Een mailtje. Een verzoekje
Jaarlijks krijgen in deze tijd van het jaar professionele muziekliefhebbers een mailtje van de hoofdredacteur van een bepaald muziektijdschrift. Of ze voor een bepaalde datum tien platen kunnen noemen die hen dit jaar bijzonder zijn opgevallen.
“Maak a.u.b. een muzieklijstje!”
De plaat van het jaar
Als je de aangeleverde muzieklijstjes van deze muziekprofs optelt krijg je ‘De plaat van het jaar’, en weet je als lezer ook welke platen (beter: albums) er in een bepaald jaar toe doen.
Uiteraard heeft elk muziektijdschrift een eigen ‘stijl’. Oor is een ander blad dan Kerrang!, Humo of de Rolling stone. Maar iedereen die ‘de muziek’ een beetje volgt kan dat prima inschatten en zal als folkliefhebber écht niet serieus geloven dat dé plaat van Metalhammer (in 2006: Blood mountain van Mastodon) voor hem of haar gemaakt is. Alhoewel, you never know.
Een metalijst
Zeker is wel dat als je de jaarlijstjes van verschillende bladen bij elkaar brengt er iets ontstaat wat het unieke karakter van dit of dat muziektijdschrift overstijgt. Wellicht krijg je dan écht dé plaat van een bepaald jaar; want in meer dan één blad terecht gekomen. Klik hier voor dit soort metalijsten. De ultieme megalijst staat trouwens op acclaimed music.
Die jaarlijstjes zijn wel bijna altijd (per definitie) een momentopname. Deelnemers worden geacht in november de belangrijkste platen van een jaar dat nog niet helemaal voorbij is te benoemen. Vaak blijkt veel later dat sommige albums zwaar overschat zijn, en andere onderbelicht.Of worden albums genoemd die hooguit twee weken geleden zijn verschenen. Pas vele jaren later – als het patina van de tijd er overheen is gegaan – kun je écht bepalen welke albums ‘goed’, dan wel vooral invloedrijk, belangrijk zijn. Ook verschijnt er soms ná de deadline, in december, nog een ‘meesterwerk’. En zo’n plaat wordt een jaar later domweg vergeten.
Het moge duidelijk zijn dat het bij dit soort lijstjes niet over verkoopsuccessen gaat. Ook zijn het lijstjes die samengesteld worden door mensen die veel meer dan gemiddeld naar muziek luisteren. Vaak zijn het recensenten, die wekelijks nieuwe platen voor hun kiezen krijgen en in staat zijn om het kaf van het koren te scheiden. En uiteraard maken ze daarbij ‘fouten’.
2019, is een bijzonder jaar
Dit jaar moeten de kenners twee keer aan de bak. Allereerst bepalen welke platen er dit jaar (in 2019) toe doen. Maar ze worden ook gevraagd dé platen van de jaren tien te noemen. 2019 is het laatste, tiende jaar van de jaren tien. En dus moet er terug gekeken worden. Wat zijn de platen van de laatste tien jaar? Het tweede decennium van de eenentwintigste eeuw. Een eeuw die dus al voor een/vijfde voorbij is.
Een hulpmiddel
Op muzieklijstjes worden actief muzieklijstjes verzameld. Honderden lijstjes uit tientallen muziektijdschriften, een verdwaalde krant en enkele internetsites. Nederlandse, Engelse, Belgische en Amerikaanse.
Van het begin van de jaren zeventig tot nu. Daar kunnen liefhebbers nagaan welke albums in 2011 in de Uncut, Mojo, Heaven, Oor of Wire werden genoemd. Maar je moet negen jaren doorspitten om een beeld te krijgen van welke artiesten en albums in de jaren 2010 t/m 2018 werden genoemd.
Voor het gemak zijn op deze website de belangrijkste platen van 2010 tot en met 2018 in één bestand/artikel bij elkaar gebracht. In dat artikel worden ruim 1300 albums samengebracht. Dat is een selectie, want de afgelopen tien jaar zijn er tienduizenden platen uitgebracht.
Een (relatief klein) deel daarvan is ooit ergens in een of ander muziektijdschrift gerecenseerd. Een nog kleiner deel is ooit in een of ander muziekjaarlijstje terecht gekomen.
En een nog kleiner deel is geselecteerd voor de lijst van ruim 1300 albums.
En binnen die lijst is een toplijst van pakweg tweehonderd alsbums die in meerdere muziekbladen in verschillende jaarlijstjes zijn genoemd en opgenomen.
In dit artikel worden alle jaarlijsten meegenomen die verschenen in Heaven, Oor, Humo, Mojo, NME, Rolling stone, Kerrang!
Ook lijstjes uit Metalhammer en Terrorizer worden meegenomen, maar niet van alle negen jaren.
Twee albums werden in vijftien lijstjes meegenomen: * (Blackstar) van David Bowie en To pimp a butterfly van Kendrick Lamar.
Ook kunt u vanuit dit artikel doorklikken naar een overzicht van de artiesten die met de meeste albums ‘meedoen’.
Prognose
Ik vermoed dat * (Blackstar) van David Bowie grote kans maakt om uitgeroepen te worden tot dé plaat van de jaren tien. Daarbij zal ongetwijfeld meespelen dat veel muziekliefhebbers/kenners deze in 2016 té jong gestorven artiest willen eren. Ook speelt mee dat momenteel Bowie weer sterk in de belangstelling staat door de opvoering van zijn zwanenzang, de musical Lazarus. Een album dat trouwens in de jaarlijstjes van 2016 onterecht niet werd genoemd.
Uiteraard maken ook andere platen een kans. Tot voor zeer kort dacht ik dat er dit jaar geen album was verschenen dat kans maakt op een dubbele eretitel: Plaat van 2019 én Plaat van de jaren tien. Maar wonderen gebeuren nog. Ik vermoed dat Ghosteen van Nick Cave een grote kans maakt. En toevallig of niet, ook dit album heeft evenals Lazarus en * (Blackstar) van alles te maken met dood.
Lazarus … Ghosteen
Het toeval wil ook dat al in 2008 Nick Cave een klein(er) meesterwerk maakte met in de titel die Lazarus: Dig!!! Lazarus dig!!!
Die plaat werd in dat jaar in maar liefst vijftien jaarlijstjes in muziektijdschriften opgenomen. Het werd niet uitgeroepen tot dé plaat van de jaren nul.
Genoemd werden wel: Kid A van Radiohead (uit 2000) (in: Pitchfork en Rolling stone), White blood cells van The White Stripes (uit 2001) (in: Uncut), Dopethrone van Electric wizard (uit 2000 ) (in: Terrorizer), Is this it van The Strokes (uit 2001) (in: Oor) en Original pirate material van The Streets (uit 2002) (in: The Guardian).
In een volgend artikel zal ik proberen te verwoorden waarom Ghosteen van Nick Cave and the Bad seeds zo’n bijzonder album is. Albums die zelden worden gemaakt.
Klik hier in dit verband voor de Oorlijst van 2016 (waar Bowie op nummer 1 stond). Let vooral op de covertekening. Nick Cave die uitkijkt op vier overleden helden/tijdgenoten: Johnny Cash, Prince, Leonard Cohen en David Bowie. Nick Cave met eenzelfde majesteueze stem, aan het eind van een annus horribilis.
Citaat 613 (zondag 20 oktober 2019)
Homepage Citaten 2019
