Als bibliothecaris krijg je een redelijk gevoel voor buitenlandse boeken die over enige tijd in een Nederlandse vertaling zullen worden uitgebracht. Soms duurt het ietwat langer, maar na enige tijd verschijnt dan toch de Nederlandse editie van een boek waarover je ‘iets’ hebt gelezen. De laatste jaren lijken er echter in de landelijke dagbladen minder boeken uit Engeland, de VS, Duitsland of Frankrijk te worden besproken, waardoor je minder zicht hebt op titels die er aan zitten te komen.
Onlangs verscheen bijvoorbeeld Zout, suiker, vet : hoe de suikerindustrie ons in haar greep houdt. Van Michael Moss. Dat is redelijk snel, want de Engelse versie (Salt, sugar, fat : how the food giants hooked us) kwam pas dit voorjaar uit. En toen verschenen er ook enkele recensies.
Toch komt het vaak niet uit. Een boek waarover door velen positief of negatief wordt gesproken, geschreven wordt niet door een Nederlandse uitgever opgepikt.
The spirit level
Al in 2009 kwam dit boek in Engeland uit. Geschreven door Richard Wilkinson en Kate Pickett. Met als ondertitel: Why equality is better for everyone. Een boek over ongelijkheid. Een boek waar doorlopend naar wordt verwezen. Je komt het ‘overal’ tegen. Behalve in een Nederlandse vertaling.
Richard Wilkinson en Kate Pickett zijn Britse epidemiologen die onderzoek doen naar de staat van de gezondheid. In hun boek proberen ze te verklaren waarom sommige landen beter scoren als andere landen. Daartoe verzamelden ze van veel landen openbaar toegankelijke informatie over de meest uiteenlopende zaken die te maken hebben met het menselijk ‘welbevinden’. Denk aan het aantal tienermoeders, zelfmoorden, misdadigers, ongeletterden, overgewicht, stress en burn out, gemiddelde leeftijdsverwachting voor mannen en vrouwen, kindersterfte, druggebruik, de status van vrouwen in een samenleving, ontwikkelingshulp enzovoorts. Verder verzamelden ze van alle landen cijfers over de economie, zoals het gemiddelde inkomen, BNP, verdeling van de inkomens (over tien groepen, van arm naar rijk). En voegden daar enquêtes aan toe waarin mensen bevraagd werden over hun welbevinden (vertrouwen in anderen, zich gelukkig voelen).
Het doel van hun onderzoek was te achterhalen of er een rode draad uit al die (big?) data viel te halen. Dat was er. Alles wees er op dat landen die negatief scoren op de onderzochte factoren, samenlevingen zijn waar het verschil in inkomen tussen de toplaag (10%) en de anderen, maar vooral de onderste laag (ook 10%) erg groot was. En, daaraan tegengesteld, dat landen waar de verschillen tussen de top en de rest veel minder groot zijn, veel beter scoorden.
Waarom dit boek naar voren gehaald?
Vandaag maakte Seth Godin op zijn blog zijn lezers attent op een bijzonder filmpje. Over de Amerikaanse samenleving. Die er in het onderzoek en boek van Wilkinson en Pickett (samen met o.a. de UK en Singapore) slecht van af komen. In bijna alle factoren die zij hebben onderzocht (op basis van feiten, geen meningen) scoren de VS meestal erg slecht. En de verklaring (zeg: mening) van beide auteurs is dat dit te maken heeft met de manier waarop inkomens en vermogens over de tien groepen zijn verdeeld.
Het filmpje dat Seth Godin op zijn blog presenteert duurt zes minuten en onderstreept de analyse van Wilkinson en Pickett. Niet dat in dit filmpje gesproken wordt over tienermoeders, mensen met overgewicht of gevangenen in de bak; maar wordt wel duidelijk gemaakt dat er ‘iets’ fout zit als het gaat om de verdeling van geld over de Amerikaanse bevolking. Wilkinson en Pickett worden in het filmpje trouwens ook niet genoemd.
9 Out Of 10 Americans Are Completely Wrong About This Mind-Blowing Fact
Opmerkelijk aan het filmpje is dat drie soorten gegevens worden samengebracht. Wat mensen (Amerikanen) denken. Wat zij als een ideale situatie zien (verwachtingen). En daarna hoe de werkelijkheid er echt uit ziet. Het moge duidelijk zijn dat deze drie niet samenvallen. Sterker: er gaapt een grote kloof tussen wat mensen denken (over de werkelijkheid), hoe ze het (in werkelijkheid) zouden willen hebben en hoe het (in werkelijkheid) echt is. Op de website Upworthy (Things that matter. Pass ’em on) wordt gerept van ‘mind-blowing facts). Het filmpje is een andere illustratie van het feit dat veel mensen denken in control te zijn. Mensen menen te weten hoe ‘het’ in elkaar zit, maar in de praktijk gaapt er (vaak?) een grote kloof tussen hun denken, idealen en dé werkelijkheid. Oordeel zelf.
Ideal – Think – Reality
Met dit model – deze drieslag – kun je (ook) naar andere ontwikkelingen in de maatschappij kijken. En dan zal blijken dat het net als in het voorbeeld hierboven ook vaak uit elkaar zal lopen.
Meer lezen?
Bas Jacobs.De prijs van gelijkheid (2008)
Richard Layard. Waarom zijn we niet gelukkig? (2005)
John Allen Paulos. De gecijferde mens : overpeinzingen van een getallenman (1992)
Robert & Edward Skidelsky. Hoeveel is genoeg? : geld en het verlangen naar een goed leven (2013)
Andere plekken op het net
The Equality trust
TED – How economic inequality harms societies (16:55) (juli 2011) (1.952.319 views op 11/10/2013)
TV-programma – Vrijheid, gelijkheid en broederschap, deel 2 Gelijkheid (55 min.) (2012)
Citaat 075 (vrijdag 11 oktober 2013)
Homepage Citaten 2013
