Hans Wolf – Laat een ‘contactmoment’ weer een ontmoeting worden

We kunnen onze vrijheid alleen behouden als we ook aan de ander denken, vindt Hans Wolf. Hij hield een lezing in Oss

“Ik heb u helemaal bestookt met allerlei dingen. Verschrikkelijk, zo’n orkaan, hè? ” Hans Wolf maakte gistermiddag zijn toehoorders in de Groene Engel in Oss bijna zijn excuses voor de overvloed aan prikkelende gedachtes, die hij tijdens zijn lezing had verwoord. “Ik heb u ook zo veel te zeggen. Vooruit nóg maar een voorbeeld dan.”

De bezieling die Hans Wolf in de hedendaagse tijd zo node mist, was in zijn eigen betoog volop aanwezig. Energiek en gedreven hield hij een vurig pleidooi voor een nieuwe balans tussen individu en samenleving, ik en wij, zelfontplooiing en gemeenschapsgevoel.

Hans Wolf, publicist en hoofddocent aan Hogeschool Windesheim in Zwolle, borduurde in Oss voort op zijn spraakmakende artikel over de ‘fuck you-cultuur’, dat een jaar geleden in De Volkskrant verscheen en een storm aan reacties teweegbracht. Hij schetste daarin het groeiende maatschappelijke probleem, dat ons doen en laten steeds meer door egoïsme en materialisme wordt bepaald en steeds minder door zorg voor de ander en algemeen welzijn.

“Laat ik vooropstellen dat ik vóór individualisering ben”, benadrukte hij gistermiddag aan het begin van zijn lezing. “Onze individuele vrijheid is een geweldige winst ten opzichte van vroeger en is uniek in de geschiedenis. We moeten echter inzien dat we niet volstrekt individualistisch kunnen leven, maar ook behoefte hebben aan binding aan de gemeenschap.”

Hans Wolf noemde talrijke voorbeelden om het probleem van onze tijd te onderstrepen. Kijk naar de videoclips op televisie. De seksualisering van de vrouw is ongeëvenaard. Als ik vrouw zou zijn, zou ik zwaar gefrustreerd raken of anorexia krijgen. Beelden gaan steeds verder en worden steeds agressiever. ‘Hoe ver kan ik gaan?’, lijkt het motto te zijn in de snelle, moderne beeldcultuur. We zouden daar niet zo laconiek over moeten doen. We onderschatten welke invloed beelden hebben, die direct appelleren aan onze instincten.”

We kunnen onze vrijheid niet overeind houden als we de ander vooral als middel voor onze zelfontplooiing beschouwen, legde Wolf uit. “We zijn onze grondrechten aan het uitkleden. Theo van Gogh zei eigenlijk: ik heb het individuele grondrecht om te zeggen wat ik wil en als een ander het daar niet mee eens is dan stapt hij maar naar de rechter. Zo vervreemd je van de ander en voel je je niet meer verantwoordelijk voor de ander. Zo verander je de vrijheid van meningsuiting van iets sociaals in iets individueels. Zo verwordt tolerantie tot onverschilligheid.”

Topsport

Uiteindelijk kwam Wolf via de hijgerigheid van de politiek, de cultuur van de snelle en ondoordachte oplossingen en andere voorbeelden vam moderne leegheid uit bij het eigenlijke thema van zijn lezing: onderwijs en opboeding. Hij hekelde de managementcultuur en het ‘marktgerichte denken’  in het onderwijs. “Ik ken een ROC in Zwolle dat topsport sponsort. Geen hond die dat tegenwoordig gek vindt. Ik denk dan: het gaat om belastinggeld. Stop dat toch in verbetering van het onderwijs.”

Wat we nodig hebben is bezieling, vindt Hans Wolf. “Geen onderwijsfabrieken maar kleinschalige scholen, waar een ‘contactmoment’ weer de betekenis krijgt van een ontmoeting. ‘Ik ben trots op mijn school’, hoor ik tegenwoordig geen docent meer zeggen.”

Een prachtig voorbeeld van bezieling en bevlogenheid trof hij aan bij een voetbalvereniging in Utrecht. “Mensen van de club gingen persoonlijk naar ouders toe om ze ter verantwoording te roepen voor hun gedrag. ‘Jullie dumpen je kind hier, staan aan de zijlijn te schreeuwen dat hij zijn tegenstander verrot moet schoppen. Waar zijn jullie mee bezig?’

Wat mij betreft zou zoiets veel vaker moeten gebeuren.

Artikel: Laat een ‘contactmoment’ weer een ontmoeting worden
Bron: Brabants Dagblad van maandag 17 januari 2005
Auteur: Twan van Lierop

(maandag 17 januari 2005)

Homepage Waarom IK een probleem werd voor ONS