Op woensdag 26 februari 2014 liet Jelle Brandt Corstius via mail weten dat ons voorstel voor ‘zijn’ Nieuw Nederland-project was goedgekeurd. Dat houdt in dat Oss en de regio Noord Oost Brabant op de kaart is opgenomen en dat hij wellicht in de komende twaalf maanden langs zal komen.
Nieuw Nederland is een initiatief van De Correspondent, de digitale nieuwsbrief die sinds april 2013 bestaat. Dagelijks worden vier à vijf artikelen opgestuurd naar de circa dertigduizend abonnees (60 euro per jaar). Abonnees kunnen op de artikelen reageren. Vaak worden de artikelen (zonder de bijdragen) gratis op het internet gezet. Journalist Jelle Brandt Corstius trekt gedurende twaalf maanden als correspondent door Nederland (twaalf provincies) en doet op zijn manier verslag van veelbelovende initiatieven in Nederland. Hij heeft gekozen voor twaalf thema’s. Zijn Nieuw Nederland is een poging om verslag te doen van de honderden initiatieven die lokaal, regionaal van de grond komen om ‘dingen’ anders te doen. Het sluit naadloos aan bij de stelling van hoogleraar transitiekunde Jan Rotmans dat we als samenleving in een ‘kantelperiode’ zitten. En naadloos aan bij het jaarthema van de bibliotheken in Noord Oost Brabant: Oefenen voor een andere tijd.
Hoe zijn we op de kaart terecht gekomen?
Op donderdag 6 februari lanceerde Jelle Brandt Corstius zijn platform Nieuw Nederland. Klik hier voor een artikel over die lancering. Dezelfde dag hebben we ons voorstel aangedragen en nu – drie weken later – staan we op de kaart.
Is de bibliotheek een kantelaar? Maken wij een Nieuw Nederland?
Jelle Brandt Corstius is op zoek naar individuen, bedrijven, instellingen en organisaties die binnen hun vak of werkgebied ‘iets’ anders zijn gaan doen. Die een nieuw product of dienst maken. Alhoewel de openbare bibliotheek ook sterk aan het veranderen is, zijn wij geen ‘kantelaars’ zoals een Jan Rotmans of Jelle Brandt Corstius die voor ogen hebben. Wat de bibliotheken in Noord Oost Brabant nadrukkelijk wel willen zijn en proberen te doen is onze achterban in onze regio over aspecten van ‘dingen’ die in de samenleving (gaan) spelen zo breed mogelijk te informeren. Dat kan op allerlei manieren. En we zetten in dit kader ook de meest uiteenlopende activiteiten op. Een achterliggende gedachte bij dit alles blijft (altijd) dat iedereen die écht iets meer wil weten over een bepaalde ontwikkeling op enig moment een boek (liefst boeken) ter hand zal moeten nemen. Die wij – als bieb – natuurlijk kunnen leveren. Ook boeken die niet meer leverbaar zijn of té duur.
Sinds een jaar of tien werken we in deze regio met een jaarthema. Waaromheen we een jaar lang die activiteiten draperen. In mei vorig jaar is gekozen voor het thema Oefenen voor een andere tijd. In onze ogen is dát aan de hand in ons land (en daarbuiten). Overal worden mensen gedwongen zich aan sterk veranderende omstandigheden aan te passen. Onze samenleving is – zoals Jan Rotmans dat formuleert – aan het kantelen. Ons oude model loopt op haar laatste benen, er zijn crises (meervoud) alom en we móeten of we het nu leuk of niet vinden op zoek naar serieuze alternatieven. Een belangrijk kenmerk van onze tijd is dat die veranderingen vooral van onderaf (zullen) komen. Veel regeerders en directeuren leven nog in de veronderstelling dat binnenkort ons oude model – de groeimotor – weer op stoom zal komen. Maar aan de andere kant geloven veel burgers dat niet meer, en beginnen in hun eigen omgeving met iets anders. Van die trend wil Jelle Brandt Corstius verslag doen. En de bibliotheek wil in het kader van dit Oefenen voor een andere tijd daarover burgers in onze regio – samen met die oefenaars – informeren. Opdat ze kennis kunnen nemen van deze ontwikkelingen. Om daarover een standpunt te kunnen innemen. Wellicht – in voorkomende gevallen – mee gaan doen, helpen, ondersteunen enzovoorts.
Wat hebben we al gedaan?
Zoals gezegd werken we al tien jaar met een jaarthema. En nodigen we interessante sprekers uit om zich daarover uit te spreken. Klik hier voor het programma van het seizoen 2013-2014. Er is een blog aangemaakt. Hebben we onlangs samen met Udenaar de Toekomst (zo’n lokaal veelbelovend initiatief) Jan Rotmans naar theater Markant in Uden gehaald. Is er in de bibliotheek van Veghel in de maand van de filosofie een cursus (Techniek: oplossing of probleem?). Leest een groep volwassenen non-fictie boeken waarin ingegaan wordt op aspecten van onze veranderende samenleving. Deze Lezers van Stavast komen een keer per vier weken samen en praten over de gelezen boeken. De lijst omvat (eind februari 2014) 240 titels. En blijft groeien.
Onze verdere plannen
Zoals wellicht bekend werken alle bibliotheken uit vijf gemeentes in Noord Oost Brabant nauw samen. Ons idee is om in de loop van 2014 op vijf plekken in de regio bijeenkomsten te organiseren waar lokale ‘oefenaars’ zich aan hun gemeenschap kunnen tonen. Een middag of avond. In de bibliotheek. Of op de markt. Een mix van kraampjes met (korte) lezingen. Een tentoonstelling? In maart start de bibliotheek met een project om in de gemeentes Bernheze, Landerd, Oss, Uden en Veghel zo’n bijeenkomst van de grond te tillen. Elke bijeenkomst zal een ander karakter en insteek krijgen. Dat heeft vooral te maken met de couleur locale. Wat gebeurt er lokaal, hoeveel oefenaars dienen zich aan en hoe brengen we ze op welk moment waar samen. Leve de diversiteit. Nog een kenmerk van ons Nieuwe Nederland: we gaan weer van elkaar verschillen. De tijd dat alles strak van bovenaf strak werd getrokken en geleid loopt af.
Eén datum ligt vast: op zondag 25 mei 2014 is de eerste Oefen-bijeenkomst in en rondom de bibliotheek Oss, aan de Raadhuislaan.
Met u
Het moge helder zijn dat ons plan om in vijf gemeentes een manifestatie van de grond te krijgen alleen kan slagen als u meedoet. Dat kan op allerlei manieren. Maar op dit moment (eind februari) hebben we vooral behoefte aan namen, rugnummers. Wie is op een bepaalde manier aan het ‘oefenen’. Waar zit u? Hoe kunnen we u bereiken? Wat doet u? Om dit proces ietwat te stroomlijnen hebben we op het blog Oefenen voor een andere tijd een kort invulformulier neergezet. Ons vriendelijk verzoek is om dat formulier in te vullen. daarna nemen we contact met u op.
Ook kunt u hier suggesties aandragen voor interessante sprekers over onze kantelende en oefenende samenleving. De spreekbeurt van Jan Rotmans in Uden was wat ons betreft het eerste regionale kantelcollege. En we streven er naar de komende jaren op verschillende plekken in Noord Oost Brabant dit soort sprekers neer te zetten.
(donderdag 27 februari 2014)
