Begin november 2007 kwam het 150e album van Herman van Veen uit. Een hoogtepunt uit zijn ruim 40 jaar durende carrière.
De titel is ogenschijnlijk neutraal: Nederlanders. Herman van Veen is ondanks het feit dat hij in verschillende talen zingt en vaak in het buitenland optreedt een Nederlander. Dat wil hij weten. En daar wil hij van getuigen. Prima.
Toch is het bijzonder om juist dit album, in dit tijdsgewricht, Nederlanders te noemen. Er zijn de laatste jaren meer landgenoten die zich nadrukkelijk Nederlander noemen. De laatste loot aan die stam is Rita Verdonk die haar beweging Trots op Nederland noemt. Toch valt te betwijfelen of Herman van Veen ingegaan zou zijn op haar uitnodiging om op donderdag 3 april 2008 enkele nummers te komen zingen tijdens de openingsmanifestatie in Amsterdam. Rita is waarschijnlijk niet zo trots op Herman; hoogstwaarschijnlijk geldt het ook andersom.
In de inleiding citeert Herman van Veen een belangrijk man, Joost van den Vondel: Wat zijn vele Nederlanders in hun letterwijsheid anders dan een veder, uit de wiek van een grijs Romein of Griek. En geeft daarmee impliciet aan dat hij niet zo veel moet hebben van dat zogenaamde eigene van ons Nederlanders. Of Duitsers, Zwitsers, Belgen of andere Europeanen waarvoor hij vaak optreedt. Dat hij desondanks op de cd in zijn liedjes tientallen typische Nederlandse dingen naar voren haalt of in een bijzonder perspectief plaats is dan wel weer verwarrend. Of ironisch. Of wat een kunstenaar doet. Behoort te doen. Morrelen aan hetgeen waarheden als een koe zouden zijn.
Nederlanders is een hoogtepunt in het werk van Herman van Veen. Het is zo’n typische Herman van Veen-plaat. Luisterliedjes, goede teksten, prachtige arrangementen en iets wat zich moeilijk laat omschrijven. In sommige liedjes lukt het Herman van Veen te raken aan het “goddelijke”, het “poëtische”, het “sublieme”, iets dat zich moeilijk laat vatten. Het gevoel dat raakt aan het mysterie van het leven. Het klinkt hoogdravender als het in wezen is.
God is de wind
God is de wind jongen
Die door je haar waait
God is de zon
God is de zon jongen
Die je gezicht verwarmt
God is geen bijl
God is geen bijl jongen
God is geen standbeeld
God is geen oordeel
God is een vlok
God is een sneeuwvlok
Die op je hand smelt
God is een woord
God is een naam
Die in je hart woont
God is gratis
En daaronder het gitaarspel van Edith Leerkes.
De plaat staat vol bijzondere regels. Regels die iets zeggen over ons landje.
De duiven schijten Rembrandt wit
In Artis staan flamingo’s jaloers te zijn op reigers
Soms hoor je op de radio / tussendoor de interviews / gedonder in de glazen / politici die voor zich zelf spreken / analyses, overwegingen, beursberichten / iets vriendelijks / iets van harte
Prijs de dag niet voor het avond is
Toen bescheidenheid een deugd was / en kerels zich voor tranen schaamden / stelden wij als voetballand niks voor
Neem mijn jas de lucht is grijs / doe toch niet zo eigenwijs / er komt een flinke plensbui aan / je wordt zo kledder kledder nat
Jongen leer toch eerst een vak / voor je muziek gaat maken / wordt dokter, dominee of dakbedekker / ga in zaken
Andere musici
Ook betoont hij eer aan een bijzondere vis, een Spinvis. Die op de radio is. Verder is de plaat geproduceerd door Daniël Lohues. Zingt Trijntje Oosterhuis mee. Zingt hij een liedje van Thé Lau. Allemaal muzikanten die niet aanwezig waren op het feestje van Rita Verdonk.
Op handen
| In 1978, toen hij dus tien jaar bezig was, verscheen de LP Op handen. Moeilijk om aan te geven welk nummer deze plaat krijgt in de 150 titels omvattende discografie. Maar deze plaat heeft de tijd doorstaan. Opvallend veel nummers zouden ook op Nederlanders hebben kunnen staan en omgekeerd. In 1978 had hij andere muzikale begeleiders. Gitarist Harry Sacksioni was de Edith Leerkes van nu. Erik van der Wurff speelde toen én in 2007 piano. Tussen de teksten zitten wederom regels die in je geheugen blijven “hangen”. En allerlei soorten muziek: ballads, up tempo nummers, walsjes, weemoedig, opgewekt, vrolijk en dat alles in de juiste mix en dosering. |
 |
In een vreselijke vlaag van verstandsverbijstering belde ik je op Je zei Oh hallo en hoe gaat het er nou mee Ik sloeg me voor mijn kop Was ik maar verkeerd verbonden Sloeg de bliksem maar bij jou in Na al die jaren nog hetzelfde Op zoek naar een herinnering Jij had ogen met uitzicht op zee En buien die nergens op leken Jouw borsten in een badhanddoek Daar zijn geen woorden voor Nou ja, bij wijze van spreken De president houdt verkiezingen met slechts één partij, hij haat onzekerheid De meeste mensen kiezen veiligheid Op de man af gevraagd zijn wij stuk voor stuk niet thuis Leer mij de mensen kennen Ik ben er jaren lang een geweest |
(zaterdag 5 april 2008)
