Who’s in control? is een breed onderwerp. Waarover een kast vol is geschreven en waaraan de komende jaren schrijvers vanuit uiteenlopende disciplines titels zullen toevoegen. Het thema wordt ook in veel films en romans aangesneden.
Hieronder een poging die titels te verzamelen. Het is – zoals u zult begrijpen – ‘a work in progress’.
In bibliotheek Oss is een speciale themakast ingericht, waarin de informatieve boeken over het thema bij elkaar zijn gezet. Gedurende het seizoen vindt u in deze kast veel achtergrondinformatie.
Hersenonderzoek
Filosofische aspecten (incl. opvoeding, lifestyle)
Maatschappelijke aspecten (denk aan politiek, economie, milieu e.d.)
Radioprogramma’s
vrijdag 24 juni 2011 | Human/OBA live | Gesprek met de Belgische moraalfilosoof Jan Verplaetse over zijn boek Zonder vrije wil |
vrijdag 27 mei 2011 | Radio 1/Villa VPRO | Jos Verveen over zijn boek Bullsh!t management |
april 2011 | Radio 5/Labyrint VPRO | Micha de Winter over zijn boek Verbeter de wereld, begin bij de opvoeding |
zaterdag 14 november 2009 Tv-programma’s | Radio 1/Tros Nieuwsshow | Roos Vonk over haar bundel Ego’s en andere ongemakken |
maandag 25 juli 2011 | IKON – Lux | De wereld 10 jaar na 9/11, aflevering 1 Het design van de angst |
maandag 1 augustus 2011 | De wereld 10 jaar na 9/11, aflevering 2 Wolven in schaapskleren? | |
maandag 8 augustus 2011 | De wereld 10 jaar na 9/11, aflevering 3 Pleidooi voor gastvrijheid | |
maandag 15 augustus 2011 | De wereld 10 jaar na 9/11, aflevering 4 De migrant als motor van de economie | |
dinsdag 5 januari 2010 | IKON – Lux | Grote denkers over de toekomst, aflevering 1 Mondialisering : van onderbuikgevoelens naar goed leiderschap |
dinsdag 12 januari 2010 | Grote denkers over de toekomst, aflevering 2 Diversiteit : van wij tegen zij naar een nieuw wij | |
dinsdag 19 januari 2010 | Grote denkers over de toekomst, aflevering 3 Moraal : pleidooi voor een volwassen idealisme | |
dinsdag 26 januari 2010 | Grote denkers over de toekomst, aflevering 4 Verlangen naar verbondenheid : voorbij de nostalgie |
Romans
Hieronder treft u romans aan waarin een samenleving wordt geportretteerd waar het individu ondergeschikt wordt of is aan een grotere macht. Dit soort romans worden dystopische romans genoemd. Een dystopie is een (denkbeeldige) samenleving met (louter) negatieve eigenschappen waarin men beslist niet zou willen leven. Een dystopie is daarmee het tegenovergestelde van een utopie, dat juist een bijzonder positieve samenleving voorspelt.
De auteur biedt daarmee een beeld van de toekomst zoals die er volgens hem uit zou zien en/of probeert mensen te waarschuwen tegen het door hem geschetste beeld. Beroemde voorbeelden zijn 1984 van George Orwell, Brave new world van Aldous Huxley of Lord of the flies van William Golding.
Hieronder romans die opgenomen zijn in de collectie van BasisBibliotheek Maasland.
Onderaan treft u een verwijzing naar een webpagina waarop nog veel meer boektitels staan.
Auteur | Titel | Jaar |
Margaret Atwood | Het verhaal van de dienstmaagd | 1985 |
Oryx en Crake | 2003 | |
Thea Beckmann | Kinderen van moeder Aarde | 1985 |
Ferdinand Bordewijk | Bint | 1934 |
Blokken | 1931 | |
Ray Bradbury | Fahrenheit 451 | 1953 |
Terry Brooks | Kinderen van Armageddon | 2006 |
Anthony Burgess | A clockwork orange | 1962 |
Arthur C. Clarke | 2001 | 1968 |
Suzanne Collins | De hongerspelen | 2008 |
Vlammen | 2009 | |
Philip K. Dick | Minority report | 2002 |
Natasha Gerson | De zielen van Midgard : une histoire de fin-de-millenaire | 1997 |
William Golding | Heer der vliegen | 1954 |
Robert Harris | Vaderland | 1992 |
Aldous Huxley | Heerlijke nieuwe wereld | 1934 |
Kazuo Ishiguro | Laat me nooit alleen | 2005 |
P.D. James | Children of men | 1992 |
Franz Kafka | Het proces | 1925 |
Chan Koonchung | De vette jaren | 2011 |
Marco Kunst | Gewist | 2004 |
Ira Levin | De dag der dagen | 1970 |
David Mitchell | Wolkenatlas | 2004 |
George Orwell | 1984 | 1948 |
John Wyndham | De getekenden | 1955 |
Evgenij Ivanovic Zamjatin | Wij | 1921 |
Lijst dystopische boeken (Wikipedia, Engels)
Films
Titel | Jaar | Regisseur |
2001 | 1968 | Stanley Kubrick |
A clockwork orange | 1971 | Stanley Kubrick |
Brazil | 1985 | Terry Gilliam |
Children of men | 2006 | Alfonso Cuarón |
Dr. Strangelove of How I learned to stop worrying and love the bomb | 1964 | Stanley Kubrick |
The island | 2005 | Michael Bay |
The Matrix | 1999 | Andy en Larry Wachowski |
Metropolis | 1927 | Fritz Lang |
Never let me go | 2010 | Mark Romanek |
Ninety eighty-four | 1984 | Michael Radford |
Minority report | 2002 | Steven Spielberg |
The Truman show | 2000 | Peter Weir |
V for vendetta | 2006 | James McTeigue |
Lijst dystopische films (Wikipedia, Engels)
Control versus Controle
Het Engelse woord Control is ‘rijker’ dan het Nederlandse Controle. De belangrijkste reden is dat Control in het Engels zowel een werkwoord als een zelfstandig naamwoord is. Hieronder een globaal overzicht om die verschillen aan de hand van twee gerenommerde woordenboeken duidelijk te maken.
Engels | Nederlands | |
Zelfstandig naamwoord Control The power to infleunce or direct people’s behaviour or the course of events (the whole operation is under the control of a production manager) (the situation was slipping out of her control) | 1 | Zelfstandig naamwoord Controle Beheersing (onder controle hebben), in bedwang hebben, meester zijn van (de contyrole verliezen over) |
Zelfstandig naamwoord Control The restriction of an activity, tendency or phenomenon (crime control) | 2 | Zelfstandig naamwoord Controle Toezicht op de kuiste werking van een toestel, op het naleven van de voorschriften, op het al dan niet aanwezig zijn van iets, het beheer van een zaak (onder controle staan) (repressieve controle) |
Zelfstandig naamwoord The power to restrain something, especially one’s own emotions (she was beyond control) | 3 | Zelfstandig naamwoord Controle Plaats waar gecontroleerd wordt (zijn kaartje aan de controle afgeven) (niet door de controle komen) |
Zelfstandig naamwoord Control A group of individual used as a standard of comparison for checking the results of a survey or experiment (plately activity was higher in patients with the disease than in the control) | 4 | Zelfstandig naamwoord Controle Ingrijpende bemoeienis (sociale controle) |
Zelfstandig naamwoord A member of an intelligence organization who personally directs the activities of a spy | ||
Werkwoord Control Determine the behaviour or supervise the running of (he was appointed to control the company’s marketing strategy) | 1 | Werkwoord Controleren Toezicht oefenen op enig beheer, beleid, gedrag, op een werking of werkzaamheid (controlerend geneersheer) |
Werkwoord Control Maintain influence or authority over (there were never enough masters to control the unruly mob of boys) | 2 | Werkwoord Controleren Beheersen (vooral in economische zin (een door vijandelijke troepen gecontroleerd gebied) (een gecontroleerd experiment) |
Werkwoord Control Limit the level, intensity, or numbers of (he had to control his temper) | 3 | Werkwoord Controleren (in zwakkere opvatting) Nagaan, nazien (of iets klopt, of het zo is) |
Werkwoord Control Take into account (an extraneous factor that might affect the results of an experiment (no attempt was made to control for variations) | ||
Bron: The New Oxford dictionary (Clarendon Press, 1998) pagina 400 | Bron: Van Dale groot woordenboek van de Nederlandse taal (Van Dale lexicografie 2005) pagina 683 Startpagina Who’s in control? |
(zaterdag 1 januari 2011)
Één reactie op “Who’s in control? – literatuuropgave”
[…] Who’s in control? – literatuuropgave […]