Categorieën
Muziek

De dag waarop Bob Dylan de Nobelprijs voor literatuur alweer niet kreeg

Op donderdag 9 oktober 2008 zal de bekende popjournalist Bert van de Kamp (1947) in de bibliotheek van Oss een lezing verzorgen over Bob Dylan (1941). Titel van de lezing: De dag waarop Bob Dylan de Nobelprijs voor literatuur alweer niet kreeg.

File:Bob Dylan Finsbury Park London 2011.jpg - Wikimedia Commons

Bob Dylan is sinds 1962 actief als muzikant. Heeft tientallen albums uitgebracht. En zeer veel liedjes geschreven die in het collectieve geheugen terecht zijn gekomen. De laatste jaren is hij doorlopend in het nieuws. De publicatie van zijn boek Kronieken waarin hij aangeeft door wie hij beïnvloed is. De documentaire No direction home van Martin Scorcese. Henkes en Bindervoet die alle liedjes in het Nederlands vertaalden en daarmee veel mensen een plezier deden. De radioshows die hij sinds enkele jaren samenstelt en presenteert. De dubbelverzamelcd Theme time radio hour with your host Bob Dylan met 50 bijzondere liedjes uit dat radioprogramma. De raadselachtige speelfilm I’m not there waarin zes verschillende acteurs een bepaalde Bob Dylan spelen.

No Nobel Prize for Literature? Thank Goodness.

Nobelprijs voor literatuur?
Deze lezing wordt bewust gepland op de tweede donderdag van de maand oktober. Op die dag wordt traditiegetrouw om twaalf uur ’s middags de Nobelprijs voor literatuur bekend gemaakt. Jaarlijks wordt door de Nederlandse pers gespeculeerd of Harry Mulisch of Cees Nooteboom die prijs zullen krijgen. Muziekliefhebbers die het belang van Bob Dylan juist weten in te schatten hopen al jaren dat de Zweedse commissie hem als eerste liedjesschrijver tot Nobelprijswinnaar voor literatuur zal uitroepen. De kans dat hij die prijs krijgt is echter niet groot, vandaar de titel De dag waarop Bob Dylan de Nobelprijs voor literatuur niet kreeg.

Bestand:Bert van de Kamp.jpg - Wikipedia

Bert van de Kamp
Bert van de Kamp is een van de bekendste Nederlandse popjournalisten. Sinds 1973 heeft hij vooral voor Oor recensies en artikelen geschreven. Hij heeft alle grote namen uit de popgeschiedenis ontmoet en door de jaren consequent aangegeven dat hij Bob Dylan als de belangrijkste muzikant zag. Blonde on blonde uit 1966 is voor hem hét Dylan-album. Bert van de Kamp kreeg in 1995 als eerste de Pop pers Prijs voor het gehele werk van een  popjournalist. Andere winnaars waren Jip Golsteijn, Martin Bril en Gijsbert Kamer.


Bert van de Kamp. De dag waarop Bob Dylan de Nobelprijs voor literatuur niet kreeg
Openbare Bibliotheek Oss
Tijdstip: 20.00-22.00 uur
De entree bedraagt €5,–

bol.com | Bob Dylan compleet - Het verhaal van de 492 songs, Philippe  Margotin | 9789462581548 |...
Verscheen in 2016

