Bas Haring – ‘Liever een gelukkig zwijn dan een ongelukkige Socrates’

De bezoekers van lezingencyclus Blikopener in Oss moesten even wennen aan het egoïsme van wetenschapper Bas Haring. Zelf zat hij daar in het geheel niet mee. „Als mensen doen wat ze fijn vinden, dan hebben ze een goed leven.“

Een meute feestende jongeren op televisie, moet zoiets tot voorbeeld dienen in onze samenleving? „Mensen die alleen maar dansen en zuipen, dat is de platheid van het bestaan“, zegt Bas Haring. „Als iedereen zo zou leven, waar zou het dan heengaan met onze samenleving? Ze denken alleen maar aan zichzelf, maar anderzijds moet ik toegeven dat ik met enige jaloezie denk: verdorie, die mensen hebben het toch maar goed voor elkaar.“

Bas Haring had er gistermiddag geen enkele behoefte aan om het publiek in de Groene Engel in Oss naar de mond te praten. Dat leidde in elk geval tot een spraakmakende tweede aflevering van de lezingencyclus Blikopener, een initiatief van de bibliotheek Oss en het Brabants Dagblad. Waar cultuurfilosoof Ad Verbrugge in zijn openingslezing de asociale vrijheid hekelde en pleitte voor de herwaardering van deugd en gemeenschapszin, wees Haring op het belang van een egoïstische levensstijl.

We kunnen volgens Haring veel leren van de biologie. De dierenwereld bewijst dat overleven alleen mogelijk is als het eigenbelang voorrang krijgt en in de menselijke samenleving is dat niet anders, zo hield hij zijn publiek voor. „Een samenleving waarin iedereen zichzelf wegcijfert en aardig is voor anderen, kan onmogelijk blijven bestaan. Het loopt fout zodra iemand erachter komt, dat zijn leven veel beter wordt als hij alleen aan zichzelf denkt.“

Balans
Uiteindelijk kan niemand aan egoïsme ontkomen. „Het is moeilijk om een balans te vinden tussen wat je moet doen om goed te zijn voor jezelf en wat je moet doen om goed te zijn voor de samenleving.“

„Ik twijfel en wil u aan het twijfelen brengen“, had Bas Haring aan het begin van zijn lezing benadrukt. Een uitweg in het dilemma tussen individu en samenleving kon hij derhalve niet bieden. „Mijn enige houvast in het leven is te doen wat fijn voelt voor mijn eigen lichaam, te dansen wanneer ik wil en lekker te eten wanneer ik daar zin in heb“, zei hij. „Ik stimuleer mensen om vooral te doen waar ze zin in hebben, maar vraag me tevens af of dat altijd wel zo goed is. Ook ik leef het liefste in een land waarin mensen solidair zijn, niet te luidruchtig telefoneren in de trein en hun hondepoep opruimen. Gelukkig is het voor de meesten van ons zo, dat we ons het prettigst voelen als we aardig zijn voor elkaar.“

Over één vraag hoefde hij overigens geen moment te twijfelen. „Paul Cliteur zei in een interview, dat als hij zou moeten kiezen tussen een gelukkig leven als zwijn en een ongelukkig leven als Socrates, dat hij dan liever het leven van Socrates zou willen hebben omdat hij dan tenminste daarover zou kunnen nadenken. Voor mij ligt dat heel anders. Ik zou liever het gelukkige zwijn zijn.“

Artikel: Liever een gelukkig zwijn dan een ongelukkige Sokrates
Bron: Brabants Dagblad van maandag 20 december 2004
Auteur: Twan van Lierop

Homepage Waarom IK een probleem werd voor ONS