Juist het streven naar ‘echt’ maakt alles onecht.

Af en toe verschijnen er boeken waarin andere boeken op een prima manier worden samengevat, neergezet en ingebed in een verhaal met een kop en staart.

Zo verscheen in het voorjaar van 2013 De wereld aan je voeten : en andere illusies uit het leven van twintigers. Een boek dat veel redelijk hoog opgeleide twintigers en dertigers zouden moeten lezen. Om te begrijpen in wat voor Umwelt ze terecht zijn gekomen. Een ratrace waarin veel moet, weinig zekerheden zijn en doorlopend het gevaar op de loer ligt dat je jezelf teveel met andere (min of meer succesvolle) jongeren wilt vergelijken.

Het citaat hierboven komt uit het derde hoofdstuk (Shiny ordinary people – de zoektocht naar authenticiteit en de vloek van het vergelijken). Waarin de schrijfsters (Birte Schohaus & Marijke de Vries) een gedachte over authentiek zijn van de filosoof Maarten Doorman als volgt neerzetten:

Volgens Doorman zijn we ‘als cultuur in de val gelopen’ met onze ambitie uniek te willen zijn. De Chinezen hadden er vroeger bijvoorbeeld geen last van. Daar was een schilderij mooi als iets zo goed mogelijk was nageschilderd, originaliteit was niet belangrijk.’ Tegenwoordig is juist originaliteit het hoogste doel. Je kunnen ontplooien, jezelf zijn en daardoor uniek. We zien originaliteit, echtheid en oorspronkelijkheid als één en hetzelfde. ‘We denken stiekem dat in ons allemaal een kunstenaar of zanger schuilt. Tegelijkertijd ben je je ervan bewustdat dat dat niet waargemaakt kan worden. Deze combinatie van verlangen en besef van onmogelijkheid noem je “romantische ironie”: het streven naar een hoger ideaal, het besef dat je het niet kunt bereiken, maar desondanks ernaar blijven streven. Wat dit ideaal is kun je echter nooit helemaal zeker weten, dus blijf je afvragen: vind ik dat nou “echt”?
Doorman noemt dit de paradox van de authenticiteit. Juist het streven naar ‘echt’ maakt alles onecht. In deze ironie ligt volgens hem ook meteen de oplossing van het probleem. Als je je eigen streven met een korreltje zout kunt nemen en het realistischer kunt inschatten, zou dat een hoop schelen. (pagina 51-52)

Alleen voor twintigers, dertigers?
Nee. Zeker niet. Ouders en werkgevers die (veel) te maken hebben met deze ‘zoekende’ jongeren zouden dit boek moeten lezen. En – helaas – andere boeken waar de dames naar verwijzen. Die ze in hun verhaal meenemen. Ze hebben een goede neus voor goedgeschreven boeken die ergens over gaan. Alle hieronder genoemde titels worden in het boek meegenomen én staan op de literatuurlijst voor de Lezers van Stavast.

Meer lezen?
Hans Achterhuis. De utopie van de vrije markt (2010)
Alain de Botton. Statusangst (2004)
Koen Damhuis. De virtuele spiegel : waarom Facebook ons ongelukkig maakt (2012)
Jan Derksen. Het narcistisch ideaal : opvoeden in een tijd van zelfverheerlijking (2009)
Koen Haegens. Neem de tijd : overleven in de to-go maatschappij (2012)
Stine Jensen & Rob Wijnberg. Dus ik ben : een zoektocht naar identiteit (2010)
Andrew Keen. De digitale afgrond : hoe de huidige sociale online revolutie ons eenzamer en hulpelozer maakt (2012)
Richard Sennett. De ambachtsman : de mens als maker (2008)
Paul Verhaeghe. Identiteit (2012)