A body of work
Sinds 1962 heeft Bob Dylan tientallen albums uitgebracht. In het najaar van 2007 verscheen de driedubbele verzamelcd Dylan. Tjokvol bekende nummers. Maar zelfs die drie cd’s geven slechts een bescheiden beeld van de vele bijzondere songs die hij heeft geschreven. In 2006 en 2007 verschenen twee vuistdikke boeken met daarin alle songs die hij heeft uitgebracht tussen 1962 en 2001. Deze twee bundels bevatten alle teksten in het Engels én in het Nederlands. De vertalers waren Erik Bindervoet en Robbert-Jan Henkes. In 2007 verscheen de bijzondere documentaire I’m not there. In die film wordt het leven van een muzikant geschetst. Die muzikant wordt gespeeld door vijf verschillende acteurs en één actrice (Kate Blanchett). De regisseur koos voor deze optie om te illustreren dat die muzikant meerdere persoonlijkheden heeft. Tijdens de lezing zal Bert van de Kamp met name ook op deze biopic ingaan. De laatste jaren verzorgt Bob Dylan ook nog een radio-programma. Tijdens die zogenaamde Theme time radio hours draait hij als ‘your host’ nummers volgens een bepaald thema (drank, zelfmoord) en leidt elk nummer op een bijzondere wijze in. Die radio-shows illustreren vooral door welke artiesten hij is beïnvloed. Op de dubbelcd Theme time radio hour with your host Bob Dylan staan vijftig tracks van evenzovele artiesten. Een perfecte introductie tot de smaak van Bob Dylan én het is (onbedoeld?) een geschiedenis van de populaire muziek. En jaarlijks wordt hij door een journalist opgevoerd die zich waagt aan een voorspelling wie de Nobelprijs voor literatuur zal krijgen.

Muzieklijstjes

Hieronder treft u verschillende Bob Dylans aan. De foto’s zijn fragmenten van verschillende albums die Dylan sinds 1962 heeft gemaakt. Bij elke foto wordt gegeven: jaartal, album, enkele nummers van dat album + het aantal keren dat de bewuste plaat genoemd wordt in de muziekcanon. De muziekcanon is te vinden op www.muzieklijstjes.nl en is een lijst van circa 1.800 albums die muziekkenners vaak noemen als ze uitgedaagd worden platen te noemen die er (op de iets langere termijn) écht toe doen. De top 200 van deze muziekcanon mag in geen enkele serieuze muziekcollectie ontbreken. Zestien platen van Dylan staan in deze muziekcanon. De hoogste plaats is Blonde on blonde. Inderdaad, ook het favoriete album van uw host op donderdag 9 oktober 2008, Bert van de Kamp. De Nederlandse vertaling is gemaakt door Henkes en Bindervoet.

bol.com | Bob Dylan, Bob Dylan | CD (album) | Muziek
Bob Dylan (1962) 
Song to Woody, In my time of dyin´ 

Wordt 1 keer genoemd in de muziekcanon 

Hé, hé, Woody Guthrie, ik schreef je een lied
Hoe de wereld draait want meer dan dat is het niet
Verziekt en verhongerd, vermoeid en ontaard
En ’t lijkt of ie doodgaat maar hij is amper gebaard
 bol.com | The Freewheelin' Bob Dylan, Bob Dylan | CD (album) | Muziek
The freewheelin’ Bob Dylan (1963) 
Blowin’ in the wind, Masters of war, Don’t think twice it’s alright, A hard rain’s a-gonna fall  

7 keer genoemd in de muziekcanon  

Het antwoord mijn vriend, waait vluchtig in de wind
Het antwoord waait vluchtig in de wind
bol.com | Times They Are A-Changin', Bob Dylan | LP (album) | Muziek
The times they are a-changin’ (1964) 
The times they are a-changin’, Ballad of Hollis Brown, Boots of Spanish leather, The lonesome death of Hattie Carroll 

Wordt slechts één keer genoemd in de muziekcanon 

Kom mensenkinderen, waarheen je ook ging
En geef toe dat het water je kleren doordringt
En accepteer dat je straks als bakstenen zinkt
Want je tijd is was in je handen
Dus begin maar te zwemmen voor je zeewater drinkt
Want de tijden zijn veranderd
bol.com | The Bootleg Series Vol. 6 - Bob Dylan Live 1964: Concert At  Philharmonic Hall, Bob...
Live 1964 (the bootleg series : vol. 6) (2004) 
Dubbelcd met opnames uit New York (Philharmonic hall 31 oktober 1964) 

Wordt twee keer genoemd in de muziekcanon 

Neem me met je mee al op je zwierig zilte zee
Al mijn zintuigen zijn wee, en mijn handen zijn gedwee
Mijn tenen staan versteend te wachten op mijn hakken
Om op pad te gaan
Ik wacht totdat ik mee kan gaan en in mijn optocht dan
Verdwaald verdwijnen kan, laat mij dansen in jouw ban
Ik ga behekst erachteraan
bol.com | Bringing It All Back Home - Remastered, Bob Dylan | CD (album) |  Muziek
Bringing it all back home  (1965) 
 
