Het jaar 2008 zal zeker de geschiedenisboeken halen. Het was een jaar waarin zich de ene na de andere verschuiving, crisis of andere grote verandering aandiende. Een wereld op hol. Als je voor 2008 op geologische en/of aardrijkskundige schaal op zoek bent naar een vergelijkbare grote gebeurtenis dan kom je uit op een tsunami een mega vulkaanuitbarsting of een aardeverschuiving. A landslide.
In april van dit jaar verscheen in Engeland A virtual landslide van ene Pete Molinari. Die plaat heeft absoluut geen landverschuiving veroorzaakt; of mega verkoopcijfers behaald. Zelfs in de jaarlijstjes van de bekende muziekbladen wordt de cd niet genoemd; behalve, maar daarover later meer.
Begin juni verscheen dé plaat van dit jaar, Fleet foxes van Fleet foxes. Opmerkelijk is dat in verschillende landen en muziektijdschriften zo veel serieuze muziekliefhebbers (en dat zijn popjournalisten toch?) zijn gevallen voor de hemelse stemmen van de Fleet foxes, terwijl slechts een enkeling viel voor de charme van de engelachtige stem van Pete Molinari.
Op deze pagina worden een dertigtal platen naar voren gehaald die om uiteenlopende redenen iets bijzonders hebben. Sommige titels werden door velen genoemd; andere door weinigen en een enkele plaat door niemand. Sommige teksten zijn afkomstig van medewerkers van de Centrale Diskotheek Rotterdam (het “muziekweb” van Nederland). Niet alle cd’s zijn in 2008 uitgebracht of gemaakt. Maar wel in 2008 komen “bovendrijven”.
Nummers 30 t/m 11
| 30 | Hank Williams. The unreleased recordings (Time Life 2008) 55 jaar na zijn dood (1 januari 1953) werden onlangs deze live opnames herontdekt. An incredible discovery! staat op de doos. Inderdaad. These recordings reveal the heart and soul of the King of Country Music!Dochter Jett geeft in het voorwoord toe dat ze bevooroordeeld is en gaat dan als volgt verder:I don’t think there’s a discovery comparable to this in any genre of music. This trove of previously unreleased songs is easily on a par with any of the better-known songs that my daddy, Hank Williams, left us. He was country music’s first superstar, and he didn’t know it. He was the Shakespeare of the common man, and he didn’t know it. His delivery and charisma have transcended the many decades since his death, and he would no doubt be awed by it, Ik know I am.() But what a legend and a legacy he left. He lived so much and achieved so much in so few years. |
| 29 | Take me to the river : a Southern soul story 1961-1977 (Kent/Ace 2008) In het label Kent heeft de betere soul uit de jaren zestig en zeventig een onvermoeibaar pleitbezorger. Ontelbare heruitgaven werden in de loop der jaren gewijd aan vaak bijna vergeten soulzangers, -zangeressen en bands. Deze platen werden ooit uitgebracht door kleine plaatselijke labels als Stax, Hi en Fame in het zuiden van de Verenigde Staten. Het was muziek die veel rauwer en funky klonk dan bijvoorbeeld de gestileerde popsoul van Motown, en was gericht op een volwassen publiek. In de dansnummers kwamen niet zelden seksuele toespelingen voor en in de vaak hartverscheurende ballads werd naar hartenlust gerefereerd aan overspel en geldproblemen. Veel van deze ‘southern soul’ was slechts plaatselijk succesvol en wist de Europese markt nooit te bereiken. Nadeel van veel Kent-compilaties is dat de samenstellers in hun drang naar volledigheid nogal eens te veel restmateriaal toevoegen. Deze compilatie, waarop louter de beste ‘southern soul’ is te horen, is dan ook een zeer welkome aanvulling op de catalogus. Op drie cd’s komen zowel de bekende (Al Green, Aretha Franklin, Bobby Womack, Etta James, Otis Redding) als de obscure namen voorbij, met werkelijk geen enkel overbodig nummer. (MS) |
