Hack-a-LOD – still have trouble realizing I just won the first prize…

Zaterdagavond 8 november 2014 was ik aanwezig bij het slot van de Hack-a-LOD. De wat? De Hack-a-LOD. In Veghel, aan de Noordkade in een oude leegstaande fabriek van de CHV. Georganiseerd door Cubiss – een provinciale service-organisatie voor de cultuursector en de bibliotheekwereld – en Erfgoed Brabant.

Wat is een Hack-a-LOD
Tijdens dit soort bijeenkomsten worden slimme jongens en meisjes – die veel meer dan gemiddeld digitaal vaardig zijn – uitgedaagd om in een relatief korte tijd ‘iets’ digitaals te ontwerpen en op te leveren. Een gemiddelde bijeenkomst duurt minimaal een halve dag, maar vaak beslaat het een weekend. In Veghel was gekozen voor twaalf uur, van middag tot middernacht. In die periode moesten de deelnemers aan de slag met vier (zogenaamde) challenges. Probeer digitale informatie, van openbare bibliotheken én erfgoed organisaties, te verwerken in een nieuwe applicatie. Voor een website, iPad, telefoon e.d. 
Dit soort digitale informatie wordt voor het gemak ook wel Linked Open Data genoemd. Voilá: LOD.

“Beste deelnemers, jullie krijgen van ons LOD, hack er maar lustig op los!”

Hard werken en zeven pitches
Toen ik tegen negen uur binnenliep werd er aan alle tafels nog hard gewerkt, sorry gehackt. Vooral overleggen en af en toe ‘wat’ typen. Een ontspannen, leuke sfeer. De organisatie was volop bezig de pitches (zeg maar: presentaties) van tien uur voor te bereiden. Kort na tienen kwamen alle zeven teams aan het woord. Vijf minuten, per stel. Maar het liep natuurlijk uit. Ook omdat de zeskoppige jury veel aanvullende vragen had. Voor de argeloze toekijker was onmogelijk te bepalen wie het ‘t beste had gedaan. Je kon alleeen letten op de manier waarop ze hun idee presenteerden. De een kon dat beter dan de ander. Op zeker moment liet een van de juryleden zijn masker zakken en vroeg of degene die zeer voortvarend aan het vertellen was hoe fantastisch hun ‘product’ wel niet was: “Bent u de sales manager?”

Van elf tot twaalf was het wachten op de jury. Toen kwamen (pas) de eerste biertjes tevoorschijn en de ‘bitterballen’. 

Djuri
Rond twaalf uur maakte de jury de drie beste deelnemers bekend. Het enige team dat uit slechts één deelnemer (Djuri) bestond kreeg de hoofdprijs van vijfduizend euro. Nummer twee (Team Dorus) kreeg een Google glass en team drie (Semaku, met jongens uit drie landen) een echt hebbeding: een drone met camera (een DJI Phantom FC40 quadcopter) (winkelwaarde circa vierhonderd euro). Die drone met camera was die dag al gebruikt om beelden van de Hack-a-LOD te maken. 

Een poging te omschrijven wat Djuri heeft bedacht
Hij heeft alle aangereikte bronnen (de nationale bibliotheekcatalogus, informatie van erfgoedorganisaties) vermengd met informatie uit de Wikipedia (m.n. informatie over alle plaatsen in Noord-Brabant) en dit alles gekoppeld aan Twitter. Iedereen die in een tweet een begrip laat vallen dat een relatie heeft met Noord Brabant (een plaats, instelling e.d.) wordt automatisch toegevoegd aan de output die de applicatie van Djuri realiseert. Dit alles wordt als het ware geprojecteerd op een kaart van onze provincie. Je kunt bijvoorbeeld zien waar in Noord Brabant iemand iets over een bepaalde plek twittert en daarop inzoomen. Vervolgens krijg je alle informatie uit die open bronnen (de zogenaamde Linked Open Data) ook te zien.
Het moge duidelijk zijn dat het onmogelijk is om in twaalf uur een applicatie te maken die af is. Djuri zal de komende tijd samen met de organisatoren gaan samenwerken om te komen tot een goed werkend eindproduct. Wordt kortom vervolgd. Uit wat ik tijdens deze avond opmaakte is dit gebruikelijk bij dit soort wedstrijden.

De andere deelnemers
Bijna alle deelnemers hebben voor hun opdracht gedacht aan mensen die op zeker moment besluiten om ergens in de provincie als toerist of bezoeker iets ‘leuks’ te gaan doen. Een dagje uit, een exursie, feestje, rondleiding. Allemaal mensen die een wildvreemde plaats of stad bezoeken en daar ‘wat gaan rondlopen’. Komen ze op zeker moment ergens in de stad dan kunnen ze via hun mobieltje of ander device informatie oproepen over die plek. Dan wordt data getoond die afkomstig is van erfgoedorganisaties, bibliotheken die in hun catalogus boeken over die plek hebben opgenomen, data uit Wikipedia of (zoals Djuri voorstelt) sociale media als Twitter.
De teams verschilden van elkaar door andere manieren te bedenken om bezoekers aan onze provincie te ‘helpen’. De een had een quiz bedacht, de ander een rondwandeling op basis van plekken die opgenomen zijn in Wikipedia enzovoorts.

