In juli 2006 viel mijn oog op een krantenstukje met de kop ‘Blunt leidt Britse begrafenis Top-10’. ‘Goodbye my lover’ van James Blunt werd in dat jaar in het Verenigd Koninkrijk het vaakst gedraaid. Ik nam er notie van. Wist wie James Blunt was, kende zijn muziek niet, noch dit nummer. Dat is nog steeds het geval. Mijn vooroordeel zegt me dat zijn muziek niet de mijne is. Misschien vergis ik me daarin. Zeker is wel dat dit artikel tot iets anders leidde, een nieuwe ‘hobby’.
In oktober van dat jaar schreef ik voor de website van de samenwerkende Noord Oost Brabantse Bibliotheken een artikel over liedjes die in MIJN ogen geschikt zijn voor begrafenissen en crematieplechtigheden. Begrafenismuziek, heet dat stuk. Dat artikel heb ik sindsdien jaarlijks aangepast. Nummers toegevoegd. Inmiddels staan er ruim zeventig liedjes op. Die ik kort omschrijf en toelicht. Uitleg waarom ze geschikt kunnen zijn. Het is – nogmaals – een zeer subjectieve keuze. Uitgangspunten:
ikzelf moet het leuke nummers vinden (ik ken ze, kortom)
het mogen niet té voor de hand liggende tracks zijn (dat komt mijn eer te na)
en ik moet het idee hebben dat ze passen bij dit soort gelegenheden (dat ligt aan de muziek, maar vooral ook aan de teksten)
Door de jaren heen heb ik zelf ook gebruik gemaakt van deze begrafenismuziekbibliotheek. Toen mijn moeder stierf, een van mijn zwagers en twee jaar geleden een van mijn zussen. Én vorige week vrijdag, toen we in Uden in het crematorium afscheid namen van mijn vader. Ruim negentig geworden. Hij had een mooi leven gehad. Het hoefde niet meer. Uiteraard was er droefheid, maar je moet het ook niet overdrijven. Tijdens die ochtend was er wel een door mijn ruime familie gedeeld besef dat we een tijdperk afsloten. We zijn vanaf nu allemaal wees. Wij – broers en zussen – staan er vanaf nu samen met onze partners, kinderen en kleinkinderen alleen voor. Niet uniek. We zijn niet de eersten. Het was die ochtend in Uden niet té emotioneel. Behalve voor drie jonge mensen in de zaal, een broer en twee zussen. Die voor de zoveelste keer er aan herinnerd werden dat hun vader en moeder – onze zus en zwager – veel té jong waren overleden.
Het toeval wil dat een dag later in De Pul in Uden op verzoek van de Udense bibliotheek twee stoere mannen aantraden. Twee schrijvers die vertelden over hun werk, wat voorlazen en geïnterviewd werden door Peter van der Wijst. Die avonden afficheren we als ‘Stoere mannen, sterke verhalen’. Een geslaagde avond – ondanks de lage opkomst. Je kon beide mannen goed leren kennen. De cynische Marcel van Roosmalen. Schrijver, columnist, fan van Vitesse en beroepsmopperaar. En Björn van der Doelen. De ex-profvoetballer, stoere man door haren en tattoos. Die een gevoelig man bleek te zij, ondanks zijn ruwe taal en uitspraken. Björn speelde vier of vijf nummers. Genoeg om mij over te halen om na afloop twee cd’s te kopen.
Die beluisterde ik afgelopen dinsdag. Toen ik tijdens een van de eerste herfstdagen veel in de auto moest zitten. Op weg naar een begrafenis van een moeder van een collega; 95 jaar oud.
In die auto luisterde ik naar zijn cd De cowboy, de outlaw, de sheriff en de hoer. Track acht sprong er op zeker moment bovenuit. Rust heet dat nummer en dat wil ik jullie nu laten horen. Niet van de cd. Daar duurt het nummer vijf minuten en daar is nadrukkelijk een pedal steel gitaar aanwezig. Een instrument dat bijna altijd iets klagerigs en zangerigs in zich heeft. Nee, op YouTube staan twee live versies van deze song. Eentje waarop Björn stoer solo speelt tijdens de Zwarte cross. Is prima, maar zijn stem wordt overstemd door ‘stoere’ bierdrinkende en lallende bezoekers. Nee, ik laat jullie een versie zien waarop hij begeleid wordt door een violist en een cellist. Het nummer heet Rust en is zoals bijna altijd bij Björn in het ‘Brabants’.
Hij richt zich tot een meisje – een meske – die vader en moeder heeft verloren. De tekst spreekt voor zich, denk ik. Ik heb deze track inmiddels toegevoegd aan het artikel, dat je kunt vinden door te googelen met de woorden begrafenismuziek, Johnny Cash, Ernst Jansz en Laurie Anderson.
Maar nu Rust van Björn van der Doelen, live met viool en cello.
Column voor de negentiende editie van Luistercafé Noordkade (Robert Johnson), in De Apotheek te Veghel (vrijdag 2 november 2018)
Artikel: ‘dan denkte aan jullie mam’ (30 oktober 2018)
Homepage Luistercafé Noordkade
(vrijdag 1 november 2018)
Hans van Duijnhoven