| 28 | Unbunny. Snow tires (2004/2008) Heruitgave van een vergeten plaat uit 2004. |
| 27 | Bobby Blue Bland. His California album (MCA 1973) Begin jaren zeventig maakte soulzanger Bobby “Blue” Bland enkele “comeback”-albums. In 1974 werd dit album uit 1973 door critici van Oor opgemerkt en kwam terecht in het bekende jaarlijstje. Het heeft bijna 35 jaar later nog niets van zijn kracht verloren. |
| 26 | # Theme time radio hour with your host Bob Dylan (Ace 2008) 2008 was een jaar waarin Bob Dylan alom aanwezig was. Het jaar begon met deze dubbelcd die een perfect beeld geeft van de soort muziek die Bob Dylan in zijn thematische radio-programma’s draait. |
| 25 | Duffy. Rockferry (Polydor 2008) De uit Wales afkomstige zangeres Aimee Anne Duffy bracht het in 2003 tot een tweede plaats bij Wawffactor, een soort Welshe Idols. Waarschijnlijk door haar achtergrond in jazz- en bluesclubs gooide zij niet direct haar ziel en zaligheid te grabbel door het traject van de gemiddelde Idols-winnaar te volgen, maar bleef ze trouw aan haar eigen repertoire van blue-eyed soul. Het geluid van Rockferry herinnert sterk aan de jaren zestig van Phil Spector, Motown en Dusty Springfield. Dit alles in strakke lijnen geleid door de bijzonder sferische productie van Bernard Butler, de oud-gitarist van Suede. Duffy bewijst zich als een zeer creatieve zangeres die moeiteloos met de meest verrassende ombuigingen op de proppen komt. Helaas laat haar volume het af en toe op cruciale momenten afweten, waardoor haar stem in het arrangement verdwijnt. Ook klinkt haar zang niet overal doorleefd, een broodnodig ingrediënt in soulmuziek. Maar dat zal de tijd met zich meebrengen. (AD) |
| 24 | Ane Brun. Changing of the seasons (V2 2008) De van oorsprong Noorse singer/songwriter Ane Brun woont in het Zweedse Stockholm, van waaruit ze haar eigen label DeTerMine runt. En met succes, want haar tweede album A Contemporary Dive (2005) kreeg de platina status in haar vaderland, en ook in Nederland bleek een groot publiek ontvankelijk voor haar muziek. Dat succesalbum werd gevolgd door een album met duetten (Duets, 2005) en een live album (Live In Scandinavia, 2007). Changing Of Seasons is dus al weer haar vijfde plaat, geproduceerd door Valgeir Sigurdsson, bekend van zijn werk met Björk, Múm, CocoRosie en Sigur Ros. Bruns liedjes onttrekken zich aan de clichés van de singer/songwriter door de licht-theatrale voordracht, de hemelse koortjes en sfeervolle inkleuring. Waar veel platen in het genre vriendelijk voortkabbelen, zindert Changing Of Seasons van de subtiele dynamiek. Een intieme plaat die je tegelijk op het puntje van je stoel laat zitten. (MS)Op de valreep van 2008 verscheen het album Sketches met akoestische versies van alle songs van dit album. |
| 23 | Victor Démé. Victor Démé (Chapa blues 2008)Uit Burkina Faso. |
| 22 | Eliza Gilkyson. Beautiful world (Red house 2008) Eliza Gilkyson kreeg de muziek met de paplepel ingegoten door haar vader Terry, die naast een succesvolle carrière als songschrijver muziek componeerde voor Hollywood-films. Op eigen kracht is Eliza inmiddels beroemder dan haar vader ooit was. Met ons land heeft ze een speciale band door het project More Than A Song, waarvan ook de Nederlandse zanger Ad Vanderveen deel uit maakt. Beautiful World is de opvolger van het expliciete Paradise Hotel (2005), dat zich liet beluisteren als een bittere aanklacht tegen de Amerikaanse regering van dat moment. Hoewel ook Beautiful World momenten van maatschappelijke betrokkenheid kent is het een meer persoonlijke plaat, waarin ook ruimte is voor romantiek, tederheid en verwondering. Mooi ruimtelijk geproduceerd en feilloos gezongen is Beautiful World een nieuw hoogtepunt in het oeuvre van Gilkyson. (MS) |
