Op woensdag 8 januari 2014 kwam journalist Twan van Lierop (van het Brabants Dagblad) met de vraag of we een artikel wilden aanleveren voor de opiniepagina. Hij refereerde aan een artikel in NRC Handelsblad waarin de Bibliotheek Oss positief werd genoemd. Hij schreef:
In het artikel wordt Oss als voorbeeld genoemd van bibliotheken die dat goed beseffen en nieuwe wegen inslaan.
Het is een mooi onderwerp voor een gastopinie in onze krant en ik dacht meteen aan jou om daarover een goed stuk te schrijven. Een opinieverhaal waarin je de gevolgen van bezuinigingen voor bibliotheken schetst, ingaat op hun traditionele rol en jouw ideeën geeft over hoe bibliotheken het hoofd boven water kunnen houden en een nieuwe rol kunnen gaan vervullen in de samenleving. In een paginagroot interview in de editie Oss heb je daar al het een en ander over verteld en het opiniestuk moet natuurlijk geen herhaling van zetten worden. Maar volgens mij heb jij genoeg interessants over dit onderwerp te zeggen.
Een opiniestuk van 700 tot 750 woorden. Voel je daar wat voor?
Voel je daar iets voor?
Natuurlijk.
Hieronder de volledige tekst zoals die op woensdag 15 januari 2014 in het Brabants Dagblad werd geplaatst.
Kop en inleiding zijn door Twan van Lierop bedacht/geschreven
Nog altijd uniek: de bibliotheek
Moderne bibliotheek is een unieke plek, waar informatie en menselijke ontmoeting samenkomen.
Onze tijd is in snel tempo aan het veranderen. Digitale en andere grote ontwikkelingen zijn bezig ons leven en werk en ook onze instituties wezenlijk te beïnvloeden en te veranderen.
Wat de bibliotheek betreft: was het bestaan hiervan in het recente verleden nog een vanzelfsprekendheid, tegenwoordig komt steeds vaker de vraag op: “Heeft de bibliotheek nog wel waarde in deze – digitale – tijd?” Als je alleen naar het aantal leden en naar de uitleencijfers kijkt, zou je misschien geneigd zijn te zeggen, dat dat steeds minder het geval is.
Loop je echter rond in de bibliotheek dan zie je dat deze steeds meer op een andere manier gebruikt wordt. Door leden en niet-leden. Door kinderen en jongeren. Door (jong-)volwassenen en senioren.
Want de bibliotheek is een unieke plek. De deur staat open voor iedereen. Toegang is gratis en de collectie is voor iedereen beschikbaar. Senioren komen er “hun” krant lezen, studenten zitten met hun laptop aan een scriptie te werken, jongeren maken er hun huiswerk of bereiden in groepjes een project voor. Wifi, boeken en naslagsites zijn onder handbereik en er kan gewerkt worden in een rustige omgeving.
De collectie varieert van Boekstart tot literaire klassiekers, van AJ-boeken tot werken over kwantummechanica. Elke week komen er nieuwe boeken en andere materialen binnen. Door de digitale ontwikkelingen is de collectie tegenwoordig 24 uur per dag raadpleegbaar. Leden van de bibliotheek kunnen thuis, op een tijdstip dat hun het beste uitkomt, boeken gratis reserveren en apart laten zetten. En ze kunnen nakijken, wat ze al gelezen hebben en vast een nieuw wensenlijstje aanmaken. Vanaf eind januari kunnen onze leden een keuze maken uit duizenden ebooks. Legaal lenen. En je hoeft ze nooit meer terug te brengen. Of boete te betalen. Maar het zou misplaatst zijn om te denken dat dit dé redding van de openbare bibliotheek zal zijn. Geenszins.
De bibliotheek kan zichzelf alleen redden en voor een gemeenschap overeind blijven als ze nog meer zaken gaat doen die we binnen de regio Noord Oost Brabant al aan het doen zijn. ‘Dingen’ waarvoor een plek nodig is. Onlangs verwoordde iemand kort en krachtig waar geluk om draait. Waarom mensen zich gelukkig voelen, zijn. Geluk draait niet om (veel) geld, dingen bezitten, verre reizen en vult u maar aan. Nee, geluk draait om andere mensen.
De bibliotheek is een plaats, nog steeds. Waar professionals rondlopen die doorlopend op zoek zijn naar mogelijkheden om mensen te verbinden met andere mensen. Die uit het ontzagwekkend grote info-aanbod ‘iets’ uitlichten om daar ‘iets’ mee te doen. Duider. Kompas. Gids. Verkenner. Bibliothecaris. De laatste tijd zijn we zo als bibliotheek actief op zoek gegaan naar mensen die bereid zijn een deel van hun passie en kennis aan anderen door te geven. KennisMakers. Brengen we andere mensen samen die lezen én praten over onze sterk veranderende samenleving. Lezers van Stavast. Nemen honderden volwassenen deel aan bijeenkomsten waar geschaafd wordt aan digitale vaardigheden. Klik & Tik. Het tablet café. Zijn samen met enthousiaste schoolteams bibliotheken op school gerealiseerd. Bezoeken duizenden kinderen uiteenlopende door jeugdbibliothecarissen georganiseerde activiteiten om het leesplezier te vergroten. En hen daardoor ook iets mediawijzer te maken.
Zonder kennis van digitale vaardigheden raakt een mens heden ten dage geïsoleerd, maar kritiekloos alle digitale veranderingen – en alles wat daarmee samen hangt – omarmen, zou ook wel eens verkeerd uit kunnen pakken. Daarom werkt de bibliotheek in onze regio sinds een jaar of tien met een jaarthema. Een seizoen lang belicht zij een actueel, maatschappelijk thema vanuit verschillende standpunten. Het zijn thema’s die het verdienen, dat er goed over nagedacht en gepraat wordt. Om daarover een gefundeerd standpunt in te kunnen nemen. Tot de zomer van 2015 is het thema Oefenen voor een andere tijd.
Praktisch en kritisch. Voor beginners en gevorderden. Fysiek en digitaal. Het unieke van de moderne bibliotheek is dat het een plek is, waar (digitale) informatie en menselijke ontmoeting samenkomen. Waar diversiteit zichtbaar is. Een plek met aandacht voor de mens. Waar tijd en rust is, en waar berekening en winstoogmerk niet spelen. Die plekken worden steeds zeldzamer, maar zijn en blijven wel belangrijk.
Je hoeft geen grote profeet te zijn om te voorspellen dat in de komende jaren nagedacht zal moeten worden over de vraag wat een gemeenschap is. Hoe en wanneer die optimaal floreert. Naar onze mening is een samenleving waarin plekken ontbreken waar mensen niet meer (op inhoud) samen kunnen komen een arme samenleving.
Dit is onze 21e eeuw. We zullen allen oefenaars zijn.
Citaat 099 (woensdag 15 januari 2014)
Homepage Citaten 2014