17 keer genoemd in de muziekcanon  

Johnny is in het souterrain
Brouwt er fijn z’n medicijn
Ik sta voor het schoolplein
Denk aan hoe de bazen zijn
De man in de stofjas
Nadge op, vloeit af
Zegt dat ie zich scheel blaft
Kan niet eens een bonus af
Kid kijk uit

Je hebt het verbruid  
Bob Dylan | Highway 61 Revisited - Maestro's Records - Maestro's Records
Highway 61 revisited (1965) 
Like a rolling stone, Desolation row 

16 keer in de muziekcanon 

Je hebt dan de beste school gehad, miss Bakvis
Maar ze hebben van jou daar alleen maar een zuipschuit gemaakt
En niemand heeft je ooit leren leven op straat
En nu moet je maar zien dat je er gewend aan raakt
Voor jou was er geen compromis
Met de duistere gast, tot je ’t helder ziet
Hij verkoopt je echt geen alibi’s
Als je in het vacuüm van zijn ogen spiedt

En hem vraagt voor welke prijs hij iets voor jou doet
bol.com | Blonde On Blonde, Bob Dylan | CD (album) | Muziek
Blonde on blonde (1966)  
Rainy day women #12 & 35, Just like a woman, Most likely you go your way (and I´ll go mine),Visions of Johanna, One of us must know (sooner or later), I want you, Stuck inside of mobile with the Memphis blues again, Sad eyed lady of the Lowlands 

Wordt 23 keer genoemd in de muziekcanon 

Met je lippen van kwik in de missionaristijd
En je ogen als rook en je gebedje gespreid
En je zilveren kruis, en je stem gewijd
O, wie van hen denk jij dat jou berouwen kan?
Met je beurs beschermd voor de dief die stal
En je tramvisioenen op het gazon zonder tal
En je huid en haar, en je blik kristal
O, wie van hen denk jij dat jou ver douwen kan?
Droeve dame van het laagland
Bob Dylan - The Bootleg Series, Vol. 4: Bob Dylan Live, 1966: The "Royal  Albert Hall Concert" - Amazon.com Music
Live 1966 (the bootleg series : vol. 4) (1998) 
Dubbelcd met opnames uit Londen (Royal Albert hall, 17 mei 1966) 

Drie keer opgenomen in de muziekcanon 

Assepoester lijkt zo ontspannen
‘Wie ziet zal doorzien’ lacht ze fier
En ze stopt haar handen in haar achterzak
Op Bette Davis’ manier
En Romeo komt binnen al jammerend
‘Breek onze liefde niet in de knop’
En iemand zegt: ‘Je hebt je van ingang vergist
Rot liever op’
En het enige geluid at overblijft
Als de ambulances verdwenen zijn
Is Assepoester die de boel opveegt
In de Steeg van Angst en Pijn
 
bol.com | John Wesley Harding, Bob Dylan | CD (album) | Muziek
John Wesley Harding (1967) 
All along the watchtower, I am a lonesome hobo, I’ll be your baby tonight 

7 keer genoemd in de muziekcanon 

‘Er moet hier toch een uitweg zijn,’ sprak de grapjas tot de dief
‘Te groot de verwarring, te taai mijn ongerief
Zakenlieden aan mijn wijn, ploegers op mijn grond
Wat dat alles waard kan zijn, dat weet van al die lui geen hond.’
 
bol.com | Nashville Skyline, Bob Dylan | CD (album) | Muziek
Nashville skyline (1969) 
Girl from the North country, Lay lady lay

Wordt slechts één keer genoemd in de muziekcanon 

Vlij, liefje, vlij
Vlij je op mijn hemelbed
Vlij, liefje, vlij
Vlij je op mijn hemelbed
bol.com | New Morning, Bob Dylan | CD (album) | Muziek
New morning (1970) 
If not for you 