| 21 | Gutter twins. Saturnalia (Sub pop 2008) Zangers Mark Lanegan en Gregg Dulli zijn beide overlevers van het grungetijdperk. De frontmannen van respectievelijk Screaming Trees en Afghan Whigs hebben een achtergrond van hedonisme maar bleven altijd sterk materiaal afleveren, als soloartiest of in bands als Queens Of The Stone Age (Lanegan) en Twilight Singers (Dulli). Als The Gutter Twins hebben zij nu elkaar gevonden. Dit levert op hun debuut vooral smaakvolle en flamboyante muziek op, geworteld in alternative rock dat ruikt naar sigarettenrook en whisky. Het duo componeerde de nummers voornamelijk samen, neemt beurtelings het voortouw als leadzanger of vult elkaar broederlijk aan. Lanegan klinkt daarbij krakend en bluesy (als weleer) terwijl Dulli meer melodie en soul in zijn stem heeft. Desondanks is Saturnalia een coherente plaat geworden – met veel scheurend gitaarwerk (van onder andere Troy van Leeuwen) gecombineerd met stemmige strijkers – die beide artiesten eer aandoet. (MR) |
| 20 | Yuri Honing. Meet your demons (Jin 2008) Op Meet Your Demons heeft Yuri Honing zijn doel bereikt: hij is saxofonist in zijn eigen rockband. De weg daar naartoe was, achteraf gezien, zorgvuldig uitgestippeld. Het begon met de albums Star Tracks en Sequel waarop hij pop-klassiekers speelde in een jazz-interpretatie. Met het Metropole Orkest nam hij Paranoid Android van Radiohead op. Verder was er natuurlijk zijn project Wired Paradise. Daarop liet hij Tony Overwater op basgitaar spelen en Joost Lijbaart stevige rockritmes slaan. Het meest verrassende was echter de toevoeging van avant-garde gitarist Frank Möbus. Als klapstuk heeft Honing nu gitarist Paul Jan Bakker ingelijfd, bekend van Anouk en Kane. Dat maakt Meet Your Demons tot een stevig en hard klinkend album. Denk bijvoorbeeld aan de saxsolo’s van Courtney Pine bij Mick Jagger of aan Sonny Rollins op het Stones-album Tattoo You. Maar uiteraard blijft Yuri Honing zichzelf, met zijn stevige sound en intelligente lijnen doordrenkt met blues en een vleugje Oosterse mystiek. Meet Your Demons kent minder subtiliteit dan de vorige Wired Paradise-cd, maar de muziek staat als een huis. (HB)Ongeveer in dezelfde periode verscheen ook een cd waarop Yuri Honing zijn versie van Schubert’s overbekende Winterreise vertolkt. |
| 19 | Jesse Malin. Mercury retrograde : live in New York city (One little indian 2008) Dé live plaat van 2008! |
| 18 | Randy Newman. Harps and angels (Nonesuch 2008) Kreeg in eerste instantie welwillende recensies, maar werd in de meeste jaarlijstjes weinig genoemd. Eén song maakt alles goed, het slotnummer: Feels like home If you knew How much this moment Means to me. And how long I’ve waited for your touch If you knew How happy you are making me I never thought I’d love anyone so much |
| 17 | Our broken garden. When your blackening shows (Bella Union 2008) Belofte uit Denemarken. |
