Gewoon moed houden – het leven is niet perfect EN DAT MOET JE OOK NIET WILLEN

Vijf dagen na de tweede TEDx Veghel een poging te formuleren wat deze dag me heeft opgeleverd.

Tja. Het gros van de twintig (!) toespraken is al hard op weg te verworden tot iets vaags. Gelukkig had ik door de dag heen wat aantekeningen gemaakt. En komen – nog gelukkiger – in de loop van de komende weken de filmpjes. Ben benieuwd of mijn opmerkingen hieronder dan nog relevant zullen zijn. Door anderen gedeeld worden. Door bezoekers die er op die vrijdag (9 juni 2017) live bij aanwezig waren; of door kijkers die alleen een bepaald TED-filmpje zullen gaan zien.
 
Een groot succes
Allereerst: het was een geslaagde dag. Een groot succes. Twintig sprekers zouden aantreden; en ze waren er allemaal. Voltooiden allemaal hun voorbereide verhaal. Dit jaar geen blackout of iemand die stotterde. Vijfhonderd bezoekers + veel vrijwilligers. Het programma liep een klein beetje uit, maar niet té veel. Met de wijsheid van nu: zestien sprekers is genoeg! Verdeeld over vier blokken. Dan blijft er meer tijd over voor de coulissen-tijd, de afronding van de dag én kunnen mensen zo rond vijf uur naar de borrel en/of huis. Oh ja, en dan kan er wellicht ook om de lunchdip heen geprogrammeerd worden.  

Vlekkeloos verlopen
Voor zover ik kon zien waren er weinig fouten. Bezoekers werden op de Noordkade goed ontvangen. Er was de hele dag door voldoende koffie, thee en fris. De loop-lunch was prima verzorgd. Ook de hapjes na afloop, zo rond kwart voor zeven. Na het eerste deel van het programma werd terecht aan het geluid gesleuteld, waardoor mensen die niet recht voor het podium zaten de speeches beter konden volgen. De slides die sommige sprekers meebrachten werden meestal goed in beeld gebracht. De presentator deed zijn best, alhoewel niet iedereen gecharmeerd zal zijn van zijn quasi nonchalante stijl. De hele dag door kon je als bezoeker en spreker terugvallen op tientallen vrijwilligers, die – al dan niet gekleed in een zwarte jurk met rode ‘sjaal’ – behulpzaam klaar stonden.
 
De zaal, de plek droeg natuurlijk ook bij aan het succes. Veel steden en groot uitgevallen dorpen zullen stik-jaloers zijn op dit pand. Deze plek. Gelegen aan een zijtak van de Zuid-Willemsvaart. In een voormalige mengvoederfabriek. Een hoge ruimte met industriële uitstraling. Imposante stalen trappen, oude artefacten, veel glas dus volop licht in de ’aula’.

De dag begon qua weer slecht (fikse buien) maar naarmate de dag vorderde kwam er steeds meer zon.
 
Pop-up bibliotheek
Als bibliotheek hebben we sinds oktober 2015 meegedacht over deze editie. Op zeker moment kwam het idee op om alle bezoekers te vragen een favoriet boek als een soort entreebewijs (voor de gratis) ‘voorstelling’ mee te laten nemen. Honderden bezoekers hebben dat gedaan. Tussen half negen en het begin van de manifestatie was het een drukte van jewelste bij die pop-up bibliotheek. Vlak bij de ingang van de grote zaal. Vervolgens was er in alle pauzes grote belangstelling voor de ingeleverde boeken. Op zoek naar een ander boek om mee naar huis te nemen. Waar mogelijk hielpen we mensen bij de keuze en boden ze een draagtas aan om hun gekozen boek in te kunnen stoppen. Zo rond half acht ‘s avonds waren er nog maar een veertigtal boeken over.

