Tijdens de zomervakantie publiceren veel kranten en tijdschriften elk op hun manier lekker lange artikelen. Die vaak ondergebracht worden onder een overkoepelende noemer. Zo ook het Belgische opinieblad Humo. In Zin in Zen worden BB’ers (Bekende Belgen) ondervraagd over hun leven, werk en hoe ze daarin momenten inbouwen om te onthaasten. Hoe ze gas terugnemen. Ontspannen.
De eerste vier namen zijn voor de gemiddelde ON’er (Onbekende Nederlander) niet bekend: Els Pynoo (zangeres van Viva la Fête), Rudi Vranckx (een VRT-oorlogsverslaggever), Gregory Frateur (zanger van Dez Mona) en Charlotte Vandermeersch (een actrice). Maar de vijfde persoon is hard op weg een BN’er te worden: psychiater en hoogleraar Paul Verhaeghe.
Schrijver van Identiteit. Waarin hij onze huidige samenleving onder de loep neemt en tot de conclusie komt dat het doorgeslagen neoliberale, economische model zachtgezegd ook haar schaduwkanten heeft. Enkele citaten uit dit lange artikel (7 pagina’s) (nummer van 2 t/m 8 augustus).

Zingeving
Het verlangen naar zingeving zit er bij ons ingebakken, ‘t is een soort interne nood. Uiteindelijk staat een depressie gelijk aan zinverlies: niks heeft nog betekenis, niks heeft nog zin. Het klassieke antwoord sinds het midden van de jaren tachtig was: elk van ons moet zelf voor zijn eigen zinverlening zorgen. Maar dat lukt simpelweg niet in je eentje, waardoor de zinloosheid alleen maar toeneemt. Ik zie tegenwoordig erg veel mensen stranden die in het klassieke verhaal van het individualisme gestapt zijn en nu vaststellen dat het niet werkt.
CEO’s
Daarnaast heb ik ‘The Leaderless Revolution‘ van Carne Ross gelezen – een aanrader. Ross was een Brits topdiplomaat en onthult wat we onbewust allemaal wel weten: de mensen aan de top, zowel politici als CEO’s, hebben eigenlijk geen flauw besef van wat ze aan het doen zijn. Hij bekent dat de ingrijpende beslissingen over Iran, Irak en Afghanistan tijdens zijn periode als diplomaat nattevingerwerk waren en vaker fout dan juist zaten.
Dat is het failliet van het idee dat nood hebben aan leiders die vanuit hun kennis dingen sturen. Dat werkt niet, omdat het niet klopt dat leiders aan de top staan omdat ze het beter weten. Ze weten het simpelweg niet – die toplonen zijn dus totaal van de pot gerukt.
Het feit dat dit model overduidelijk niet werkt, is op zich al een krachtig argument om daar naar op zoek te gaan. Ross pleit voor meer vertrouwen in het zelforganiserend vermogen van mensen en geeft overtuigende voorbeelden uit zijn carrière als topdiplomaat. Hij toont aan hoe groepen zichzelf organiseren.
() Klassieke politiek is voor Ross achterhaald, Die stelling balt hij prachtig samen in een mooie oneliner: ‘When you’re buying, you’re voting’. Met andere woorden: ons stemgedrag is van weinig tel en kan maar weinig invloed uitoefenen, maar ons koopgedrag des te meer.
Belang van lezen, studeren
Onbewust heb ik een oplossing gezocht: ik ben beginnen te lezen en studeren om te begrijpen wat er allemaal speelde en hoe het precies zat. Vervolgens begon ik mijn inzichten naar buiten te brengen. Uit de reacties daarop en mijn steeds vorderend studiewerk groeide dan eerst Het einde van de psychotherapie, over de zorgsector, en vervolgens Identiteit.
Over romans
Op de boekenplanken staat louter fictie. Tot voor een paar jaar las ik voornamelijk romans. Deze fictieverzameling is dan ook groter dan die met non-fictie, ondergebracht in mijn consultatiekamer vooraan het huis. In elke goede roman worden dingen gezegd die nooit zo genuanceerd en mooi in non-fictie gevat kunnen worden.
Meer informatie
Dirk de Wachter.. Borderline times : het einde van de normaliteit (2012)
Thomas Decreus. Een paradijs waait uit de storm (2013)
Aanraders op de website van Paul Verhaeghe
Een artikel over Paul Verhaeghe en anderen
Tot slot
In dezelfde week publiceerde De Groene Amsterdammer (op 1 augustus 2013) een groot interview met de bekende econome Deirdre McClosky. Die een warm pleidooi houdt voor de zegeningen die het kapitalistische systeem gebracht heeft en zal blijven brengen. Ogenschijnlijk staan beide visies (van Verhaeghe en McClosky) diametraal tegenover elkaar, maar waarschijnlijk kunnen ze elkaar vinden in de constatering dat een (sterker) gereguleerd kapitalistisch systeem bevordert dat mensen deugdzaam met elkaar omgaan en handelen. Klik hier voor Wintergasten (januari 2012).
Citaat 057 (woensdag 7 augustus 2013)
Homepage Citaten 2013