| 16 | Eli “Paperboy” Reed & the True loves. Roll with you (Q division 2008) Door de muziek en levenswandel van Amy Winehouse staat de soul weer in het middelpunt van de belangstelling. Jonge, blanke muzikanten laten zich inspireren door de zwarte muziek van de jaren zestig. Eli Reed is een 24-jarige jongen uit Massachusetts. Hij dankt zijn bijnaam aan een typisch hoedje, een ‘paperboy hat’, dat hij in zijn (nog) jongere jaren droeg. Massachusetts is niet echt ‘soul country’ en daarom besloot Eli naar de geboortegrond van de soul te trekken en te zingen in de kroegen van Georgia en Louisiana. Het lijkt wel of de geesten van James Brown en Wilson Pickett zich daar in de stem van deze talentvolle jongeman nestelden. Van stampende swingers vol schroeiende blazers tot hartverscheurende tranentrekkers: Eli Reed laat horen dat hij het allemaal aankan. De zingende krantenbezorger is een jongen om in de gaten te houden. (PdK) |
| 15 | John Mellencamp. Life death love and freedom (Universal 2008) Schromelijk onderschatte plaat. |
| 14 | Micah P. Hinson. Micah P. Hinson and the Red empire orchestra (Full time hobby 2008) Kreeg lovende recensies in verschillende buitenlandse bladen. Werd desondanks uiteindelijk in de meeste jaarlijstjes niet genoemd. |
| 13 | Theo Nijland. Masterclass (Basta 2008) In Het Parool werd deze plaat lager ingeschat als zijn Praag uit 2004. Deze cd zou té cabaretesk zijn. Praag zou meer échte liedjes bevatten. Hoe dan ook, dit is hier de op een na beste plaat van een Nederlandse artiest. Die lappen tekst schrijft, erg tongue-in-cheek is en weet hoe je een nummer moet arrangeren. Het woord pedant is ook van toepassing op Theo Nijland |
| 12 | Fleet foxes. Fleet foxes (Bella Union 2008) Dé plaat van 2008. Wereldwijd. Wordt door iedereen en in alle bladen genoemd. Terecht. Is een prachtig debuutalbum, alhoewel de EP Sun giant iets eerder verscheen. Keer op keer wordt de samenzang geroemd. |
| 11 | Sam Baker. Pretty world (2007) Is voor de samensteller van deze pagina dé plaat van het jaar, qua aantal draaiuren en impact. Maar deze cd verscheen eind 2007. Daarom werd deze cd toen door niemand in de bekende muzieklijstjes van 2007 genoemd. De enige uitzondering was de site Real roots café waar een tachtigtal “bloggers” de cd wel tijdig hadden opgemerkt en met z’n allen deze Pretty world verkozen tot plaat van het jaar. Er verschenen enkele meerdan lovende recensies. Maar die schrijvers verzuimden vervolgens om deze plaat in hun jaarlijstje van 2008 op te nemen. Uitzondering: Herman van der Horst in Oor. Terecht. Sam Baker was in het najaar in Nederland (Willem II en in Maria Roepaen). Conclusie: hij kan verhalen vertellen én ze ook brengen. Een geboren performer. |
Nummers 10 t/m 2
| 10 | Arid. All things come in waves (LN 2008) Door gezondheidsproblemen van zanger Jasper Steverlinck, en door diens soloproject, lag de output van de Belgische band Arid lange tijd stil. Zes jaar na All Is Quiet Now verschijnt dan toch het derde album van de band. Op All Things Come In Waves blijkt Arid niets veranderd, de wereld om hen heen is dat wel. Waar het geluid van de Gentenaren aan het begin van de jaren nul nog helemaal aansloot op de internationale trends (Coldplay, Travis, Muse) komt de licht gezwollen pop van Arid anno 2008 wat gedateerd over. Wie zich daar niet aan stoort, en ook de vaak wat anonieme begeleiding voor lief neemt, kan genieten van één van de beste stemmen van de lage landen. Steverlinck legt schijnbaar moeiteloos gevoel in zijn vocalen, waarbij hij er voor zorgt de grens naar pathos nooit te overschrijden. (MS) |
