Ook al zeg je er misschien niet zoveel over, door je manier van leven heb je invloed.

We zitten in het begin van de vastentijd. Een fenomeen dat de meeste mensen niets meer zegt, noch aanspreekt. Toch is een steeds grotere groep mensen buiten de religieuze wereld om bezig iets soberder te (gaan) leven.

Uiteraard staat de redactie van Volzin (ondertitel: magazine voor religie en samenleving) in het februarinummer stil bij de vastentijd en sober leven. Dit jaar een special (Consuminderen & Vasten – Minder=Meer), waarin verschillende zaken worden aangesneden die hiermee te maken hebben. Toevallig – nou ja, niet helemaal – sprak een redacteur van dit maandblad met iemand uit Oss. Heleen van der Sanden, uitgever en hoofdredacteur van Genoeg. Een zes keer per jaar verschijnend blad over een andere levensstijl. Genoeg is feitelijk de opvolger van ‘De vrekkenkrant’. Het is een soort glossy voor burgers die zich zorgen maken over onze planeet, wat daarop gebeurd en hoe je in je eigen leven kunt bijdragen om die negatieve ontwikkelingen ietwat proberen bij te sturen.

In het artikel wordt ook Martin van der Gaag aan het woord gelaten. Auteur van ‘De luxe van genoeg : minder moeten en je leven vereenvoudigen‘, een boek dat uitgegeven wordt door Heleen van der Sanden. In een lang terzijde mag ook ene Jan van der Sar (werkzaam voor Oikos, een interkerkelijke organisatie voor een duurzame en rechtvaardige wereld) enkele kritische kanttekeningen maken bij het tijdschrift en boeken van Van der Gaag en Gerhard Hormann (Het nieuwe nietsdoen : ontdek het geheim van een simpel leven). Zijn opmerkingen vormen een mooie aanvulling op de rest van het artikel. Uit dit relatief lange artikel enkele citaten. Verderop maak ik u attent op een nieuw initiatief van Heleen van der Sanden. En via dat initiatief op een interessant boek, dat níet door Heleen van der Sanden is uitgegeven, maar wel een relatie heeft met dat voornemen.

Een diffuse groep
Heleen van der Sanden (59), hoofdredacteur en eigenaar van kwartaaltijdschrift Genoeg, ziet de drijfveren van consuminderaars en andere bewust levende burgers ook wel verschuiven. Maar in z’n algemeenheid valt daar vrij weinig over te zeggen, omdat het om een nogal diffuse groep gaat. Voor de een draait het om eenvoudig leven, voor de ander vooral om duurzaamheid of een eerlijke verdeling van de welvaart. Sommigen zetten hun eigen welbevinden voorop, anderen – en dat is nog steeds een heel grote groep – laten zich religieus of levensbeschouwelijk inspireren. ‘Maar in alle gevallen komt de drijfveer ook uit jezelf – en daar lijkt me niks mis mee.”

Wat is eigenlijk de corebusiness van mijn persoonlijk leven?
() Wat bleek? Ze kon makkelijk met de helft van het oude budget toe. En ze put ook nog eens veel meer voldoening uit die manier van leven. “Mijn tevredenheid met het leven groeit alleen maar. Het is heerlijk om ziel en zaligheid in een maaltijd te stoppen. En ik geniet extra van ons kleine tuintje. Doordat je niet bedachtzaam geld uitgeeft, geef je ook je tijd en aandacht en dus je levensenergie weg. Dat verandert op het moment dat je even stopt met almaar doorhollen en stilstaat bij de vraag: wat is eigenlijk de corebusiness van mijn persoonlijk leven? Je hebt maar één leven, dat je maar één keer kunt inrichten zoals jezelf wil. En we hebben ook maar één planeet waarmee we het moeten doen.”

De vanaf-de-grond-beweging
() Probleem is dat ze geen groep vormen; het zijn veelal solisten. “Je kunt er geen sticker op plakken, je ziet ze niet staan bij de bushalte. Ze zijn gericht op persoonlijke ontwikkeling, zijn sociaal bewogen en maken graag eigen keuzes. Ze staan niet vooraan bij een politieke partij, je treft ze eerder aan bij de vanaf-de-grond-beweging die op veel plekken ontstaan: mensen die vinden dat veranderingen te lang op zich laten wachten en het zelf wel gaan regelen.”

