder het tegendeel), maar er zou een debat gevoerd kunnen worden of het een waardevol idee is.
Citaat 062 (donderdag 29 augustus 2013)
Homepage Citaten 2013