| 9 | Madrugada. Madrugada (Malabar 2008) Meestal is het debuut van een band zonder titel. Madrugada vormt een uitzondering, want dit titelloze album is het zesde van de groep. Toch valt er iets voor te zeggen, want de band maakt ongewild een nieuwe start. Madrugada is namelijk het eerste album dat verschijnt zonder gitarist Robert Burås. Burås overleed in de zomer van 2007, op 31-jarige leeftijd. De gitarist had een groot deel van zijn partijen al opgenomen. Madrugada trok voor dit album voor het eerst naar de Verenigde Staten om daar met hun vaste producer John Agnello op te nemen. Net als op haar eerdere cd’s dragen het bluesy gitaarwerk van Burås en Sivert Høyems krachtige stem ook dit album. De toon op Madrugada is meestentijds ingetogen, maar in nummers als Whatever Happened To You? en het rockende Look Away Lucifer laat de band ook haar ouderwets stevige kant horen. Dit album is een fraai eerbetoon aan Robert Burås geworden. (PdK) |
| 8 | Joan as Police woman. To survive (Echo label 2008) De vanuit New York opererende singer/songwriter en multi-instrumentalist Joan Wasser speelde eerder met Rufus Wainwright en Lou Reed en maakte jarenlang deel uit van Antony & The Johnsons. Haar debuutplaat Real Life was een kleine openbaring in 2006, met een intiem en prettig ontspoord geluid waarmee zij sommige van haar voormalige broodheren naar de kroon stak. Op opvolger To Survive keert Wasser terug als een getergde diva. In de tussenliggende jaren reisde zij met veel succes de wereld af maar overleed ook haar moeder en wilde het niet boteren in de liefde. In een tiental onderkoelde en breed (met veel koper) uitgearrangeerde soulsongs doet zij hier verslag van. Ook de emoties die zij uitdraagt zitten meer onderhuids. Haar stem klinkt warm, maar soms is zij nauwelijks te verstaan en houdt zij haar woorden binnensmonds. Gastbijdragen zijn er van Rufus Wainwright en (die andere mompelaar) David Sylvian. Na het speelse Real Life klinkt To Survive vooral zwaar en gedragen maar onbetwist volwassen. (MR) |
| 7 | Folksurvivalclub. Break of dawn (C.R.S. 2008) Folksurvivalclub is het jongste project van Ad van Meurs, die bekend werd als gitarist en componist van The Watchman en No Blues. Op dit album brengt Van Meurs ‘trans-Atlantische folk’, een kruisbestuiving van Engelse folkmuziek en de americana waaraan hij zijn hart lang geleden verpande. Hij wordt vocaal ter zijde gestaan door zijn vrouw Ankie Keultjes. Mede door de samenzang en fraaie partijen op mandoline en viool is de sfeer op dit album kalm en ontspannen. Van Meurs laat de typische ‘fingerpicking’-techniek horen die kenmerkend is voor folk en bluegrass. De nummers die Van Meurs zingt, hebben een meer bluesy karakter. De Folksurvivalclub is een nieuw project van muzikanten die hun sporen in het folky rootsgenre al lang hebben verdiend. Dit intieme album is een hernieuwd bewijs van hun kunnen. (PdK) lik hier voor een eerder geschreven stuk. |
| 6 | Daniël Lohues. Allennig 2 (Grey town 2008) De beste Nederlandse plaat van 2008. Door een Nederlandse artiest. |
| 5 | Lieven Tavernier. Wind & rook (LC music 2008) Een Belgische singer-songwriter die in Nederland niet echt door wil breken. Op zijn vierde album staan wederom een aantal liedjes waarop het etiket “tijdloos” kan worden geplakt. Hoogtepunt: De Cuba over een geslaagd man aan het eind van zijn leven zich realiseert dat iets kleins als een ritje met zijn oom in een Mercedes veel belangrijker en waardevoller is alle succes dat hij in de rest van zijn leven heeft bereikt. Een perfect nummer in deze tijd waarin velen zich afvragen waar het in het leven écht om zou moeten gaan. |
