De kracht van Blendle is dat het niet gratis is. Want gratis (kwaliteits)journalistiek bestaat niet, ook al leert de jeugd van wel.
Aldus Jean-Pierre Geelen in de rubriek Medialogica in het katern Sir Edmund van De Volkskrant (zaterdag 3 mei 2014). Na een lange testfase ging eind april 2014 Blendle officieel van start. De website waar je artikelen uit Nederlandse kranten en tijdschriften kunt kopen. Dit initiatief van Marten Blankestein en (oud-Ossenaar) Alexander Klöpping kreeg veel media-aandacht. Jean-Pierre Geelen vraagt zich met veel anderen af deze nieuwsportaal zal aanslaan. Hij maakt terecht een vergelijking met de leeszaal van de Openbare Bibliotheek. Waar gratis kranten en tijdschriften gelezen kunnen worden. Maar …. je moet er als geïnteresseerde lezer wel de deur voor uit. Hieronder enkele opmerkingen over Blendle en de overeenkomsten/verschillen met de bibliotheek.
Het aanbod van zaterdag 3 mei 2014
NRC Next
De Volkskrant
NRC Handelsblad
Trouw
Het Parool
De Telegraaf
Algemeen Dagblad
Nederlands Dagblad *
Dagblad van het Noorden *
Leeuwarder courant *
Eindhovens Dagblad *
Brabants Dagblad
BN De Stem *
Tubantia *
Elsevier
Nieuwe revu
Quest
Vrij Nederland
360
New scientist
Viva
De Groene Amsterdammer
Villamedia
Panorama
Quote
Story
Autoweek
Roots
* niet aanwezig in een van de veertien bibliotheken in Noord Oost Brabant
1. Het aanbod
Is qua kranten redelijk; maar het aantal tijdschriften is (voorlopig?) nog erg klein. Alleen Nederlandse titels.
2. De prijzen
Er is een ratjetoe aan prijzen. Van 1 tot 89 cent. De NRC hanteert een overzichtelijk tarief: een dubbeltje voor elk artikel – kort of lang. Alle andere kranten en tijdschriften hanteren een tarief dat afhangt van de lengte van het artikel. Eén ding is zeker: iedereen die dagelijks meerdere artikelen uit een krant of tijdschrift koopt is duur uit. En kan beter een abonnement overwegen op de papieren of digitale editie. Incidenteel een artikel uit (zeg) Tubantia kopen is een prima manier om in voorkomende gevallen kennis te nemen van iets wat in (dit voorbeeld) het Oosten van het land speelt.
3. Het gemak
De mensen achter Blendle hebben er alles aan gedaan om ‘hun’ titels mooi neer te zetten. je kunt als kijker door elke krant of nummer bladeren. Ziet alles, inclusief de reclame. Per item wordt aangegeven wat het kost. Toch mis je als liefhebber van ‘de krant’ of een tijdschrift iets. Het tactiele. Ritselen van papier. Effe ergens een regel uit een artikel lezen. Genieten van de opmaak. Een katern uit de krant nemen en de andere bijlages wegleggen. Delen met je huisgenoot. Iets uitknippen!
Ook is de eerste indruk dat je als geoefend krantenlezer vlugger in een ‘echte’ krant, al bladerend en her en der wat mee scoopend, weet welke artikelen of columns je écht moet gaan lezen. En welke tot later kunnen wachten. Bladeren kost op Blendle – lijkt het – veel meer tijd én je zult je telkens realiseren dat je weer tien, vijftien of 25 cent armer wordt als je dit of dat artikel aanklikt. Daar zit je nou nooit mee als je in je ‘eigen’ krant zit te lezen. Of als je hetzelfde doet in de leeszaal van de bibliotheek.
