Categorieën
Citaten Muziek

Cruising down the river on a Sunday afternoon

Als bovenstaande regel een glimlach naar boven brengt is het wellicht zinvol verder te lezen.

In dit artikel staat een legendarische tv-serie centraal. The Singing Detective. Een tv-serie waarvoor de samenwerkende Noord Oost Brabantse Bibliotheken een idee hebben. Een idee dat we concreet gaan uitwerken indien zich voldoende geïnteresseerden aanmelden.

Maar eerst iets over deze regel, het begin van een oud liedje.

Een niemendalletje?
Cruising down the river van Eily Beadell and Nell Tollerton. Een opname door van het Lou Preager Orchestra met zanger Paul Rich. Het was in 1946 een hit.  
Ogenschijnlijk een niemendalletje. Een dansliedje met een lieflijke, heerlijke melodie. En gevoel: verliefdheid op een mooie zondagmiddag. Zwieren op het water met je meisje.

Cruising down the river on a Sunday afternoon
With one you love, the sun above waiting for the moon
The old accordion playing a sentimental tune
Cruising down the river on a Sunday afternoon
The birds above all sing of love, a gentle sweet refrain
The winds around all make a sound like softly falling rain
Just two of us together, we’ll plan a honeymoon
Cruising down the river on a Sunday afternoon

Youtube: Cruising down the river

Deuntjes uit de oude doos
Ik gun het iedere muziekliefhebber. Een moment dat je plotsklaps ontdekt dat er nog meer, en vooral andere muziek is die gewoon ook mooi is. Die je leert waarderen. Waar je toevallig tegenaan loopt. Je was er niet naar op zoek, maar zomaar, onverwacht ontdek je een ander genre; een stijl waarvan je dacht dat die niet bij je paste. Je verlaat – om een moderne beeldspraak te gebruiken – je oude, vertrouwde filter bubbel en betreedt een heel andere. Waarvan je wel eens had gehoord. Waarvan je wist dat die bestond. Bing Crosby. The Andrew sisters, Al Bowlly, Lew Stone, Anne Shelton, Vera Lynn. Populaire muziek zo rond de Tweede Wereldoorlog. De opbouwjaren. Toen alle liedjes geschreven werden door broodschrijvers én uitgevoerd door beroemde orkesten met daarvoor een zanger of zangeres. Big bands. Maar geen jazz zoals gespeeld werd door Tommy Dorsey of Duke Ellington. Nee, de niemendalletjes van de jaren veertig en vijftig. Voordat Bill Haley en Elvis Presley voor een heel andere wind gingen zorgen.
Ook liedjes die Bob Dylan de laatste jaren verdacht veel speelt en performt. Shadows in the night & Fallen angels. Maar die legt meer de nadruk op het zogenaamde great American songbook. In die bewuste tv-serie is zeker de helft afkomstig uit Engeland.

Een openbaring
Die liedjes leerde ik kennen via een tv-serie. Een legendarische serie, geschreven door Dennis Potter: The Singing Detective. Een BBC-serie die in 1986 werd uitgezonden. Dertig jaar geleden. En in die serie zaten die liedjes. Niet als behang. Integendeel. Ze maakten er op een wel heel bijzondere manier deel van uit. Op de meest onverwachte momenten traden de acteurs als het ware uit hun rol, kader en begonnen een bepaald liedje te playbacken. En veranderde de hele setting. Kreeg het kleur. Werden de personages als het ware uit hun grauwe werkelijkheid – want dat waren het: die opbouwjaren – getild. Kregen ze kleur, bravoure, flair. Sprankelende beelden, televisie. En altijd zat zo’n liedje op de goede plek in de serie. Feitelijk waren het een soort MTV-clipjes; ingepast in het grote verhaal. Maar wel een zeer complex verhaal. Klik hier voor de dubbelcd.

The Singing Detective
Dennis Potter was een Engelse schrijver die veel heeft geschreven voor televisie. Zijn meesterwerk was The Singing Detective. Wordt door velen beschouwd als een van de grootste tv-series. Het was zonder enige twijfel in 1986 een unieke serie. Zo iets was nog nooit vertoond. Uiteraard waren er al eerder memorabele, langdurige tv-series gemaakt waarnaar nu nog steeds wordt verwezen. Denk aan Brideshead revisited, in 1981; maar dat was ‘maar’ de verfilming van een boek (van Evelyn Waugh). Fawlty towers en Monty python worden ook genoemd, maar dat waren op zich zelf staande losse afleveringen. En vooral lollig. The Singing Detective was allesbehalve lollig, maar je kon er als kijker wel veel ‘plezier’ aan ontlenen.

Dennis Potter was een van de eersten die als schrijver specifiek iets nieuws voor televisie schreef. Niet zo maar een verhaal, maar een gecompliceerd veel-lagig verhaal. Dat door de regisseur John Amiel op een volstrekt unieke manier tot leven werd gebracht. Ruim zes uur televisie; 6 afleveringen. 

Youtube: Dry bones (uit The Singing detective)

Jeroen Vanheste
De aanleiding voor dit artikel, en om in de regio Noord Oost Brabant wellicht ‘iets’ met deze tv-serie te gaan doen, heeft te maken met Jeroen Vanheste. Een docent cultuurfilosofie, verbonden aan de Open Universiteit.

Dit voorjaar verschijnt van hem een nieuw boek: Denkende romans : literatuur en de filosofie van mens en cultuur. In 2012 verscheen van hem: De wijsheid van de roman : literaire antwoorden op filosofische vragen. In dat jaar verzorgde hij over dit boek in de Osse bibliotheek een lezing.

