Enkele uren na de Tegenlicht-aflevering Time rebels stond vanochtend op Teletekst een onwaarschijnlijk onbeschaamd bericht: Shell investeert amper in duurzame energie. Ze doen zelfs veel minder dan zij zich zelf hadden voorgenomen. De reden is dat ze te weinig bedrijven kunnen overnemen. Een argument om daar van af te zien is dat zij geen kansen zien om meer dan tien procent rendement per jaar op zo’n investering te kunnen maken.
Voilá.
Open en bloot. Op Teletekst. Het failliet van een economisch systeem. In het volle zonlicht. Als je ergens in investeert dan doe je dat niet omdat het nodig is, bij de tijdgeest past. Nee, de enige reden is dat je er jaarlijks tien procent of meer winst op wilt maken.
En om alle kritiek voor te zijn. Inderdaad, pensioenfondsen (en waarschijnlijk ook het mijne) zijn afhankelijk van multinationals die in staat zijn om jaarlijks een rendement van tien procent of meer te maken. Opdat zij onze pensioenen kunnen blijven uitbetalen.
Shell en die pensioenfondsen én samenlevingen zitten allemaal gevangen in een economisch én maatschappelijk model dat NIET houdbaar is. Veel rendement maken op geïnvesteerd vermogen. En om zo’n systeem gaande te houden moet er nóg meer economische groei gecreëerd worden. En dien je je vooral niet te bekommeren om alle ellende die dat met zich meebrengt. Ellende die we om allerlei duistere redenen nog steeds niet meetellen in ons gezamenlijk kasboek. Een hoog “na ons de zondvloed”- denken. Om in de stijl van Roman Krznaric te blijven: een hoog anti-goede voorouder-houding.
Ik kan me vergissen maar heb in alle discussie rondom een ander, ‘moderner’ pensioensysteem (waarvan de invoering nog steeds wordt nagestreefd) amper iets gelezen over geluiden om dit systeem zodanig aan te passen dat rendement niet langer leidend hoeft te zijn. Sterker; dat we van die ‘verslaving’ af raken. En er op een andere manier voor gaan zorgen dat iedereen na zijn werkzame leven een redelijk inkomen blijft houden. Ik vermoed dat er meer dan genoeg geld is, maar het zit op de verkeerde plekken.
Op weg naar huis leek het me een prima moment om even langs een ecowijk in aanbouw te fietsen: Ecodorp Boekel. Daar wordt op dit moment volop aan gebouwd. In de hoopgevende Tegenlicht-aflevering De race om de super batterij werd zondag 7 februari ook stilgestaan bij een experiment dat daar gewoon (zonder groot geld, en waandenkbeelden dat er meer dan tien procent rendement gemaakt moet worden) van de grond komt. Er was weinig van te zien. Behalve twee borden. Waarin die ‘super’-batterij staat ingetekend. Bedoeld om een wijk met circa zestig woningen ook in de winter warm te kunnen houden. En ik vermoed dat de betrokken burgers zich amper bekommeren om een rendement van tien procent of meer.
Voilá twee
Op één dag. De oude en nieuwe wereld. Goliath en David. Place your bets.
(maandag 22 februari 2021)