De meeste bezoekers hadden ook gehoor gegeven aan de oproep om voor in hun favoriete boek enkele zinnen te schrijven; waarom dit boek zo bijzonder was. Rond de honderd boeken en bijschriften zijn gefotografeerd en via Twitter gedeeld. Klik hier voor ruim 90 reacties op Twitter.
 
TED???
De afgelopen maanden én vooral de laatste weken heb ik meerdere keren mogen ervaren dat veel mensen niet weten wat TED is. Zelfs mensen waarvan je het niet zou verwachten, keken me glazig aan als ik het over die aankomende TEDx Veghel had. En bleken na wat summiere uitleg nog nooit een filmpje bekeken te hebben. Wisten ook niet dat TEDx-en de laatste jaren als de spreekwoordelijke paddenstoelen uit de grond zijn ‘gesprongen’.

Het meest opvallende – en pijnlijke moment – was in dit verband, toen een vrijwilliger, die namens TEDx Veghel openbare bibliotheken belde of ze deze editie zouden willen ‘streamen’, veel té vaak te horen kreeg dat zij geen idee hadden wat ‘een’ TEDx is. Mensen die in de mediabranche werken! Geen idee wat TED, laat staan een TEDx is.
 
Terwijl het zo simpel is. TED is een bedrijf dat zonder winstoogmerk interessante mensen een podium aanbiedt om een idee met anderen te delen. Sprekers worden voor alle duidelijkheid benaderd; je kunt jezelf niet aanmelden. Ideas worth spreading. Dat is het centrale motto. TED organiseert één keer per jaar een manifestatie (dit voorjaar in Vancouver). Nodigt bijzondere mensen uit. Laat ze hun verhaal houden én neemt alles op. Dit voorjaar spraken in Vancouver ondermeer Elon Musk, Dan Ariely, Tim Feriss, paus Franciscus (was wel van tevoren opgenomen) en Rutger Bregman.
 

De maximumduur van een talk is achttien minuten; alhoewel er ook wel langere worden én zijn gehouden. Die talk wordt vervolgens gemonteerd en enkele weken of maanden later op het net geplaatst. Vervolgens kan iedereen er gratis naar kijken. Hoewel er ongetwijfeld landen zullen zijn waar de regering er censuur op los laat.
 
TEDx
Die ‘hoofd’-TED bestaat al vele jaren. Sinds 2009 kunnen individuen aan het hoofdkantoor toestemming vragen om zelf een eigen, lokale TED te organiseren. Die bijeenkomsten gaan door onder de naam TEDx; gevolgd door de naam van een plaats. TEDx Veghel.  De laatste jaren zijn er verspreid over de hele wereld honderden (wellicht: duizenden) TEDx-en georganiseerd. Het begon (natuurlijk) in grote wereldsteden: Londen, Parijs, Den Haag of Melbourne. Later gingen kleinere plaatsen meedoen, zoals Leiden, Venlo, Deventer of Ede.

Deelname is aan veel voorwaarden verbonden. De kern is vooral dat de sprekers geen honorarium mogen ontvangen, er zelden entree geheven wordt, bezoekers voornamelijk ervoor uitgenodigd worden, je de eerste keer slechts honderd bezoekers mag toelaten et cetera. Zo’n evenement staat of valt in de praktijk met de vaardigheid van de organisator om veel en grote sponsoren voor jouw TEDx warm te maken.

Food4Thought
In Veghel nam in 2015 Ellen Minkels het voortouw om in haar woonplaats een TEDx Veghel te gaan organiseren. Toen ze in oktober van dat jaar bij de bibliotheek aanklopte had ze het idee om er vijf te gaan organiseren. Een algemene en vier bijzondere (rondom thema’s als vrouwen, onderwijs, jongeren en bibliotheek). Haar droom is een heel eind gerealiseerd. Er zijn twee TEDx-en geweest. Het idee om de tweede TEDx Veghel in de bibliotheek aan de Markt te houden viel af vanwege het geringe aantal plaatsen. Het bibliotheek-karakter van de tweede TEdx Veghel verdween naarmate de voorbereidingen vorderen meer en meer naar de achtergrond. Het aanvankelijke idee om meerdere sprekers direct iets over het belang en werk van bibliotheken te laten zeggen is weggezakt. Slechts twee sprekers kwamen op vrijdag 9 juni 2017 uit onze bibliotheekbranche. Het draaide nu vooral om Kennis. Delen en Verbinden. Food4Thought. Een knipoog naar Veghel, ‘de’ voedselhoofdstad van Nederland. Dat motto sluit nauw aan bij waar een bibliotheek mee bezig is. Niets mis mee.