Kleine lichtjes in de duisternis
Een paar weken geleden zag ze een mooie afspiegeling van deze 1,3 miljoen in de theaterzaal in Oss, waar Rutger Bregman kwam praten over zijn boek Gratis geld door iedereen. “De organisatie bleek aan de kleine zaal niet genoeg te hebben. Er waren vierhonderd man! Jong, oud, rijp, groen, alternatief gekleed en keurig in pak. Dit zijn ze dus, dacht ik, de kleine lichtjes in de duisternis.”
En al die bezoekers in het theater in Oss hebben algauw “een busladinkje vol” achter zich: zo’n vijftig mensen uit hun omgeving – werk, school, familie – die naar hen kijken en naar de manier waarop zij hun leven leiden. “Ook al zeg je er misschien niet zoveel over, door je manier van leven heb je invloed. Wat jij doet, straalt wel degelijk wat uit. En op het moment dat al die mensen dat van elkaar gaan zien, verandert er nog meer.”

Jaap van der Sar
“Mag ik dan geen taartje meer op mijn verjaardag?” Op onze beurt hebben wij steeds benadrukt dat een nieuwe levensstijl zowel een individuele als een structurele aanpak vergt; in het kleine en in het groot dus.
Die dubbele aanpak is iets wat Van der Sar () mist in boeken zoals Martin van der Gaag en Gerhard Hormann die schreven. Met hun nadruk op het persoonlijke laten zij een te belangrijke dimensie buiten beschouwing. “Zonder die andere dimensie – sociaal, politiek, religieus – denk ik dat je vooral jezelf aan het bevredigen bent. Gewoon, omdat je het zo lekker vindt.”

Een nieuw initiatief
Heleen van der Sanden stond op maandag 4 oktober 2014 in de foyer van De Lievekamp, de avond waarop Rutger Bregman sprak over zijn nieuwe boek en ‘Oefenen IN een andere tijd’.  Aan het eind kreeg iedereen die wilde een gratis nummer van Genoeg mee naar huis. Drie maanden later sprak een andere kantelaar, hoogleraar transitiekunde Jan Rotmans. Voor zo’n vijfhonderd man. Dit keer deelde Heleen van der Sanden geen gratis nummer uit, maar maakte de bezoekers tijdens de vragenronde na de pauze attent op een zogenaamd ‘doorgeefboek’. Iedereen die wilde kon na afloop zo’n boek bij haar (en haar mede-kompanen) ophalen. Bedoeld om te lezen en door te geven. Het bewuste boek is geschreven door econoom Helen Toxopeus. Die in Een @nder soort geld Henk van Arkel interviewt over manieren om anders met ons geld(systeem) om te gaan. Hij onderzoekt al ruim vijfentwintig jaar in binnen- en buitenland manieren om in regio’s een alternatieve vorm van geld te introduceren. Hoofddoel is om geld langer in zo’n regio te ‘houden’ en af te komen van het – in zijn ogen – perverterende – systeem dat banken en andere geldschieters rente vragen. Waardoor we een economisch systeem in stand móeten houden dat gebaseerd is op groei. Op een eindige planeet.

In Oss zijn vier personen samen gekomen om te komen tot een experiment in deze regio. Zo ver is het nog lang niet, maar vorige week verscheen van deze werkgroep een eerste (digitale) nieuwsbrief. Hieronder de inhoud daarvan en een e-mailadres om u te kunnen abonneren. Dit onderwerp – waar o.a. Henk van Arkel bij betrokken is – staat wel in de belangstelling. Afgelopen zaterdag schonk De Nieuwsshow op Radio 1 er aandacht aan en op 12 maart wordt in Tilburg een initiatief in die stad gepresenteerd.

Klik hier voor aanmelding nieuwsbrief

Citaat 232 (maandag 2 maart 2015)
Homepage Citaten 2015