Ene Lucas Vos maakte vanochtend zijn volgers attent op een kaart.
Als jouw woonplaats nooit van naam was veranderd sinds de allereerste benaming, hoe zou het dan nu heten? Dat kun je terugvinden op deze kaart:
Een kaart die gemaakt is door Victor van Werkhooven.
Hij vermeldt keurig de bron. : Nederlandse plaatsnamen : herkomst en historie van Gerald van Berkel en Kees Samplonius. Het is de derde herziene druk uit 2006. Het boek verscheen voor het eerst in 1995.
Een lokale quiz
Op de kaart komen alleen de iets grotere plaatsen voor. Hieronder staan alle plaatsen die in de vijf gemeentes liggen die deel uitmaken van het werkgebied van de NOBB: Bernheze, Landerd, Meierijstad, Oss en Uden. Voor het gemak heb ik alle plaatsen voor u opgezocht en er een kleine quiz van gemaakt.
Hoe goed kent u de regio Noord Oost Brabant?
Trek lijntjes tussen de twee kolommen.
In het boek wordt elke plaats kort toegelicht. Bijvoorbeeld
Scinle; blijkens de oudste vorm is de -d- secundair en we moeten dus niet aanknopen bij mnl. schindel ‘houten dakpan’ (dat teruggaat op lat. scindula), maar uitgaan van de wortel *skîn ‘schijnen, glanzen’, (vergelijk oe. scîne ‘schitterend, prachtig’). Mogelijk een oude -lo naam (zie Loo) vergelijkbara met ohd. skînawithu ‘fluorescerend hout’, of anders een waternaam gevormd met het suffix -l bij de woordstam van schijn, in West-Brabant de naam van meerdere beekjes.
Het gaat over Schijndel (uitspraak: skèndel). Voor het eerst genoemd in 1299. Althans volgens dit boek.
Alle oude plaatsnamen
apud Tefle (1303)
Boerdonc (1111)
Casella (997)
Cheldunc (1230)
Coolwyc (1370)
De Boschkant (1865)
Derenburhc (ca. 1200)
Dieghden (1427)
Dintre (1139)
Dorne (13eeeuw)
Dydenhem (1438)
Eerde (1312)
Geffene (1246)
Heide (1848)
Herpina (12e eeuw)
Hese (1203)
Hesewich (1196)
Het Wild (1836)
Husseniggen (1205)
Langelo (ca. 1100)
Littam (987)
Litte (1202)
Loesbruch (1196)
Lon (1192)
Machera (1107)
Marsna (13e eeuw)
Meginun (1191)
Nederlanghel (1421)
Neynsel (1288)
Odiliapeel (1936)
Oeventken (1426)
Oia (12e eeuw)
Onlant (1290)
Opden Reyck (1510)
Os (1069)
Ravesteyn (1460)
Rodae (12e eeuw)
Schayck (1573)
Scinle (1299)
Seytert (1794)
Uden (1311)
Vehchele (1225)
Vinckel (1299)
Volkel (1566)
Vorstenbosch (1485)
Wybosch (1439)
Zeelant (1428)
Er zijn natuurlijk meer boeken over de herkomst van plaatsnamen.
Het bekendste en oudste voorbeeld is (het) Aardrijkskundig woorden boek der Nederlanden – bijeengebracht door A.J. van der Aa. Veertien delen uit het midden van de negenetiende eeuw. Dit naslagwerk is opgenomen in de collectie van het Stadsarchief Oss, die zich in de Bibliotheek Oss bevindt.
Citaat 505 (dinsdag 21 november 2017)
Homepage Citaten 2017