Opbouwende kritiek
Terwijl ik zo naar de presentaties luisterde kwam het idee bij me op dat alle deelnemers zich weliswaar aan de opdracht hadden gehouden (verwerk Linked Open Data) in de oplossing, maar dat niemand zich afvroeg of bezoekers wel zitten te wachten op dit soort digitale oplossingen. En of die oplossing wel een oplossing is. Redelijk cryptisch? Hieronder een poging uit te leggen waar hem wellicht de schoen schoen wringt.

Informatie en informatie
Om te beginnen is er het ‘probleem’ dat we omkomen in informatie. Er is veel te veel informatie. Vervolgens wordt techniek ingezet om daar iets aan te doen. We bouwen een applicatie voor mensen die (bijvoorbeeld) in een wildvreemde stad ‘iets leuks’ willen gaan doen. Zeg Breda. Een groep studenten uit Groningen wil een weekend doorbrengen in deze garnizoensstad. Van tevoren kunnen ze nagaan wat er zoal te doen is, een route plannen en dan gaan lopen. Met hun mobieltjes en iPads kunnen ze bij diverse locaties relevante informatie oproepen. Wanneer iets gebouwd is, wie erbij betrokken was, waar andere leuke attracties zijn, waar restaurants en kroegjes (vooral dat!) zijn. Ook kan men ter plekke een quizje spelen, wellicht een zelfgemaakte foto uploaden naar een bepaald platform, een recensie over dit of dat plaatsen. Kortom: dolle pret daar in Breda.

Een onvergetelijk uitje?
Opvallend vond ik dat geen van de deelnemers heeft nagedacht over de vraag hoe zo’n weekendje uit écht onvegetelijk kan worden. Dat heeft – naar mijn mening – uiteindelijk niet met digitale techniek te maken. Belangrijker lijkt me dat je voor een bijzonder weekendje Breda je een gids uit die stad aan je zijde hebt. Die zijn of haar stad door en door kent en zo’n club jongelui mee op stap neemt. En over elke plek iets bijzonders kan vertellen. Meer dan de Wikipedia kan bieden. En – nog belangrijker – in kan gaan op vragen, die gesteld worden.

KennisMakers
In mijn ogen moeten digitale jongens en meisjes hun best blijven doen om linked open data te ontsluiten en op te nemen in de meest bijzondere digitale ‘gadgets’ (fysiek en virtueel).  Maar ze zouden OOk moeten proberen daarin échte mensen op te nemen. Dat is niet gemakkelijk. Sterker: dat is bijna onmogelijk. Maar – zoals Alain de Botton onlangs aangaf – er is onnoemelijk veel geld te verdienen als je er in slaagt juist dít voor elkaar te brengen.

In onze regio en die van Den Bosch werken de bibliotheken met het fenomeen KennisMakers. Dat zijn mensen die over een bepaald onderwerp veel weten én bereid zijn daarover anderen ‘bij te praten’. Dan ontmoet een KennisMaker andere KennisMakers. De bibliotheek zoekt dit soort mensen op en gaat vervolgens op zoek naar een manier om hun kennis over te dragen en zoekt daarna mensen die bereid en geïnteresseerd zijn om naar deze man of vrouw te luisteren. Het kan een eenmalige bijeenkomst zijn, maar ook een reeks bijeenkomsten. Binnen of buiten de bibliotheek.



Toekomstbeeld
Bibliotheken zouden na moeten gaan denken over manieren om de kennis van juist dit soort mensen te koppelen aan de op zich dorre Linked Open Data. We gaan een tijd tegemoet waarin (a) veel betaald werk zal wegvallen, (b) de groep niet-actieven heel erg groot zal worden, (c) mensen nog steeds sociale wezens zijn, die (d) bereid zijn om andere mensen te informeren over hun of haar expertise, hobby of passie.
Of nog anders geformuleerd: mensen zijn en blijven sociale dieren en hebben waarschijnlijk meer behoefte aan échte mensen, dan aan nog een gadget op een apparaat.

Slotsom
De Hack-a-LOD in Veghel is geslaagd. Zondermeer. Dank Cubiss en Erfgoed Brabant. Tientallen deelnemers hebben keihard – voor niets – gewerkt om een bijzondere oplossing voor de gestelde challenges te maken. De sfeer was perfect. Men hield zich aan de opdracht (gebruik die LOD); de winaar heeft daar iets ‘anders’ aan toegevoegd. Mijn voorstel zou zijn om na te gaan denken over manieren om de kennis van echte mensen te gaan ontsluiten en mee te nemen in die digitale wereld. Een mooie rol voor de bibliotheek.

Artikel: Until Facebook came along we didn’t know how lonely we were

Collega Jan maakte een sfeerbeeld van deze dag (3:04)

https://www.youtube.com/watch?v=4huTrL7mZGw

Citaat 188 (zondag 9 november 2014)
Homepage Citaten 2014