Bibliotheken als natuurlijke TEDx-partner?
Tóch had deze tweede TEDx Veghel een bibliotheek-uitstraling. Dat kwam door twee dingen. Allereerst besloten na veel gedoe zestig Nederlandse bibliotheekorganisaties alle talks van vrijdag de 9e juni te streamen. In alle provincies was minimaal één bibliotheek die meedeed. Een mooi succes. Dat naar meer smaakt. Dan moet er echter nog wel wat gebeuren.

Vooral de Koninklijke Bibliotheek zou zich er meer voor in moeten willen zetten om voortaan alle in Nederland gehouden TEDx-en in álle bibliotheken te laten zien. Ik schat dat er in Nederland dit jaar vijfentwintig TEDx-en worden gehouden. Waarom? De bibliotheek is van kennis, delen én verbinden. Toch?
 
Het bibliotheek-karakter van déze TEDx kwam in Veghel in het Koekgebouw op de Noordkade vooral door de pop-up bibliotheek. De hele dag door vervoegden zich daar bezoekers om te neuzen in de kasten. Er werd veelvuldig gesproken over de ingeleverde boeken, de opmerkingen in de boeken. Gevraagd en ongevraagd gaven velen elkaar advies. Ik heb het gevoel dat veel bezoekers genoten hebben van dit doorlopende evenement binnen deze TEDx-dag. Zou zomaar overal in Nederland door de lokale bibliotheek opgepakt én herhaald kunnen worden.
 
Twintig sprekers, twintig ideeën
Ideas worth spreading. Daar draait een TED om. De belangrijkste conclusie moet zijn dat er deze dag weinig ideeën naar voren zijn gebracht. Dat wil zeggen: nieuwe ideeën. De reden daarvoor is redelijk simpel: té veel sprekers vertelden waar ze zoal mee bezig zijn; of waren. Een verhaal. Ze brachten zelden een idee naar voren dat ik nog niet kende, het mee oneens was, (nog) aan moest wennen, warm van werd, opkeek. Heb weinig gedachtes gehoord die zich vandaag de dag in de buitenregionen van het zogenaamde Raam van Overton bevinden (radicaal, onmogelijk). Aan de andere kant valt het ook niet mee: een nieuw idee naar voren te brengen. Je moet maar kunnen. Durven. Aan de andere kant is het ook geen absolute eis die aan een TEd-talk wordt gesteld. Het is niet verplícht om écht iets nieuws naar voren te brengen. Maar als bezoeker hoop je er natuurlijk wél op. Dat je verrast wordt. Op een verkeerd been gezet. Dat je iets hoort wat je niet kende. Getuige was van iets historisch.
 

Waren de talks het derhalve niet waard om aan te horen; op te nemen en later op het net te plaatsen? Nee. Tussen de twintig talks zaten enkele ‘juweeltjes’, veel aardige toespraken en slechts enkele waar ik niets mee had. Die ronduit tegenvielen. Er was zelfs een verhaal waarvan ik nu nog niet weet wat ‘het punt’ van de spreker was.
 
Was het daarom een mislukte dag? Geenszins. Op Thomas Dekker na waren het onbekende landgenoten. Die het hebben aangedurfd om op een podium te gaan staan. Die zonder enige twijfel lang nagedacht hebben over hun verhaal. Hoe ze hun betoog moesten  opbouwen. Ze hebben keer op keer geoefend. In de zenuwen gezeten. Zich vertwijfeld afgevraagd waarom ze in vredesnaam in waren gegaan op het verzoek van Ellen Minkels.

