Nick Drake is voor de meeste Nederlanders nog steeds een volstrekt onbekende naam.
Deze Engelse singer-songwriter stierf al in 1974. Werd slechts 26 jaar oud. Maakte in zijn korte carrière 3 platen, die allemaal tot de muziekcanon zijn gaan behoren: Five leaves left, Bryter layter en Pink moon.
Na zijn dood verschenen – veel later – enkele restjes-platen. Hij is ruim veertig jaar later een GROTE naam geworden. Die door veel liefhebbers hogelijk wordt gewaardeerd. Maar hij staat niet in .. de top 2000. Om maar eens iets te noemen.
Dit stuk-je gaat echter niet over hem, maar over zijn … moeder.
Molly Drake
Enkele jaren geleden verschenen op een klein label (Squirrel thing) opnames van zijn moeder. Gemaakt in én voor de huiselijke kring. In Tanworth-in-Arden in de jaren vijftig; toen Nick nog klein was.
Iedereen die ‘iets’ heeft met de magie van Nick Drake moet dit gehoord hebben. Zijn moeder heeft zonder enige twijfel een zeer grote invloed op zijn liedjes gehad. Eenzelfde weemoed, gevoel voor teksten en opmerkelijke melodieën. Geen topplaat, maar leuk om te ontdekken waar ‘het’ genie vandaan komt. Welke muziek hij in zijn jonge jaren moet hebben gehoord en leren waarderen.
Nick Drake
Deze jongeman behoort tot dé grote namen uit de populaire muziek. Zonder enige twijfel. En zijn faam – en wellicht ook bekendheid bij het grote publiek – zal de komende decennia alleen maar toenemen.
Het is – een cliché, maar waar: – tijdloze muziek. In het begin van de jaren zeventig wisten de meeste critici én luisteraars niet zo goed wat ze met hem aan moesten. Waar te plaatsen.
Pas aan het eind van die jaren zeventig werd hij (opnieuw) ontdekt. En jaar na jaar nam zijn naam en faam toe.
Zo zijn er zijn inmiddels drie documentaires over hem gemaakt: A skin too few (1999), Life of a fragile genius (2015) en A stranger among us (1999). Ook verschenen er enkele biografieën en worden incidenteel specials gemaakt.
The Unthanks
De aanleiding voor dit stuk-je is de laatste plaat van The Unthanks, een Engels folk-duo. Twee zusjes, Rachel en Becky Unthank. Die op Diversions : vol. 4 The songs and Poems of Molly Drake op piano worden begeleid door (manlief) Adrian McNally.
The Unthanks hebben vaker platen rondom een bepaald thema gemaakt. Op volume 4 staat dus de moeder van Nick Drake centraal. Ze hebben verschillende liedjes van haar opgenomen. En laten Gabrielle Drake, de enige zus van Nick (in Engeland een beroemd actrice) gedichten van haar moeder declameren. Met een zéér Engelse dictie. Maar zó goed gedaan! Soms gaan liedjes over in gedichten, en vice versa. En het werkt. Een magische plaat. Voor en in de zomer. Maar feitelijk is het een herfst-album. De melancholie én weemoed druipt er van af. Erg Brits. Een typisch Engelse plaat.
Een van de hoogtepunten is het liedje Set Me Free (track 8) waarin het gedicht Escape Me Never is opgenomen. Bevrijd me & Ontsnap me nooit. Een track die een hoog begrafenis-lied-gehalte heeft. Zeker als het om iemand gaat die vrijwillig deze aarde heeft verlaten. Iemand die ontsnapt aan verdriet, maar er tegelijk een ander mee opzadelt.
Uit een recensie
Op Fruk (folk& alt. music webzine) formuleert ene Thomas Blake het zo:
Although there is no easily discernible linear narrative to the record, the whole thing hangs wonderfully well together, as if Drake’s lyrics and poems represent a single underlying preoccupation.
This is backed up by songs like Set Me Free and its accompanying poem Escape Me Never, which taken together examine two sides of the same coin: freeing oneself from grief and being freed into grief.
At the time these songs were written, anyone with a melancholic or depressive nature, particularly women, had no outlet for their feelings other than to produce something in a creative way.
But, with cruel irony, creative women often weren’t taken as seriously as their male counterparts, and this would have fed further into any insecurities they may have had.
Molly Drake appears fully aware of this vicious circle. Even on short, apparently bucolic songs like Woods In May, there is a sense of doubt alongside the appreciation of natural beauty, and this is something that the Unthanks are able to tease out with minor chords and haunting singing. The whole album has a melancholic feel, a knowledge that Spring will soon become Autumn.
Alhoewel er op de plaat geen makkelijk te herkennen verhaalstructuur zit, hangt het geheel wonderwel samen, alsof de teksten en gedichten van Drake de weergave zijn van één onderliggende bezorgdheid.
Dit wordt weergegeven in liedjes als Set Me Free en het begeleidende gedicht Escape Me Never. Twee kanten van dezelfde munt: jezelf bevrijden van verdriet en bevrijd worden in verdriet.
In de tijd dat deze liedjes werden geschreven, had iemand met een melancholische of depressieve aard, vooral vrouwen, geen andere uitlaatklep voor hun gevoelens dan iets creatiefs te maken.
Het wrede lot wil echter dat creatieve vrouwen vaak niet zo serieus werden genomen als hun mannelijke tegenhangers, en dat leidde mogelijk tot meer onzekerheid.