| 4 | Bob Dylan. Tell tale signs (the bootleg series : vol. 8) (Columbia 2008) Een plaat die niet thuishoort in een lijst met de beste platen van het jaar. De reden: het is een cd vol restmateriaal. Verkrijgbaar in meerdere versies: enkele cd, dubbelcd, box met drie cd’s of een versie met lp’s én cd’s. Toch bewust hier opgenomen. Nummer 1 zou té veel eer zijn maar het is een meer dan geslaagde plaat tjokvol prachtige nummers. |
| 3 | Bill Frisell. History, mystery (Nonesuch 2008) In de twee Nederlandse jazzbladen die er toe doen (Jazz en Jazzism) werd deze cd van de Amerikaanse gitarist niet genoemd. De reden laat zich raden: de jazzkenners weten het inmiddels wel. Bill Frisell is al jaren bezig en bij oppervlakkige beluistering biedt deze dubbelcd meer van hetzelfde. Smaakvol gearrangeerde korte en lange instrumentale SONGS. Want dat is het handelsmerk van Bill Frisell. Hij schrijft de ene na de andere instrumentale song. Hoogst zelden hoor je op zijn platen echter een stem. Altijd van een ander. De tijd zal het uitwijzen maar History, mystery behoort samen met Have a little faith uit 1993 tot de hoogtepunten uit het werk van Frisell.Op een “rare” manier kun je deze cd vergelijken met Andre, die das Land so sehr nicht liebten van de Duitse folkgroep Zupfgeigenhansel. Die titel is afkomstig van de Duitse dichter Theodor Kramer die in de jaren dertig en veertig nazi’s uitmaakte voor niet-vaderlandsliefhebbende Duitsers. Omdat ze door hun “gedoe” het goede van het Duitse volk onderuit haalden. Bill Frisell geeft met zijn History, mystery een soort stemadvies af. Hij is het absoluut oneens met het beleid van George W. Bush. Frisell houdt van zijn land en laat dat voor de zoveelste keer merken. Centraal staat een lange versie van A change is gonna come van Sam Cooke. Het slotnummer van cd 1 (Probability cloud – reprise) (duur: 1.36) kan en zal regelmatig voorbij komen in documentair-achtige uitzendingen op tv. |
| 2 | Riku Lätti. Akoesties (Zimbraz 2007) Achter deze Fins of Roemeens aandoende naam gaat een Zuid-Afrikaanse jongeman schuil. Klik hier voor een artikel over deze singer-songwriter die de kunst verstaat stiltes te laten vallen én over het label waarop deze cd verscheen. In My Amerika doet hij een mysterieuze en vooruitziende uitspraak over de Verenigde Staten én de tijdgeest waarin we op de aarde op zoek zijn naar een nieuwe (ecologisch verantwoorde) balans:Ek hoor die wêreld brand al weer Ek sien die aarde disintegreer Die noorde het die reën gesteel Hul dade het hierdie land verniel Ek stap met my masjiengeweer Om te oordeel wat jy vra Ek treur oor my amerika Die son sak neer oor haar |
A virtual landslide
| 1 | Pete Molinari. A virtual landslide (Damaged goods 2008) Nu de jaarlijstjes van 2008 zijn opgemaakt is het geen verrassing dat alleen in het Engelse Mojo A virtual landslide is opgenomen. Dat was voor zover bekend het enige tijdschrift waarin de plaat werd gerecenseerd en vier van de vijf sterren kreeg. Opmerkelijk dat in een jaar waarin alles en iedereen wegliep met een groep (Fleet foxes) waarin prachtig gezongen wordt een zanger met ook zo’n hemelse stem niet doorbreekt. Noch bij die popkenners, maar evenmin bij het grote publiek. Op A virtual landslide staan verschillende songs die linea recta doorgesluisd kunnen worden naar de playlist van een top 2000 op radio 2 of een top veertig van pak em beet februari 2009. |
(zaterdag 20 december 2008)
