Als u nog nooit van Tegenlicht heeft gehoord, het VPRO televisieprogramma dat de tijdgeest in binnen- en buitenland probeert te volgen, dan is onderstaand stuk niet voor u bedoeld. Maar als u verheugd opveert en weet dat dit een van de beste programma’s is – die met publiek geld al weer vijftien seizoenen lang wordt gemaakt – is het wellicht zinvol even door te lezen. Nóg meer als u ook wel eens van het begrip ‘Meet Up’ heeft gehoord.
Mocht u Tegenlicht noch Meet Ups (nog) niet kennen, maar zich wel zorgen maken over onze maatschappij – en ‘hoe het verder moet!’ – dan is het misschien niet verkeerd om toch door te lezen.
Maar eerst iets over een ander, regionaal fenomeen: de Lezers van Stavast.
Lezers van Stavast
In september 2012 begon in de Bibliotheek Oss een bijzondere leesgroep, de Lezers van Stavast. Leden van de bibliotheek die zich voornamen relatief veel non-fictie boeken te lezen over uiteenlopende aspecten van onze snel veranderende tijd. Zij kwamen gedurende vier siezoenen een keer per vier weken samen om over de gelezen boeken te praten. Vierenveertig keer. Lezers van Stavast werden op die donderdagavonden ook attent gemaakt op nieuwe titels, relevante artikelen (in krant, tijdschrift en internet), opvallende cartoons, relevante filmpjes, interessante lezingen of andere activiteiten in en buiten Oss. Doel van dit alles was telkens om als groep over lastige thema’s met elkaar van gedachten te wisselen. Beter te begrijpen wat er gaande is. Zeker is dat we in een wereld leven waarin over veel zaken nagedacht, gepraat moet worden. ‘We’ kunnen het niet alleen aan de deskundigen en boven ons gestelden over laten. Hopen dat zij het ‘goede’ doen.
Onvermijdelijk?
Talloos veel vragen dienen zich aan. Willen we dit wel? Kunnen we ‘het’ (nog) bijsturen? En zo ja, hoe dan? Feitelijk stellen wetenschappers en technologen ons voor steeds meer dilemma’s. Niet alleen is ‘het’ complex, maar het tempo is ook erg hoog. En vaak onvoorstelbaar. Onvermijdelijk!? Worden we straks gemiddeld 130 jaar oud? Zal er inderdaad een overvloed aan voedsel, energie en vrije tijd zijn? Krijgen we een heel ander economisch model? Werken we straks niet meer voor een salaris? Gaat ons land – noodgedwongen – op in een bijna mondiaal systeem? Staat op ons mobieltje binnenkort alles (alles!) wat ooit aan relevante data is gemaakt? Gaan we in ons leven een tijdje wetten maken, aannemen, uitvoeren en als rechter beoordelen? Of nemen robots en zelflerende systemen ‘dingen’ over die we ons nu amper voor kunnen stellen?
Klik hier voor een lang artikel over het jaarthema van de samenwerkende Noord Oost Brabantse Bibliotheken waarin ruim twintig thema’s kort worden aangestipt. En hier voor een recent artikel over het laatste boek van een Amerikaans denker en tijdgeestvolger (Kevin Kelly), waarin hij beweert dat het onvermijdelijk is dat er in de komende veel én snel zal veranderen. Beter: worden (becoming).
Tegenlicht als baken
De redactie van Tegenlicht realiseert zich dit al ruim vijftien seizoenen lang. Ze poogt haar kijkers niet alleen op een prettige manier attent te maken op zeer uiteenlopende ontwikkelingen, maar ons vooral uit te dagen zelf een standpunt in te nemen. Dat er sinds enige jaren op verschillende plekken in Nederland door uiteenlopende individuen, instellingen of organisaties zogenaamde Tegenlicht Meet Ups worden georganiseerd is volstrekt logisch. Onze tijd schreeuwt om plekken waar over deze lastige, maar wel ‘leuke’ onderwerpen met elkaar van gedachten gewisseld kan worden. Doorgepraat kan worden. En in voorkomende gevallen leidt het tot aanvullende, vaak lokale initiatieven om ‘iets’ anders te gaan doen.
Tegenlicht Meet Up Oss
Reeds in het derde seizoen overwoog de Bibliotheek Oss de groep Lezers van Stavast ‘om te bouwen’ tot een Tegenlicht Meet Up Oss. Om uiteenlopende redenen is daar vanaf gezien.
Maar in het seizoen 2016-2017 gaat de Bibliotheek Oss wel ‘om’. In het komend seizoen worden elf bijeenkomsten georganiseerd rondom diverse thema’s die in een Tegenlichtaflevering aan de orde worden gesteld. We voegen ons in een opmerkelijk rijtje; medio september worden veertig plaatsen in Nederland op de onlangs vernieuwde Tegenlicht-website genoemd. Uiteraard onderschrijven we de uitgangspunten: gratis toegang, de naam overnemen en gebruik maken van Tegenlicht-beeldmateriaal.
De komst van de Tegenlicht Meet Up Oss heeft als allergrootste voordeel dat voortaan mensen uit de regio Oss aan kunnen sluiten die geen tijd of zin hebben om elf Lezers van Stavast-bijeenkomsten bij te wonen, maar slechts belangstelling hebben voor een specifiek thema. Ik vermoed dat verschillende Lezers van Stavast-deelnemers regelmatig aanwezig zullen zijn. Ik hoop vooral dat ook anderen op een bepaald thema af zullen komen en mee komen praten. En wellicht ‘pikt’ u een boek mee dat op zo’n avond naar voren zal worden geschoven.
Uniek aan de Tegenlicht Meet Up Oss is dat steeds, waar mogelijk nadrukkelijk de link gelegd wordt naar de collectie en de literatuurlijst van de Lezers van Stavast. Wel zullen evenals bij collega Tegenlicht Meet Ups in voorkomende gevallen mensen worden aangezocht om zich tijdens een avond over een bepaald thema uit te spreken en deel te nemen aan het (bouw)gesprek. Een kenmerk van de tegenlicht Meet Up-formule dat de onderwerpen kort van tevoren bekend worden gemaakt. Klik hier om u aan te melden voor een update rondom deze agenda.
Concreet – Tegenlicht Meet Up Oss
De Tegenlicht Meet Up Oss wordt een keer per vier weken gehouden. Locatie: Bibliotheek Oss, Raadhuislaan 10. Toegang is gratis. Het programma begint altijd om 19:00 uur. Dan vertonen we een bepaalde aflevering. Rond kwart voor acht is er koffie/thee en kunnen mensen aansluiten die de bewuste aflevering niet in de bibliotheek willen bekijken en/of al gezien hebben.
Van 20:00 tot uiterlijk 21:30 uur spreken we verder over de bewuste aflevering en onderwerp.
Aanmelden voor een update via email? Klik hier voor het aanmeldformulier
Een mogelijk motto voor deze avonden?
Questioning is simply more powerful than answering
Uit: The inevitable : understanding the 12 technological forces that will shape our future (Viking 2016), hoofdstuk 11. Questioning.
Homepage Tegenlicht Meet Up Oss 2016-2017
Citaat 391 (woensdag 7 september 2016)
Hans van Duijnhoven (die als moderator zal optreden)
Homepage Citaten 2016