Komt niet voor in de muziekcanon 

Was jij er niet
Struikelde ik elke keer
Vond ik zelfs de deur niet meer
Moest huilen van cerdriet
Was jij er niet
bol.com | Blood On The Tracks, Bob Dylan | CD (album) | Muziek
Blood on the tracks (1975) 
Tangled up in blue, Simple twist of fate, Idiot wind, You’re gonna make me lonesome when you go, Shelter from the storm 

Wordt 21 keer genoemd in de muziekcanon 

Onnozele wind, waait meteen als jij je mondje roert
Waait op het pad dat naar het zuiden voert
Onnozele wind, waait voortdurend door jouw hersenpan
Je bent ’n onnozelaar, kind
Ik snap niet dat jij nog ademhalen kan
Desire (1975) 
Hurricane, One more cup of coffee, Oh, sister, Joey, Romance in Durango 

2 keer in de muziekcanon 

Hete rooie pepers in de trillende lucht
Stof dwarrelt op in onze stappen
Ik en Magdalena zijn op d evlucht
Om aan de wereld te ontsnappen

Ik verkocht mijn gitaar aan de bakkersknecht
Voor een plek voor de nacht en een hap te eten
Ik vind wel een nieuwe, onderweg
En speel haar een lied om nooit meer te vergeten
bol.com | Hard Rain (LP), Bob Dylan | LP (album) | Muziek
Hard rain (1976) 
Maggie’s farm, Oh, sister, Lay lady lay, Shelter from the storm 

Ontbreekt in de muziekcanon 

’t Was in een ander tijdperk, van gezwoeg en bloed,
De weg lag vol modder en met zwartheid zat je goed
Ik kwam aan uit de wildernis, een schepsel zonder vorm
‘Kom erin,’ zei zij, ‘hier kan je schuilen voor de storm.’
bol.com | Street-Legal, Bob Dylan | CD (album) | Muziek
Street legal (1978) 
Changing of the guards, Senor (tales of yankee power) , New pony 

Wordt twee keer genoemd in de muziekcanon 

Zestien jaar
Zestien vaandels vlaggen verenigd boven het veld
Waar de goede herder verdriet had
Mannen wanhopig, vrouwen wanhopig en verdeeld
Hun vleugels gespreid onder het vallend blad
bol.com | Infidels, Bob Dylan | CD (album) | Muziek
Infidels (1983) 
Jokerman 

Ontbreekt in de muziekcanon 

Je bent een man van de bergen, je wandelt op een wolk
Manipulator van het volk, kan dromen verbouwen
Je bent op weg naar Sodom en Gomorra, maar het doet je niets
Er is toch niemand die je ziet die met je zus zou willen trouwen
Vriend van de martelaar, vriend van de gevallen vrouw
Kijk in de vurige vlammen, neem de naamloze rijke in ogenschouw

 
bol.com | Good As I Been To You (LP), Bob Dylan | LP (album) | Muziek
Good as I been to you (1992) 
Hard times (van Stephen Foster) en andere traditionals, evergreens 

Ontbreekt in de muziekcanon 
bol.com | World Gone Wrong, Bob Dylan | CD (album) | Muziek
World gone wrong (1993) 
Blood in my eyes, Stack a Lee 

Ontbreekt in de muziekcanon
bol.com | Love and Theft, Bob Dylan | CD (album) | Muziek
Love and theft (2001) 
High water, Po’ boy 

3 keer genoemd in de muziekcanon 

Het water is aan ’t stijgen, het stijgt al dagenlang
Al het goud en platina is verhuisd uit de gang
Barry Hay zoekt een uitweg
Uit de jungle van zijn geest
Hij is met zweethanden direct
Naar huis toe teruggeracet
Wat ie daar vinden zal?
Hoog water overal

bvdk = Bert van de Kamp.

In 1978 tekende Joanna Dreezer voor het kerstnummervan Oor een cartoon van Bert van de Kamp.

