Agendajournalistiek. Is alom aanwezig. Redacties die aandacht schenken aan een bepaald onderwerp omdat er een congres staat gepland, iets wordt geopend of iemand zoveel jaar dood is. Of – zeg – tien jaar geleden een wet werd aangenomen. Voor de hand liggend. Soms iets té voor de hand, maar vaak levert het aardige inkijkjes op: verhip, dit of dat is alweer vijftig jaar geleden. En toen was ik zelf zoveel jaar oud. Deze week werd massaal, nou ja massaal, herdacht dat op 7 april honderd jaar geleden Billie Holiday werd geboren. Dus na twee weken intensief Bach draaien, de MP, een week lang Billie Holiday.
Herontdekken, want té lang in de kast laten staan. Het motto dat de centrale Diskotheek ooit bedacht heeft (Geen dag zonder Bach) zou je zo door kunnen trekken naar deze veel te vroeg gestorven Amerikaanse zangeres.
In de nieuwe Heaven wordt ze door Pieter Steinz en Bertram Mourits in de rubriek Luisteren &cetera ontleed. Centraal in hun stuk staat het (late) album Lady in satin. Maar ze nemen natuurlijk ook de fenomenale verzamelaar Lady day : the complete Billie Holiday on Columbia 1933-1944 (tien cd’s, uit 2001) mee.
Henk de Vos, emeritus universitair hoofddocent sociologie van de Rijksuniversiteit Groningen, verwijst vandaag in een tweet naar een mooie ballad: Fine and mellow.
Henk Vos zegt het (terecht) zo: Maar zij was zo bijzonder en ongeëvenaard dat een teveel aan aandacht eigenlijk niet goed mogelijk is.
God bless the child, Them there eyes, The man I love of …
Tijdens zo’n luisterweek moet je weer toegeven dat ze tientallen prachtige songs heeft opgenomen. Moeilijk kiezen. Er valt zeker iets te zeggen voor Strange fruit, dat nummer over een lynchpartij in the gallant South, maar hier wil ik gaan voor Gloomy sunday. Ook om een link te kunnen leggen naar twee ‘verwante’ onderwerpen.
Gloomy sunday
In de zomer van 1941 nam Billie met het combo van Teddy Wilson verschillende nummers op. Aan de vooravond van het moment dat de VS in de Tweede Wereldoorlog werd meegezogen. Gloomy sunday werd opgenomen op 7 augustus, een donderdag. Diezelfde dag namen ze ook op Jim, I cover the waterfront, Love me or leave me, Wherever you are, Mandy is two, It’s a sin to tell a lie en Until the real thing comes along. Stuk voor stuk bijzondere opnames, maar Gloomy sunday steekt er toch ver boven uit. Het is oorspronkelijk een Hongaars liedje, uit 1933. Dat enkele jaren later in het Engels werd vertaald en sterk bewerkt. De bijtitel was Hungarian suicide song. Daar is in de versie van Billie Holiday weinig meer van over. Het blijft indruk maken om de sfeer die uit tekst en zang spreken. Een landerige zondagmiddag waarop gedweept wordt met dood en het voorbij gaan van dingen. En die zinnen: death is no dream, for in death I’m caressing you.
Sunday is gloomy, My hours are slumberless.
Dearest, the shadows I live with are numberless.
Little white flowers Will never awaken you.
Not where the black coach Of sorrow has taken you.
Angels have no thought Of ever returning you.
Would they be angry If I thought of joining you?
Gloomy Sunday
Gloomy is Sunday, With shadows I spend it all.
My heart and I, have Decided to end it all.
Soon there’ll be candles And prayers that are said, I know.
Let them not weep, Let them know that I’m glad to go.
Death is no dream, For in death I’m caressing you.
With the last breath of my soul, I’ll be blessin’ you.
Gloomy Sunday
Dreaming, I was only dreaming.
I wake and I find you asleep
In the deep of my heart, dear.
Darling, I hope that My dream never haunted you.
My heart is telling you, How much I wanted you.
Gloomy Sunday
Pure magie in haar stem. Ruim drieënzeventig jaar later. Hoe zal het klinken in de zomer van 2041? Fine and mellow, dat is zeker
Een magisch boek
Onlangs nam collega Mieke School afscheid van de Osse bibliotheek. De laatste tien jaar heeft ze samen met collega’s verschillende keren bijeenkomsten georganiseerd waar lezers werden bijgepraat over recent verschenen boeken. In maart 2015 verzorgde ze voor de laatste keer als bibliothecaris dit Boekenproeven.