4. Het keuzeproces
Een van de grootste problemen van Blendle lijkt – zelfs nu al met dit geringe titelaanbod – keuzestress. Dagelijks door veel kranten ‘bladeren’ en telkens moeten afwegen om dit of dat artikel te kopen en lezen. Is inspannend. Kost tijd. Tijd die je niet gebruikt om ‘lekker’ te gaan lezen. Nee, kostbare fracties van tijd, die je bezig bent te besluiten om een artikel wel of niet te kopen; en daarna te gaan lezen. In het ‘normale’ leven heb je dat probleem niet. Als geoefend kranten/tijdschrijftlezer doe je beiden feitelijk tegelijkertijd. Je hopt van het ene naar het andere deel van jouw krant of blad. Weet waar je favoriete stukken staan. Waar de sport zit. De tv-rubriek. De column van deze of gene. Zelfs op welke dag je iets kunt verwachten. Alles pleit er (dus) voor dat je als Blendle-gebruiker geabonneerd blijft op je eigen krant(en) en tijdschriften. Blendle als aanvulling. Om incidenteel iets na te lezen. Maar dan komt een andere aap uit de mouw: wie gaat je attent maken op een interessant artikel uit (zeg) Tubantia? Als je dagelijks via Blendle (zeg) Tubantia wilt volgen dan ben je daar een kwartier per dag mee bezig. Op zoek naar dat pareltje. Een dure grap; los van het artikel dat je uiteindelijk gaat kopen en lezen. Er zijn – helaas voor Blendle – betere alternatieven. Naast – dat wél – een abonnement op je eigen krant en tijdschriften. Zo’n alternatief is Twitter
5. Twitter
Via Twitter kun je jezelf abonneren op Tweets van anderen. En soms reiken die personen interessante websites, artikelen, foto’s, filmpjes enzovoorts aan. Het is de kunst personen te vinden die je attent maken op ‘dingen’ die jou ook aanspreken. In sommige gevallen verwijzen deze ‘wegwijzers’ naar artikelen in kranten of tijdschriften die niet gratis on line na te lezen zijn. In díe gevallen zou Blendle een uitkomst kunnen bieden. Maar in de praktijk valt dat (nog) tegen: het aanbod op Blendle is (nog) erg klein en de kans dat jouw gidsen naar artikelen verwijzen die op Blendle staan is niet groot.
6. Reclame en opmaak
De eerste indruk is dat je als Blendle-gebruiker niet kunt doorklikken op reclame. Dat lijkt geen probleem, want iedereen denkt die niet te zien of te mijden. Maar reclame maakt wel degelijk deel uit van het leesplezier. Soms wil je juist wel een advertentie goed bekijken, lezen. Een krant of tijdschrift zonder reclame is niet echt een pretje. Net zo min als een krant met amper foto’s, illustraties, cartoons, puzzels e.d. Het kan wel doorslaan. Blader voor de aardigheid eens door de Blendle-versie van Quote. Amper redactionele bijdragen; té veel reclame.
7. De leeszaal
In alle veertien bibliotheken in Noord Oost Brabant liggen kranten en tijdschriften. Voor leden én niet leden. Aangekocht met gemeenschapsgeld. Meestal worden de kranten van de laatste maand bewaard en alle nummers van de lopende en voorgaande jaargang. Bijna alle nummers van tijdschriften kunnen geleend worden door leden. Het nieuwste nummer kan alleen in de bibliotheek gelezen worden. Dagelijks schuiven tientallen tot honderden mensen aan. Pakken iets van hun gading. Komen voor een specifieke titel. Krant of tijdschrift. Of alle tijdschriften uit een bepaald genre (opiniebladen, muziek, sport, kunst). Komen zelfs terug om een oud artikel uit ‘hun eigen’ krant terug te zoeken (“Er stond ongeveer twee weken geleden iets in het AD over …, maar die krant ligt al bij het oud papier”). In elke bibliotheek zijn er vaste klanten. Die dagelijks vele uren lezend aan de leestafel doorbrengen. Maar dagelijks komen er ook mensen langs die zelden komen. Een kopietje trekken mag. De kruiswoordpuzzel invullen mag niet; maar gebeurt af en toe toch.
8. Digitaal archief
Op Blendle is nog niet na te gaan of oude kranten en tijdschriften bewaard worden. Of er een zoekfunctie op zit, bijvoorbeeld een column van Anniek van den Brand over haar vader die bakker was in Keldonk. In de openbare bibliotheek is zo’n archief wél aanwezig. Bevat kranten (full text) van jaren geleden. En er kan gezocht worden op meerdere ingangen. Helaas kan dit alleen ín de bibliotheek.
9. Pressdisplay / Press Reader
Daarnaast heeft de bibiotheek een abonnement op een voorganger van Blendle, Press Display. Een digitaal platform waarop honderden kranten full text gelezen kunnen worden. Uit tientallen landen, in de meest uiteenlopende talen. Bulgaars. Spaans. Chinees. Roemeens enzovoorts. En er kan gezocht worden (op bijvoorbeeld Thomas Piketty).