Hij was op dat moment 31 jaar oud en sinds 1973 verbonden aan muziekkrant Oor. In 1978 publiceerde hij voor de zesde keer het welbekende jaarlijstje. In totaal heeft hij voor Oor 36 keer een muzieklijstje met een overzicht van de beste platen van een voorbij jaar of periode samengesteld. Met die 36 lijstjes is hij in Nederland (en waarschijnlijk de wereld) record-houder “muzieklijstjes samenstellen”. In serieuze muziekbladen. Dat wikken en wegen aan het eind van het jaar is een belangrijk moment voor muziekliefhebbers. Zowel voor de samensteller als voor zijn publiek (de lezers in dit geval van Oor). Op dat moment moet de popjournalist die in de rest van het jaar veel platen tot “meesterwerk” heeft uitgeroepen met de billen bloot. Van de hoofdredacteur mag hij (en zelden zij) slechts tien platen noemen. Het is vooral ook van belang voor lezers van Oor, want mensen die professioneel met muziek bezig zijn brengen orde aan in de chaos.

bol.com | The Cult of the Amateur (ebook), Andrew Keen | 9781857884371 |  Boeken

Die chaos is sinds het begin van de jaren nul alleen maar groter geworden. Er zijn steeds meer (sub)genres bijgekomen en de hoeveelheid nieuwe albums is dramatisch gegroeid. In 1973 werden in Oor 642 nieuwe platen gerecenseerd; in 2007 was dat opgelopen tot 1.995 (nieuwe, oude, dvd’s).

De chaos is paradoxaal door de komst van internet alleen maar groter geworden. Op internet kan iedereen een mening plaatsen, een lijstjes samenstellen, maar als niet (voldoende) duidelijk is wie op internet iets publiceert is die mening niet echt zinvol en vergroot alleen maar de chaos. Publicist Andrew Keen heeft daar in zijn The cult of the amateur behartigenswaardige dingen over gezegd. En onlangs Stephan Sanders in Vrij Nederland (van zaterdag 30 augustus 2008) over het Malawi-virus dat de laatste jaren in de wereld opspeelt. Het Malawi-virus draait op twee manieren de meningsvrijheid de nek om. De klassieke methode is dictatoriaal (censuur, inbeslagname, monddood maken, gevangenis). De tweede heeft te maken met wildgroei, overproductie van meningen. Geen selectieproces, geen persoonlijke verantwoordelijkheid (van de schrijver), geen waarheidsvinding en heeft vaak als uitgangspunt “laat duizend leugens bloeien en controleer er geen”. Oh ja, en vaak ook nog anoniem.

Een professionele (muziek)journalist probeert orde in die chaos aan te brengen. Als een soort verkenner uit het Stratego-spel. Die alles in ogenschouw neemt en met zijn recensies aangeeft wat in zijn ogen van belang is. Die mening heeft waarde omdat hij héél veel muziek beluisterd en door ervaring wijs geworden hypes van serieuze zaken weet te scheiden. Tenminste, zo zou het moeten zijn. 

Elke lezer (van Oor) zal zijn of haar favoriete recensent hebben. Als zo iemand een muzieklijstje produceert dan is het zinvol om daarvan kennis te nemen. Je leert een recensent (en schrijver van artikelen en interviews) door de jaren heen kennen en waarderen. De mening van Bert van de Kamp (of bvdk, zijn initialen) doen er toe. Zijn muzieklijstjes mogen er zijn en zijn voor velen waarschijnlijk aanleiding geweest om bepaalde onbekende namen te gaan uitzoeken.

In de carrière van Bert van de Kamp zijn constante factoren. Uiteraard zijn liefde voor het werk van Bob Dylan! Zijn zoektocht naar nieuwe namen. Artiesten die pas (jaren) later door anderen (collega’s én luisteraars) (Pere Ubu, Dead moon, Nick Drake) worden ‘ontdekt’. En, uiteraard, Peter Hammill en zijn band Van der Graaf generator. Een voor velen nog steeds onbekende, erudiete Engelseman. Niet voor niets staat in de zéér dikke verzamelbundel De beste muziekverhalen van 1945 tot nu (samenstelling Leon Verdonschot) (1.000 pagina’s!) een artikel waarin Bert schaak speelt met Peter Hammill. Verder heeft hij een bijzonder oor voor folk, avant garde en in zijn beginjaren hard rock én reggae.

bol.com | ABC-Dylan, Bert van de Kamp | 9789026324086 | Boeken
Boek verscheen in 2011

Die voorliefde voor folk heeft direct te maken met zijn waardering voor het werk van Bob Dylan. Tijdens de lezing zal Bert ongetwijfeld op dit aspect ingaan en zijn (andere) liefde betuigen voor het werk van artiesten als o.a. the Carter family, Jimmie Rodgers, Hank Williams, Townes Van Zandt en Gillian Welch. 