Molly Drake lijkt zich volledig bewust van deze vicieuze cirkel. Zelfs in korte, ogenschijnlijk bucolische liedjes zoals Woods In May is er tegelijkertijd twijfel én waardering voor de natuurlijke schoonheid; en de Unthanks slagen er in om dat met mineur akkoorden en spooky zang te treffen. Het hele album heeft een melancholische touch; een weten dat kort na de zomer de herfst zal komen.
Set me free
Chained like a tune in a hurdy (draailier)
Chained as the moon is to the tide (tij)
Caught in the web of a destiny (noodlot)
That I cannot cast aside
Tossed in the whip of a whirlpool (een twijg in een draaikolk)
Lost like a ship without a chart (Verdwaald als een schip zonder kaart)
Let me escape from the tyranny of (Laat me ontsnappen aan de tirannie)
This aching, breaking heart (Van een pijnlijk, brekend hart)
Set me free
Don’t keep me bound to you
Set me free
And let me go
Why should I be
Wrapped in this sadness
Trapped in this madness
Deep as a spell (een ban, betovering)
Deeper than hell
Escape me never
Then I will go
Be out and about and running the last and longest race of the stricken leave.
Driven upon the breath of the leaves of summer.
And as I go, I shall outstrip my grief (overtreffen)
Outstrip it, shake it, leave it far below me
And turn my face in the wild sunlight above
Go like a flame and leave it lagging and weary, (achterblijven) (vermoeid)
limping along with the cripple that was my love
Go where the white cloud cumulus is churning (wervelen)
Go where the tortured wildflowers gasp and bend
Go till I reach for the road, (that) has no more turning
And there’s my grief to meet me at the other end
Set me free
Oh let me break away
Forget to grieve
For one whole night and day
Forget this thing I crave (waar ik sterk naar verlang)
Makes us live
If you don’t want me bound
Unfeather me| (ontvoer me)
And set me free
Five leaves left
Over smaak valt te twisten, maar Fruit tree – zijn debuutplaat – is de ultieme Nick Drake-plaat. Tien relatief korte liedjes (speelduur circa 42 minuten). Tien ijzersterke nummers. Sommige prachtig gearrangeerd door (de helaas ook al overleden) Robert Kirby. Richard én David Thompson spelen mee.
Twee liedjes bevatten regels die tijdens een moment, waarop afscheid genomen wordt van een dierbare overledene, (extra) betekenis kunnen krijgen. Evenals Set Me Free (van Molly Drake, maar dan wel in versie van The Unthanks). Die twee liedjes zijn Day is done én Fruit tree. In 1979 verscheen onder de titel Fruit tree een lp-box met daarin de eerste drie platen van Nick, aangevuld met restopnames.
Day is done (1969)
When the day is done
Down to earth then sinks the sun
Along with everything that was lost and won
When the day is done
When the day is done
Hope so much your race will be all run
Then you find you jumped the gun
Have to go back where you began
When the day is done
When the night is cold
Some get by but some get old
Just to show life’s not made of gold
When the night is cold
When the bird has flown
Got no one to call your own
Got no place to call your home
When the bird has flown
When the game’s been fought
You sped the ball across the court
Lost much sooner than you would have thought
Now the game’s been fought
When the party’s through
Seems so very sad for you
Didn’t do the things you meant to do
Now there’s no time to start anew
Now the party’s through
When the day is done
Down to earth then sinks the sun
Along with everything that was lost and won
When the day is done
Fruit tree (1969)
Fame is but a fruit tree
So very unsound
It can never flourish
‘til its stock is in the ground
So men of fame
Can never find a way
‘til time has flown
Far from their dying day
Forgotten while you’re here
Remembered for a while
A much updated ruin
From a much outdated style
Life is but a memory
Happened long ago
Theatre full of sadness
For a long forgotten show
Seems so easy
Just to let it go on by
‘til you stop and wonder
Why you never wondered why
Safe in the womb
Of an everlasting night
You find the darkness can
Give the brightest light
Safe in your place deep in the Earth
That’s when they’ll know what you were really worth
Forgotten while you’re here
Remembered for a while
A much updated ruin
From a much outdated style
Fame is but a fruit tree
So very unsound
It can never flourish
‘til it’s stock is in the ground
So men of fame
Can never find a way
‘til time has flown
Far from their dying day
Fruit tree, fruit tree
No-one knows you but the rain and the air
Don’t you worry
They’ll stand and stare when you’re gone
Fruit tree, fruit tree
Open your eyes to another year
They’ll all know
That you were here when you’re gone
https://www.youtube-nocookie.com/embed/jMQxudVlHCc
https://www.youtube-nocookie.com/embed/Y2jxjv0HkwM
https://www.youtube-nocookie.com/embed/Y8MQcrR4OSc
Recensie: The Unthanks – Diversions, Vol. 4: The Songs and Poems of Molly Drake (Fruk, juni 2017)
Interview met The Unthanks: After falling under Molly Drake’s spell, The Unthanks are taking her songs on the road (april 2017)
In de regel ‘When the party’s through‘ uit Day is done zet Nick Drake het leven neer als een feest. Dat móet eindigen. Ruim veertig jaar later gebruikt de Belgische singer-songwriter Jonas Winterland dezelfde beeldspraak in zijn ‘Niemand vraagt zich af’. Van zijn debuutplaat Mensen zijn gemaakt van dun papier.
Want je krijgt bloemen mee
Als een laat geschenk
Omdat ik aan je denk
Op het einde van het feest
Aan wie je bent geweest
En wie je blijven zal
Klik hier voor meer begrafenismuziek (ruim zeventig tracks)
Citaat 474 (woensdag 5 juli 2017) voor Irma
Homepage Citaten 2017