Sindsdien hebben we contact onderhouden.En dat heeft er toe geleid dat zijn nieuwe boek op woensdag 29 maart tijdens een besloten studiemiddag in de Bibliotheek Veghel wordt gepresenteerd. 

Jeroen Vanheste heeft het in beide boeken vooral over grote, klassieke romans uit de wereldliteratuur en wat die vandaag de dag nog steeds voor ons (kunnen) betekenen. In de inhoudsopgave van zijn nieuwste boek viel mijn oog op … The Singing Detective. Stond tussen Cervantes, Proust, Thomas Mann en Michel Houellebecq.
Warempel. Een tv-serie tussen die literaire zwaargewichten. Terecht!!!

Jeroen Vanheste heeft voor dit nieuwe boek een essay van circa twintig pagina’s over dit meesterwerk geschreven. Waarmee hij zo’n tv-geval de statuur geeft die het – althans in mijn ogen – verdient. Een meesterwerk. Een prachtig verhaal. Ingewikkeld. Round karakters. Mysterieus. Spannend. Ontroering. Het zit er allemaal in. Maar het wordt vooral grote kunst door de regisseur (John Amiel), de acteurs (m.n. de hoofdpersoon Michael Gambon) en … de liedjes. Die doorlopend op onverwachte momenten geplaybackt worden. En waarvan sommige flarden keer op keer terugkeren (zoals Lili Marlene).

The Singing Detective
De serie bestaat uit zes afleveringen. Ze variëren in lengte (van 58 tot 76 minuten). De hoofdpersoon is een derderangs detectiveschrijver, Philip A. Marlow die in scheiding ligt met zijn vrouw. Die schrijver heeft een vervelende huidziekte en ligt in het ziekenhuis. Daar krijgt hij door medicijnen doorlopend hallucinaties die hem terugbrengen naar zijn kinderjaren. In bed is hij ook bezig met een nieuw pulpverhaal, The Singing Detective. In zijn wanen loopt dit allemaal door elkaar heen. Worden medepatiënten karakters in zijn boek. Wordt een herinnering aan een vervelend incident uit zijn jeugd omgebouwd tot iets in die nieuwe detective. Continu ben je als kijker bezig je af te vragen wat werkelijkheid is; wanneer het een episode uit het boek is en wanneer jeugdherinneringen gerecycled worden. En daar tussendoor wordt er op de meest onverwachte momenten een song geplaybackt. Verder moet er natuurlijk ook een (redelijk onduidelijke misdaad) worden opgelost; het gaat per slot van rekening over een DETECTIVE. De hoofdpersoon heet niet voor niets Philip Marlow.
Oh ja, tot slot, het is erg British.

Woorden om de serie te ‘pakken’: weemoed, melancholie, pastoraal, onschuld, cynisme, larger than life, onschuld, verdriet, afscheid nemen. Volstrekt uniek!

De meest indrukwekkende scene is het moment dat zijn brave vader (een ander woord is niet mogelijk) op zeker moment in schreeuwen uitbarst. Maar er zitten ook momenten in van grote schoonheid; als de jonge Philip hoog in de bomen in zijn geboortestreek ‘de wereld’ in ogenschouw neemt.

In november 2015 heeft ene den finch alle afleveringen op Youtube geplaatst. Ik weet niet of het mag, maar ze staan er. Helaas niet ondertiteld, en het is niet de allerhoogste kwaliteit. Maar toch, ze staan er.

Aflevering 1. Skin (1:08)
Aflevering 2. Heat (1:09)
Aflevering 3. Lovely days (1:03)
Aflevering 4. Clues (1:07)
Aflevering 5. Pitter patter (58)
Aflevering 6. Who done it (1:16)

Dennis Potter (1935-1994)

Enkele ideeën
Jeroen Vanheste heeft uitgesproken open te staan om in de regio Noord Oost Brabant ‘iets’ met deze serie te gaan doen. Hij kan natuurlijk een lezing verzorgen over dit boek. Zijn essay als het ware daarin meenemen.

Met zo’n avond is niets mis mee, maar het zou ‘leuker’ zijn indien we zo’n lezing in zouden kunnen bouwen in een dag waarop een groep mensen gezamenlijk de hele The Singing Detective gaat bekijken. Binge-watching; niet thuis, maar samen op een mooie plek. Onder de mensen.

Vraag: Wat delen we met elkaar?
Antwoord: grote kunst ondergaan met gelijkgestemden. Stel u voor van 9 tot 7; in een mooie zaal, ergens in Noord Oost Brabant. Met hapjes en drankjes. Samen kijken, eten, drinken en tussendoor vertelt Jeroen Vanheste daarover. Zeg, een zaterdag of zondag in het voorjaar van 2017.

OPROEP
Maar zo’n dag organiseren is geen sinecure en heeft alleen zin indien het idee aanslaat en voldoende mensen mee willen doen en betalen.
Indien u open staat voor dit idee, vul DIT inventarisatie-formulier in.
Het verplicht u tot niets, maar geeft ons een idee om een lezing en/of een binge-watch-dag te gaan organiseren

Citaat 429 (dinsdag 24 januari 2017)
Homepage Citaten 2017

Door Hans van Duijnhoven

Bibliothecaris sinds september 1979. Werkzaam in de regio Noord Oost Brabant.

Geef een reactie

Ontdek meer van Lezer van Stavast

Abonneer je nu om meer te lezen en toegang te krijgen tot het volledige archief.

Lees verder