Vijfhonderd bezoekers + naar schatting 125 vrijwilligers hebben twintig dappere, interessante sprekers mogen en kunnen aanschouwen. Geeft de burger moed. Er zijn (nog steeds) interessante Nederlanders die zich met zinvolle, waardevolle en belangrijke  zaken bezighouden.

Een TEDx is als een warm bad. Je krijgt als bezoeker het gevoel dat ‘iedereen’ lekker bezig is. Een soort happy family die allemaal met positieve dingen bezig zijn. Sprekers, bezoekers en organisatoren. Niet verkeerd in een tijdsgewricht waar het soms lijkt alsof ‘alles’ negatief en zwart is.
 
In alle talks zaten zinnen, gedachten die later (zomaar, onverwacht) van pas kunnen komen. Ook is het een genot te mogen aanschouwen hoe divers mensen zijn. Hoe ze allemaal hun eigen toon hebben. Nagedacht hebben over de opbouw van hun toespraak. Hoe ze beeldmateriaal in hun betoog hebben verwerkt. En hoe je mede-bezoekers reageren op de spreker op het podium.

Twintig opmerkingen

Jeroen Tas, van Philips, hield de zaal voor dat zijn bedrijf bezig is mensen te helpen gezond te leven en vooral langer gezond te blijven. Hij merkte op dat onze gezondheid voor twintig procent bepaald wordt door onze genen. Lijkt veel. Daartegenover staat dat we als mens op maar liefst zeventig procent zelf  invloed kunnen hebben.

Hij noemde: 20% jouw omgeving en maar liefst 50% jouw eigen levensstijl. Philips ontwikkelt apparaten en gadgets om je juist in dat brede gebied te helpen. Die toekomst is al lang begonnen. Veel mensen gebruiken al uiteenlopende toepassingen.

Volgens Tas zal dit de komende jaren explosief toenemen. En zijn bedrijf wil daarin maar al te graag een rol spelen. Alhoewel deze eerste talk – dat moet gezegd – absoluut geen salestalk was.

Connected care | Jeroen Tas

Edgar van Leest (van Brainport development) kwam met de ontnuchterende opmerking dat ideeën op zich niet zoveel voorstellen. Een idee is zó bedacht, maar ervoor zorgen dat een idee succes heeft is iets heel anders. Hij presenteerde de reeks: 10.000 ideeën leiden tot 1.000 plannen, waarvan er 100 slagen, tien een innovatief karakter hebben en er uiteindelijk slechts één succesvol zal zijn.

Hij vertelde dit in zijn hoedanigheid als strategisch denker, die de gemeente Eindhoven meehielp om de stad (na het vertrek van DAF en Philips) weer op de kaart te zetten. Was hij kortom sceptisch over ideeën? Geenszins. Hoe meer ideeën er komen, des te meer kans dat er uiteindelijk meer succes geboekt zal worden. Temeer als individuen en instanties, bedrijven, instellingen en organisaties alles op alles zetten om het aantal succes-ideeën van 1 op te voeren naar 2, 4 of 8. Hoe dat te doen? Dat kwam helaas amper aan de orde.

Adapt or die | Edgar van Leest
 
Tom Loois hield als designer een verhaal dat ik al kende. Heeft zich als designer de afgelopen jaren bezig gehouden met seksualiteit. Zijn werk heeft de laatste jaren al op verschillende plekken gestaan. Denk aan de Dutch Design Week in Eindhoven.