Die middag in maart maakte ze haar publiek attent op een boek dat ze normaliter niet meeneemt in haar verhaal. Een prentenboek. Prachtig vormgegeven, maar meestal negeert ze kinderboeken. Nu niet. Terecht, want Doodgewoon is zo’n boek dat niet genoeg geprezen en naar voren gehaald kan worden. Het is een samenwerking tussen dichteres Bette Westera en illustratrice Sylvia Weve. Het bevat ruim veertig gedichten over de dood. Bette Westra stipt verschillende aspecten van dit zware thema aan. Luchtig, laconiek. Niet té zwaar. Een perfect boek voor iedereen die te maken krijgt met kinderen die met de dood worden geconfronteerd. Sylvia Weve heeft er werkelijk een prachtig boek van gemaakt. Het boek is met financiële steun tot stand gekomen. Dat kun je er van af zien. En de prijs (twintig euro) is een koopje.
Verplichte kost voor alle (álle) basisscholen. Opa’s en oma’s. Vaders en moeders. Feitelijk voor iedereen die ‘het boek’ een warm hart toedraagt en wéét dat een ebook feitelijk niets voorstelt. Gun u zelf zo’n traktatie. Zal zonder enige twijfel met veel prijzen worden overladen. Sterker: op 11 april werd bekend dat zij de Woutertje Pieterse prijs voor het beste boek van 2014 hebben gekregen. Uitgegeven door Gottmer, een gerespecteerde uitgever.
Poes Minoes
Als jij dood bent, poes Minoes,
dan nemen we geen kitten,
geen kat die uit jouw bakje eet
en op jouw stoel gaat zitten.
Geen kater die jouw muizen vangt,
geen papegaai, geen vissen,
geen hamsters en geen cavia’s,
geen tamme hagedissen.
We nemen geen kanariepiet,
Geen goudvis en geen guppy.
Als jij dood bent, poes Minoes,
dan mogen we een puppy!
Een magisch beeld
Tot begin september kunt u in Wageningen een bijzonder beeld bekijken. Een beeld dat nadrukkelijk te maken heeft met ‘de dood’. Gemaakt door Gertjan Evenhuis. Met een prachtige titel: Het Immernimmer. Gemaakt in 2015. Van populierenhout.
Een meer dan levensgroot beeld, want 5 meter lang en ruim vier meter hoog. Een beeld dat deel uitmaakt van de tentoonstelling Dood en Leven in Het Depot. Het Depot is een museum dat u gratis kunt bezoeken; een museum waar de menselijke figuur en beelden centraal staan. Een museum dat door een onafhankelijke stichting (Utopa) wordt betaald. Dank: Loek Dijkman.
Indien u het Depot nog niet kent dan is het juist in het voorjaar een aanrader. Het Depot wordt omringd door een relatief groot arboretum. Bomen en struiken schieten op dit moment uit. Trek er gerust vele uren voor uit, want naast de wisseltentoonstelling is de vaste collectie erg groot. Opmerkelijk is dat je nergens tekstbordjes aantreft. Waardoor je niet afgeleid wordt door min of meer imposante namen. Je moet of kunt zelf bepalen wat belangrijk of mooi is.
Het Immernimmer
Hoogtepunt van Dood en Leven is het letterlijk en figuurlijk grote beeld van Gertjan Evenhuis. Een beeld dat hij enkele jaren na de voortijdige dood van zijn vrouw maakte. Centraal staat Charon, de veerman die de doden tot in de eeuwigheid met zijn boot moet overzetten naar de Hades (de onderwereld). De Charon die Gertjan Evenhuis heeft gemaakt lijdt onder zijn taak. Straalt uit dat hij zijn opdracht gelaten uitvoert. Niemand die hij op zijn boot meeneemt zal terugkeren. Uit het Immernimmer. De Charon van Evenhuis straalt kracht én doorzettingsvermogen uit, maar is tegelijkertijd intens triest en zonder illusies.
Meer lezen, kijken, luisteren
Youtube: Gloomy sunday (opname zonder bewegende beelden) (3:07)
Een eerder artikel over Het Depot: Er zijn twee dingen die een kind van zijn ouders moet krijgen : wortels en vleugels (juli 2014)
Een een artikel waarin collega Mieke voorkomt: We zouden de bibliothecaris steeds meer moeten gaan zien als antwoord op de behoeften die leven in de samenleving. (maart 2015)
Citaat 247 (zondag 12 april 2015)
Homepage Citaten 2015
