Aloha – Bruto Nationaal Geluk – Dolce far niente – Gemütlichkeit – Gezellig – Joie de vivre – Jolly – Saudade – Ubuntu
Waarschijnlijk herkent u bovenstaande woorden, en heeft u enig idee wat ze betekenen.
Ik vermoed dat u de vier woorden hieronder vaag herkent, maar wat ze betekenen wordt al moeilijker.
Fair go – Federerisme – Homeyness – Pura vida
Nog lastiger zijn de zes woorden hieronder.
Azart – Craic – Jugaad – Meraki – Tarab – Wabi sabi
Als u – tot slot – de woorden hieronder herkent én kunt plaatsen bent u een taalwonder, wereldreiziger of domweg iemand met een zeer brede belangstelling en een groot geheugen.
Arbejdsglaede – Friluftsliv – Hwyl – Kalsarikännit – Keyif – Mai pen rai – Petta reddast – Smultronställe & Lagom – Tapeo & Sobremesa – Türangawaewae & Haka – Xingfu
De laatste jaren verschijnen er opvallend veel boeken waarin auteurs betogen dat het met ‘ons’ en ‘de wereld’ ondanks alles ‘best’ goed gaat. Natuurlijk zijn er grote problemen en .. eh … uitdagingen, maar voor de meeste wereldbewoners is het leven de laatste decennia beduidend beter geworden. We leven gemiddeld langer, zijn veel rijker geworden, zijn kortom gelukkiger geworden. Hebben meer vrije tijd waarin we ons bezig kunnen houden met ‘het lekkere leven’.
Helen Russell
De Engelse journaliste Helen Russell realiseerde zich dat ook en schreef daarover in (de) Marie Claire, Grazia en The Guardian.
Onlangs verscheen de vertaling van haar boek The atlas of happiness onder de titel De geluksatlas : de wereldwijde geheimen van geluk. Een optimistisch, vrolijk boek. Waar je als lezer goede zin van krijgt. Dat komt ook door de tekeningen van Naomi Wilkinson.
Volkskrant columniste Aleid Truijens zei ongeveer hetzelfde: ‘Het is een vrolijk en blij makend boek, alleen al omdat het er zo prachtig uitziet met een frisse opmaak in mooie kleuren en kinderboekachtige illustraties. Maar vooral door de montere toon en blik van Russell, die het talent heeft om ook in de meest verdrietige landen iets opbeurends in de menselijke aard te ontdekken.’ Artikel: Hygge, xing fu, tarab: geluk wereldwijd (juni 2019)
Dertig woorden voor ‘gezellig’
Helen Russell nam zich voor om woorden te zoeken die te maken hebben met ‘geluk’ en die in een bepaald land door bijna alle inwoners worden herkend. Gezellig is het woord dat ze voor ons land selecteerde, maar het begon natuurlijk bij haar eigen land, Engeland én Denemarken. Ze is een Engelse die in Denemarken woont en werkt.
Jolly omschrijft ze als volgt:
Jolly, bijvoegelijk naamwoord, betekent vrolijk of opgewekt en heeft betrekking op iemands houding of stemming.
What the heck is arbejdsglaede!? (Youtube)Arbejdsglaede komt uit Denemarken, en omschrijft ze als:
Arbejdsglaede (spreek uit als: ‘ah-baidz-glell’), zelfstandig naamwoord, een woord dat de Deense houding tegenover werk samenvat. Het is samengesteld uit arbejde, het Deense woord voor werk, en glaede, het woord voor ‘geluk’, en betekent letterlijk ‘geluk op het werk’ – iets wat voor Scandinaviërs onontbeerlijk is om een goed leven te leiden. Het woord bestaat uitsluitend in noordse talen en het concept lijkt nergens anders ter wereld van kracht te zijn.
Gezellig omschrijft ze als volgt:
Gezellig, bijvoeglijk naamwoord, van het Middelnederlands ‘gesellen’, zich aansluiten bij, zich mengen onder. Tegenwoordig betekent het aangenaam, genoeglijk, knus. Kan ook gebruikt worden als zelfstandig naamwoord, gezelligheid, om te refereren aan een positief warm gevoel, of een gevoel van saamhorigheid. Wordt overvloedig toegepast in alledaagse gesprekken in Nederland, waar alles wat gezellig is wordt gekoesterd. In sommige opzichten vergelijkbaar met het Deens hygge, of het Duitse Gemütlichkeit, maar gezellig legt ook de nadruk op het oude. Daar komt bij dat de Nederlanders denken dat zij het concept verzonnen hebben …
Een studieboek?
Aan alles kun je aflezen dat Helen Russell veel onderzoek heeft gedaan. Per begrip geeft ze aan waar het vandaan komt, wat het ongeveer betekent, hoe er door inwoners van een bepaald land mee omgegaan worden. Ook noemt ze verwante begrippen en sluit elk hoofdstuk af met vijf tips die je (kunnen) helpen om meraki of azart beter te leren doorgronden. Het boek is ingedeeld bij siso 172, dat is de rubriek voor ‘levenskunst’. Dat is een goede keuze. Wat maakt het leven in een bepaald land waardevol, en welk woord wordt daarvoor (onder andere) gebruikt. Het is – nogmaals – een luchtig boek, maar kan helpen om anders naar het leven te (gaan) kijken.
Een ideaal vakantieboek?
Wat mij betreft is dit boek een prima boek voor vakantie.
Om te beginnen zijn het dertig losse hoofdstukken die ogenschijnlijk niets met elkaar te maken hebben. Je kunt er links of rechts doorheen wapperen, her en der wat lezen. Zeker geen wetenschappelijke verhandeling, met een kop en een staart, die je van begin tot eind moet lezen om de teneur van het betoog van de schrijver te kunnen pakken.
Verder sluit het aan bij vooroordelen die we allemaal – of we het nu wel of niet willen toegeven – over landen hebben. Het bevestigt tot op zekere hoogte hoe ‘wij’ over Italianen of Turken denken. Alhoewel. Helen Russell laat bijna per definitie positieve eigenschappen van mensen in verschillende landen zien. ‘Overal’ streven mensen naar een lekker, leuk leven.
Dolce far niente
Het Italiaanse begrip pakt dat zomer/vakantiegevoel het beste samen. Je kunt je alleen – kritische kanttekening – afvragen of tijdens vakantie op reis gaan bij dat gevoel aansluit.
Helen Russell omschrijft dolce far niente als volgt:
Dolce far niente – of de zoetheid van het nietsdoen – van dolce, ‘zoet’; fare, ‘maken of doen’ en niente, ‘niets.’ Hoewel het moeilijk vast te stellen is wanneer de uitdrukking voor het eerst werd gebruikt (voorstanders waren veel te versuft om d emoeite te nemen dat te noteren), verschijnt ze in druk in d ememoires van Casanova, de beroemde achttiende-eeuwse Italiaanse avonturier. Vermoedelijk toen hij eindelijk moe was van zijn vleselijke en geografische avonturen en rust nodig had. Tegenwoordig is de uitdrukking een gekoesterd concept dat zelden hardop wordt uitgesproken maar geregeld wordt gehashtagd op Instagram bij foto’s van Italianen in hangmatten. Casanova zou #trots zijn geweest.
Citaat 596 (woensdag 26 juni 2019)
Homepage Citaten 2019