Shaping sexuality | Tom Loois
 
Jos Hakkenes presenteerde iets waar ik nog nooit van had gehoord. En ik vermoed de meeste bezoekers ook niet. Aquaponics. Een nieuwe manier om op een (bijna) circulaire manier voedsel te produceren. Je kweekt vissen in bakken. De excrementen van deze vissen komen in het water terecht. Vervolgens hang je groenten met hun wortels in het water. Die planten groeien op die uitgescheiden ‘voedingsstoffen’. Een typisch voorbeeld van de kreet ‘afval is voedsel’. Na enkele tijd geëxperimenteerd te hebben in een kas in Vortum-Mullem is hij sinds kort verkast naar een etage van het zogenaamde Veemgebouw op Strijp in (wederom) Eindhoven. De roze gloed die ‘s avonds door de ruiten naar buiten schijnt doet argeloze voorbijgangers aan iets anders denken. Hij is evenals de eigenaar van Brownies & Downies (Thijs Swinkels, die op de 1e TEDx Veghel sprak) begaan met de kwetsbaren in onze samenleving. Hij neemt bewust mensen aan met een ‘vlekje’, die lastig aan de bak komen. En apetrots zijn op wat ze samen bereiken.

Sociale en ecologische duurzaamheid: een sterk duo of zelfs trio | Jos Hakkennes

Lars Mulder, van Lifetec, hield een vlot praatje over zijn bedrijf. Zal voor veel bezoekers een eyeopener zijn geweest. Ze halen harten van geslachte varkens op, sluiten die aan op een pomp en laten chirurgen daarop vervolgens oefenen. Een mooi idee, maar voor zover ik kon beoordelen is het al een product dat al enige tijd bestaat.

Met schrik om je hart | Lars Mulder
 
Thomas Dekker, de BN’er van de dag, hield een mooie talk over zijn carrière en hoe hij daarin als het ware geleefd werd door anderen. Zichzelf in de loop van de tijd als het ware verloor. Daar op een bepaalde manier spijt van had. En hoopte dat jonge profwielrenners tegenwoordig beter door ploegleiders en teamgenoten worden opgevangen. Goed gedaan, maar qua idee-percentage scoorde deze talk ook laag.

Ben je als persoon sterker na een gevecht? | Thomas Dekker
 
De uit Sint Oedenrode afkomstige Mies de Koning is door het toeval terecht gekomen bij The Public Library van New York. Een zeer grote organisatie (90 vestigingen, 3.000 medewerkers). Hij vertelde over zijn werk. Was apetrots dat hij voor The People’s Palace mocht werken. Mooi om te horen.

Zijn bevlogen betoog was waarschijnlijk voor niet-bibliothecarissen een eyeopener. Ze hoorden van een relatieve buitenstaander (want hij is geen bibliohecaris!) dat bibliotheken anno nu nog steeds zéér relevant zijn. Zo nodig in een tijd waarin veel burgers geloven dat ‘de bieb’ op sterven na dood is, want ‘alles’ staat op het net en kan gegoogeld worden. Scoorde qua ideeën ondanks alles laag.

Wat valt te leren v/d bloei en groei van openbare bibliotheken in NY? | Mies de Koning

Gert Kramer hield de meest raadselachtige talk van de dag. Alhoewel hij het woord fractal noch de naam Mandelbrot noemde ging het daar naar mijn bescheiden mening wel over. Fractals, fibonaccireeksen en dat die overal in de wereld en natuur zijn terug te vinden. Verder kwam steeds het getal 9 (NEGEN) in zijn verhaal terug. En dat dit getal steeds terug te vinden is in uiteenlopende geloven, heilige boeken et cetera. Allemaal mooi, interessant maar wat dat … met de wereldvrede te maken had? Geen idee. Noch wat dit betekent voor een andere manier om een piano te stemmen.

Ik heb zo’n vermoeden dat ik de talk op Youtube nog enkele keren moet terugkijken om er (a) achter te komen wat hij nu precies met die NEGEN bedoelde en of ik (b) zijn clou richting die wereldvrede domweg gemist heb. Kan zomaar het geval zijn.