10. Serendipiteit
Kranten en tijdschriften vormen bronnen voor serendipiteit. Je ontdekt dagelijks al lezend ‘dingen’ waar je niet naar op zoek was. Dagelijks tref je in jouw krant artikelen aan over zaken die (in de actualiteit) spelen. Niet verrassend. Maar gelukkig staan er ook vaak artikelen over fenomen of ontwikkelingen waar je niets van af wist, waar je niets van wilde weten, waar je niet over wilde lezen. Dingen waar je jezelf nog nooit over had verwonderd. Afgevraagd of het geen tijd werd om je juist daarover ook te gaan informeren. Nee. Een krant (of tijdschrift) lees je ‘eigenlijk’ hiervoor. Iets nieuws ervaren. Opsteken. Een redacteur die jouw door zijn of haar tekst attent maakt op iets dat je niet wilde weten maar tóch belangrijk is (of kan worden) voor jouw weigen ontwikkeling, leven, werk.
Blendle is een manier om kennis te nemen van onbekende ‘werelden’. Je kunt nu gemakkelijk een andere regionale krant gaan lezen, volgen (zeg Tubantia). Of enkele tijdschriften die je anders nooit onder ogen krijgt. Maar – nogmaals – het kost tijd.
Een leeszaal van de openbare bibliotheek is uiteraard ook een plek waar je iets “onverwachts en bruikbaars kunt vinden terwijl je op zoek bent naar iets totaal anders.” Trouwens, niet alleen in de leeszaal. Je loopt er ook mensen tegen het lijf.
De opmerkingen hierboven over Twitter moeten in dit verband van kritische kanttekeningen worden voorzien. Door je via Twitter te abonneren op interessante Twitteraars (“gidsen”) loop je het gevaar te vallen in de zogenaamde ‘filter bubble‘. Dat is een beeld van de Amerikaan Eli Pariser. Die daarmee bedoelt dat elk mens geneigd is zich te omringen met informatie en mensen die aansluiten bij zijn of haar kijk op ‘de wereld’. Iedereen doet het. In meerdere of mindere mate. Maar door de komst van internet wordt het erg gemakkelijk alleen informatie tot je te laten doordingen die perfect aansluit bij jouw visie op de werkelijkheid. Kritische tegengeluiden blijven buiten je bubbel. lastig in een democratie en een wereld waarin de meningen over dit of dat verdeeld zijn.
Gebrek aan tijd, individualisme
De tijd zal leren of Blendle commercieel zal aanslaan. Voor deelnemende kranten en tijdschriften extra inkomsten oplevert.
Blendle past wel in de tijdgeest. Waarin mensen doorlopend informatie op hun digitale gadgets kunnen raadplegen. Ze zelden meer ‘de deur’ uit hoeven om geïnformeerd te worden. Aan de andere kant is een deel van de tijdgeest aan het kantelen. Vragen mensen zich af of ze met die digitale gadgets en alle mogelijkheden niet in een soort val terecht zijn gekomen.
Er is zo veel mogelijk! Zo veel digitaal binnen te halen. Te lezen. Te delen. Dat er amper tijd overblijft voor het ‘normale’ leven. Tijd om te ‘lummelen’. Niets doen. Mijmeren. Rust aan je kop. Blendle is een nieuwe tak aan die overvolle boom. Het lijkt er op dat meer en meer mensen op het punt staan om te gaan snoeien in dat digitale woud. Om tijd vrij te maken voor gewone mensen. Tijd waarin je even niet met ‘iets’ bezig bent.
Deze kantelende tijdgeest heeft op een bepaalde manier te maken met Kairos : een nieuwe bevlogenheid van filosofe Joke Hermsen én het succes van een ander digitaal platform: De Correspondent. Joke Hermsen bepleit rust in ons leven; om tijd vrij te maken om te kunnen nadenken. Iets nieuws uit te proberen. De Correspondent is een succes omdat daar een aantal jongelui rondlopen die voor hun achterban ‘de wereld’ duiden. Écht als gidsen fungeren. De jongelui van Blendle ‘donderen’ oneerbiedig gezegd tientallen kranten en tijdschriften over de schutting. Dwingen ons om daaruit zelf een keuze te maken. Rob Wijnberg en Rutger Bregman van De Correspondent lezen zich suf en doen in hun artikelen verslag van hun leesavontuur en daardoor aangepaste kijk op onze complexe samenleving. Blendle vreet tijd. De Correspondent bespaart tijd en levert inzicht op. En Joke Hermsen waarschuwt beiden én ons om vaker zomaar wat te gaan lummelen. Niets doen.
Ondertussen kunt u gewoon in een van onze veertien bibliotheken terecht om met ‘onze’ kranten en tijdschriften de tijd dood te slaan én iets op te steken. U bent er eens uit! En komt er ook nog échte mensen tegen.
Citaat 129 (zondag 4 mei 2014)
Homepage Citaten 2014