Op www.muzieklijstjes.nl kunt u niet alleen alle door Bert van de Kamp (en honderden collega’s) gemaakte muzieklijstjes vinden maar ook een index op alle albums die Bert door de jaren heen heeft geschreven. Dat zijn er ruim 1.200 (26 keer over een Dylan-plaat). De laatste jaren is hij minder actief en schrijft heel af en toe een recensie in het blad Revolver .

Klik hier voor een interview uit oktober 2001 (De Limburger)

Klik hier voor een overzicht van alle muzieklijstjes van Bert van de Kamp

Klik hier voor een lemma in Wikipedia

Waardering voor het werk van Bob Dylan
In 1997 werd Bob Dylan voor het eerst genoemd in relatie tot de Nobelprijs voor literatuur. Uiteraard werd op die nominatie door velen negatief gereageerd, want Dylan schrijft liedjes en geen romans, poëzie of toneelstukken. Maar anderen brachten daar terecht tegen in dat Dylan dé belangrijkste songsmid van de laatste vijftig jaar is. Er zijn anderen, maar de Nobelprijs wordt niet uitgereikt aan duo’s (Lennon & McCarthy, Goffin & King, Leiber Stoller Leiber), groepen (Rolling stones), instrumentalisten (Miles Davis) of artiesten die werk uitvoeren van anderen (Elvis Presley). En een belangrijk detail is ook dat ze nog in leven moeten zijn.

Bob Dylan Amnesty International Tribute Album: Full Details « American  Songwriter
Verscheen in 2011

Tribute
Een andere manier om het belang van Dylan aan te duiden is door te kijken naar het aantal artiesten die door de jaren heen nummers van Dylan hebben gecoverd. Dat zijn er duizenden. In alle soorten, genres en stijlen. Er zijn talloze zogenaamde tribute albums waar het werk van Dylan centraal staat, maar het aantal albums waarop een bepaalde artiest of groep één nummer van Dylan covert zijn ontelbaar.

Muziekcanon
De muziekcanon op www.muzieklijstjes.nl bestaat uit een lijst van (momenteel) ruim 1.800 platen die door de jaren heen in verschillende bladen door professionele muziekliefhebbers in muzieklijstjes zijn genoemd als ze uitgedaagd worden om de belangrijkste platen van een bepaalde langere periode of genre/stijl te noemen. De top 200 van deze muziekcanon is het zogenaamde ijzeren repertoire, dat zich door de jaren heen heeft bewezen.

Uit die muziekcanon valt een top tien van artiesten/groepen te distilleren met de meest genoemde platen. Elvis Presley staat in deze top 10 op nummer één. Maar kijk je op een andere manier naar deze top tien dan is die positie relatief. Hieronder staat de top tien met het aantal genoemde platen + een opgave van het aantal platen dat in meer dan tien muzieklijstjes én titels die in slechts twee muzieklijstjes worden genoemd.

 Artiest/groep Aantal albums Meer dan tien keer 3-9 keer 2 keer Verzamelcd’s
 Elvis Presley 20 1 10 9 16
 Miles Davis 19 2 8 9 0
 Rolling stones 17 4 9 4 5
 Bob Dylan 16 4 8 4 2
 Beatles 15 6 8 1 4
 David Bowie 12 4 6 2 1
 Otis Redding 11 1 7 3 5
 Bob Marley 11 1 5 4 3
 Bruce Springsteen 11 2 7 2 0
 Neil Young 11 4 5 1

(dinsdag 26 augustus 2008)

Door Hans van Duijnhoven

Bibliothecaris sinds september 1979. Werkzaam in de regio Noord Oost Brabant.

Geef een reactie

%d bloggers liken dit: