Op 30 september 2013 verscheen de eerste ‘editie’ van De Correspondent. Ruim zes maanden nadat hoofdredacteur Rob Wijnberg in de DWDD uitlegde wat hij van plan was. Een digitale ‘krant’ maken waar niet de waan van de dag centraal zou staan (‘het’ nieuws, en hyperige onderwerpen), ruimte zou zijn voor langere stukken en waaraan leden mee mochten/moesten ‘werken’ (reageren, aanvullen, suggesties aandragen et cetera). Ze hadden minimaal vijftienduizend donateurs nodig om te kunnen starten. Binnen no time hadden die zich aangemeld en kon een kleine redactie beginnen met de voorbereidingen.
Vanaf het begin is het De Correspondent voor de wind gegaan. Belangrijk lijkt me dat ze ruimte geeft aan slimme, jonge ‘honden’. Elke journalist (sorry: correspondent) bestrijkt in zijn of haar ’tuin’ een breed onderwerp. Ze vermijden de val om ‘het nieuws’ te volgen. Correspondenten denken na over onderwerpen die op de maatschappelijke agenda gezet moeten worden. Ze verschuilen zich niet achter ‘het smoesje’ dat een journalist alleen maar verslag mag doen van wat er in de samenleving plaats vindt.
Twee jaar bezig
De afgelopen jaren heeft Rutger Bregman onderwerpen aangedragen waarover sindsdien veel te doen is geweest. Diverse Correspondent-stukken heeft hij deels herschreven voor de eerste publicatie van De Correspondent: Gratis geld voor iedereen : en nog vijf grote ideeën die de wereld kunnen veranderen. Momenteel staan er op de website 35 Correspondenten. Niet iedereen is even actief. Zo heeft Femke Halsema al tijden niets meer geschreven. Zijn er correspondenten die zeer onregelmatig een stuk afleveren.
Uiteraard zijn er vaste elementen, waarnaar ongetwijfeld door sommige abonnees wordt uitgekeken. Bijvoorbeeld de (zaterdagse) podcast van radiomaker Lex Bohlmeijer. Hij spreekt een half uur tot drie kwartier met een interessant persoon. Gaat Johannes Visser maar door om uit te leggen wat er in ‘het onderwijs’ gaande is. Wijst Dimitri Tokmetzis ons op de gevaren van en in de digitale wereld. Schrijft Jelmer Mommers over de complexe wereld van energie en neemt daarin (natuurlijk) het al dan niet veranderende klimaat mee. Schrijft Rob Wijnberg tussen de bedrijven door wekelijks een column en heel af en toe een (erg) lang artikel (zoals Hoe waarheid een product werd). Probeert Daan Windhorst grappig (sorry: satirisch) te zijn. Enzovoorts.
En hebben duizenden abonnees zich in de discussie gemengd. Met de correspondent in kwestie en met andere leden. Alhoewel er per dag ‘maar’ maximaal vijf nieuwe stukken worden geplaatst, is er door die bijdragen altijd veel te lezen.
David Van Reybrouck
Ik kan me vergissen, maar vermoed dat veel leden sinds enige tijden vooral gecharmeerd zijn van de bijdragen van David Van Reybrouck, de Belgische cultuurhistoricus, archeoloog, schrijver én denker. Dit voorjaar begon hij naast zijn ‘normale’ artikelen met odes aan dit of dat. U leest het goed: ode (= lofdicht of lofzang). En dat zijn die relatief korte stukken: odes aan uiteenlopende zaken als jaloezie, het wegrestaurant, de nachtelijke autorit, de ex, de grootste Afrikaanse dichter van de twintigste eeuw en vandaag een ode aan een merkwaardig ritueel (de mis).
Een transfer, eind september: Marc Chavannes
Gisteren maakte Rob Wijnberg bekend dat Marc Chavannes toetreedt tot zijn club. Opmerkelijk. De gemiddelde leeftijd is volgens eigen opgave 29 jaar. Dat wordt hoger want Chavannes is geboren in 1946. Hij is als nestor aangetrokken om te schrijven én te adviseren. Hij kan met zijn jarenlange kennis binnen de journalistiek helpen opdat de jonkies nóg beter worden. Past ook binnen het streven van De Correspondent om wellicht in het buitenland ‘iets’ te gaan doen.
Marc Chavannes heeft bijna heel zijn leven voor NRC Handelsblad gewerkt. In binnen- en buitenland. Schreef artikelen, columns en beschouwende stukken. Was een tijdje hoogleraar journalistiek. Veel NRC-lezers koester(d)en zijn rubriek Opklaringen. Op 69-jarige leeftijd stapt hij over. Goed voor De Correspondent, jammer voor de NRC-lezers. Rob Wijnberg is apetrots. Terecht en schrijft er over in: Marc Chavannes wordt correspondent en nestor bij De Correspondent.
Als correspondent in eigen land
Dat hij goed past bij De Correspondent zal iedereen die hem een beetje kent en gevolgd heeft kunnen beamen. Een indirect bewijs staat op de achterzijde van zijn laatst verschenen boek: Niemand regeert : de privatisering van de Nederlandse politiek. Uitgebracht in 2009 door NRC Boeken. Een bundeling columns uit 2006-2009. Iedereen die wil begrijpen hoe en waarom Nederland meegegaan is in de privatiserings-craze moet dit boek lezen. Illustratief en verhelderend. En voor een deel nog steeds níet verouderd. Integendeel. Veel zaken waar hij toen al over schreef zijn nog steeds bij ons. Op die achterflap staat o.a. de volgende zin:
Als correspondent in eigen land beschrijft hij hoe Nederland zichzelf bestuurt: met een mengsel van grootspraak en uitstel-als-oplossing. Niemand heeft het hier ooit gedaan. Niemand regeert.
Het was voorbestemd. Het moest zo zijn.
Ignorance is the enemy
Een goede krant of tijdschrift helpt mensen vooruit. Draagt bij aan een beter inzicht in onze complexe samenleving. Maakt je attent op uiteenlopende ontwikkelingen. Heeft uiteraard ook een verwijsfunctie (dit of dat is ‘uit’, is er ’te doen’). En bij voorkeur maken ze je attent op zaken die je (nog) niet kent. Een basishouding voor een redactie lijkt me dat ze zich herkennen in de zin Ignorance is the enemy. Onwetendheid is de vijand. En dient bestreden te worden! Waarom? Omdat vanuit onwetendheid de meest verschrikkelijke dingen gebeuren en gebeurd zijn.
Een goede krant of ander media-medium is in mijn ogen vooral niet bezig met stemmingmakerij. Zoals – helaas, helaas – het voorbeeld hiernaast. Deze krant was eens een eerbiedwaardig vehikel, nu zitten ze op een glijdend pad naar beneden. Een Marc Chavannes zou hier – weet ik – nóg zinvoller advies kunnen gaan geven. Maar – wederom: helaas, helaas voor hen – hij heeft gekozen voor een club jongelui die met veel vertrouwen, optimisme én elan bezig zijn. Niet luisteren naar hun klanten. Maar integer proberen als een soort verkenner de wereld te observeren, er verslag van te doen en een standpunt in te nemen. Altijd vanuit een positieve grondhouding. Niet om te scoren. Aan te sluiten bij rancuneus ingesteld mensen. De Correspondent straalt ondanks alle lastige zaken die ons omringen een groot vertrouwen uit in de toekomst. En dat dé mens, de mensheid het kan oplossen.
Eerder verschenen artikelen over De Correspondent
Correspondent – Doelgroepdenken degradeert de krant op die manier tot vehikel van de adverteerder en het publiek tot handelswaar. (maart 2013)
Trend? – Amateurs die “in opstand komen tegen het couch potatoism, op de bank hangen voor de televisie”. (maart 2013)
Rolf Dobelli – De kunst in het leven is om twee of drie echte samenhangen uit de zee van ruis te vissen. (juni 2013)
Nu nog realiseren – Breaking new: “een nieuw inzicht in hoe de wereld werkt” (18 september 2013)
Tegenkracht – We hebben allemaal recht op een eerlijk en volledig verhaal. (november 2013)
Tv-tip – De terugkeer van utopie (februari 2014) (Tegenlicht: Rutger Bregman)
Een tweet – Wie een gesprek wil vermijden, moet blijven doorpraten. (maart 2014) (over Lex Bohlmeijer)
Lang artikel – Maar wat beoogt ónze waarheid nog, behalve dan het eindeloos bevredigen van onze behoeften? (juni 2015) (over essay Rob Wijnberg)
Maar de vraag is wat hebben we aan vrijheid van meningsuiting als we niets nieuws te verkondigen hebben? (september 2014)
Spiegeltje, spiegeltje aan de wand – heeft mijn werk eigenlijk wel zin? (februari 2015)
Ik heb geleerd dat ieder kleed waar je op staat zonder enige waarschuwing onder je vandaan getrokken kan worden. (juni 2015)
Onverstandig gedrag is maar een beetje een vrije keus (juni 2015) (Marc Chavannes over roken)
Dit boek verschijnt dan ook precies op het goede moment (juli 2015) (Rutger Bregman over Mariana Mazzucato)
Citaat 289 (dinsdag 29 september 2015)
Homepage Citaten 2015
