Op woensdag 5 maart 2014 werd in Amsterdam om vijf uur ‘s middags het nieuwste boek van Joke Hermsen gepresenteerd – Kairos : een nieuwe bevlogenheid. Het lag die ochtend echter al in een winkel in Gouda. Een mooi begin van een zonnige dag; met ‘s middags een bezoek aan de onlangs heropende bibliotheek (De Chocoladefabriek). Waarschijnlijk lag het in heel Nederland in de boekwinkels; behalve (helaas) bij de twintig Polare-vestigingen.
De eerste indruk is dat het wederom een ‘pittig’ boek is. Dat je langzaam tot je moet nemen. En dat kan ook – lijkt het – want het boek bevat elf redelijk los van elkaar staande artikelen. Die allemaal te maken hebben met Kairos en een pleidooi om ‘iets’ meer de tijd te nemen om na te denken, ons minder te laten leven door onze omgeving. Een pleidooi voor meer bevlogenheid, betrokkenheid, een standpunt innemen. In het boek wordt naar talloos veel min of meer bekende personen verwezen.
Dat is ook duidelijk zichtbaar in de lange literatuurlijst.
Een abecedarium
Achter in het boek zit nog een andere verrassing, een abecedarium. Joke Hermsen verwoordt het als volgt:
Een abecedarium is een soort acrostichon, een versvorm waarbij de regels met de opeenvolgende letters van het alfabet beginnen. Het boek Klaagliederen in de Bijbel is bijvoorbeeld in de vorm van het abecedarium geschreven, naar de 22 letters van het Hebreeuwse alfabet. De Franse filosoof Gilles Deleuze blies het abecedarium nieuw leven in toen hij in 1998 een reeks televisie-interviews gaf waarin de belangrijkste thema’s en concepten uit zijn werk op alfabetische volgorde geordend werden. Dit abecedarium is veel bescheidener van opzet, en wil slechts de begrippen, projecten en initiatieven waarnaar in dit boek verwezen wordt rangschikken en hier en daar met voorbeelden aanvullen. Het is een overzicht dat verre van volledig is, maar wel enig inzicht geeft in de wijze waarop ‘het nieuwe begin’ in dit boek gestalte heeft gekregen. (pagina 281)
Vervolgens volgen allerlei begrippen van a t/m z (ambachtelijkheid – zonder tussenhandel)
En onder letter B staat:
Bibliotherapie
Lezen is gezond, sla er de recente onderzoeken maar op na. Het maakt je empathischer en sociaal intelligenter, het wapent je tegen stress, geheugenverlies en de ziekte van Alzheimer, het helpt je beter te slapen en het is goed tegen depressie. ‘A novel a day keeps the doctor away,’ schreven de Britse bibliotherapeuten Ella Berthoud en Susan Elderkin in hun ‘medische handboek’ The Novel Cure. De vertaling (De boekenapotheek, 2013) geeft ook een opsomming van Nederlandstalige boeken om kwalen te bestrijden. Reeds de oude Grieken hielden voor dat literatuur zowel psychologisch als spiritueel belangrijk was, en plaatsten boven hun bibliotheek een bord met het opschrift ‘Plaats ter genezing van de ziel’. (pagina 282)
Boekenweek 2014
Volgende week is het weer zover. U koopt een boek, en ontvangt het boekenweekgeschenk. Een mooie traditie, die hopelijk nog lang blijft bestaan. En denk eens aan een tijd – over drie jaar? – als dat geschenk iets onbestemd digitaals op een apparaat zal zijn. We sluiten ons als bibliotheek van harte aan bij de woorden van Joke Hermsen. Weten dat lezen inderdaad helpt. Goed voor u is. Kopen en lenen. Het doet er niet zo veel toe. Wat u leest. Als u maar blijft lezen.
En in De boekenapotheek wordt u attent gemaakt op veel onbekende romans en verhalen. Heeft u meer zin in een non-fictie boek dan zou u hier kunnen klikken (240 titels die voor de Lezers van Stavast zijn geselecteerd) (boeken over onze complexe, veranderende samenleving). Of blader eens door enkele boeken van Pieter Steinz: Grote verwachtingen : opgroeien in de letteren in 25 schema’s (uit 2010), Klein cultureel woordenboek van de wereldliteratuur (2006), Lezen etcetera : gids voor de wereldliteratuur (2003/2006/2014) of Het web van de wereldliteratuur : welke 100 boeken hebben de literaire x-factor? (2007). Voor het nieuwste boek (Made in Europe : de kunst die ons continent bindt) zult u voorlopig naar de boekhandel moeten; pas over enige weken zal het opgenomen zijn in de collectie van de Noord Oost Brabantse Bibliotheken.
Spreekbeurt Joke Hermsen
Op maandag 31 maart 2014 spreekt Joke Hermsen in Oss over haar nieuwe boek. Het thema sluit aan bij het jaarthema Oefenen voor een andere tijd. Het is – anders geformuleerd – ook een ‘kantelcollege’.
Klik hier voor een interview met de schrijfster (op Cutting edge).
En hier voor een radio-optreden in AVRO Opium op 4 van 4 maart 2014.
Citaat 114 (donderdag 7 maart 2014)
Homepage Citaten 2014