Nogmaals: een complex verhaal. En wellicht zit er een idee in dat ons als mens verder kan brengen. Zeker is dat ik aan het einde van een lange dag tegen tien uur nog een flard van een concert van (ene) Juan Pablo Dobal in De Afzakkerij (het inpandige café) meepikte. Kon alleen niet horen wat het verschil was met willekeurig welke pianist dan ook. Het is zonder enige twijfel mijn onkunde.

Van broncode naar wereldvrede. | Gert Kramer

Marlies de Bats hield een prachtige, warme talk. Er stond een vrouw (die samen met haar maatje) ergens voor stond. Zich aan een bepaalde trend ergerde en er iets aan of tegen ging doen. Marlies koppelt (redelijk agressieve) asielhonden aan gedetineerden. Zware jongens. Die zes weken lang de tijd krijgen om een asielhond als het ware af te richten (te leren gehoorzamen e.d.), opdat ze later hergeplaatst kunnen worden bij ‘normale’ burgers. In de hoop dat dit goed is voor de hond en … de gedetineerde. Ik vermoed dat deze talk op Youtube veel mensen zal raken.

Kan een asielhond een gedetineerde een spiegel voorhouden? | Marlies De Bats
 
Voor zover nog nodig, hield Rob Verhagen ons – net voor de pauze, met een overvloed aan lekkere hapjes – voor dat een van de grootste problemen van onze tijd obesitas is. De helft van de wereldbevolking is té zwaar en een steeds groter deel van die groep is ziekelijk té zwaar. Een mooie toespraak. Die door velen die met dit onderwerp bezig zijn gebruikt kan worden. Maar hij reikte geen idee aan waarvan je als het ware achterover viel.

Obesitas:op wiens bordje ligt het? Luchtig gesprek over gewichtige zaken | Rob Verhagen
 
Meteen na de middagpauze trad een van de coming young women van Nederland aan. Peggy Vissers. Afkomstig uit Erp, waar ze als meisje op zaterdag de benzinepomp van Bijvelds bediende. Ze werkt al enige tijd als diplomaat voor de Verenigde Naties en vertelde over de noodzaak om internationaal samen te werken in een wereld vol vluchtelingen, terrorisme en klimaatproblemen. Opvallend was dat zij – die zonder enige twijfel dagelijks met zeer diverse mensen te maken heeft – zo zenuwachtig was. Ze sloeg zich er kranig doorheen. Heeft zonder enige twijfel verteld wat ze zich had voorgenomen, maar enige spanning was steeds voelbaar. Het stormachtige applaus na afloop was terecht; de zaal voelde het waarschijnlijk ook. Mission accomplished.

Vrede maken doe je met de vijand | Peggy Vissers

Wouter van Dongen was een van de jongste deelnemers. Hij werd geafficheerd als ethisch hacker. Een verhaal over een wereld waar de meeste bezoekers weinig vanaf weten. Maar waar we als samenleving steeds meer mee te maken zullen krijgen. Overal zijn mensen met verkeerde bedoelingen bezig via het internet anderen ‘pijn’ te doen.

Gelukkig zijn er ook jongens en meisjes (als Wouter) die proberen burgers, overheden en bedrijven te helpen dat kwaad ietwat te keren. Het was een mooie talk. Ik moet het Youtube-filmpje echter terugzien om precies te weten wat zijn verhaal ook weer inhield. Lunchdip? Ik denk het wel.

Internet security, een zaak voor iedereen | Wouter van Dongen
 
Bij de 13e talk van de dag was ik weer klaarwakker. Dat had twee redenen: ik vermoedde dat ik de vader van Danny Wagemans van vroeger kende. Woonachtig in Erp. Verder was hij de jongste deelnemer en Ellen Minkels was tijdens de voorbereidingen zeer positief over deze jongeman. Alhoewel, Ellen was dat feitelijk over alle sprekers dus dat zegt ook niet alles.

Maar Danny Wagemans maakte het waar. Ik vond het de meest ontroerende toespraak van de dag. Dat had vooral te maken met zijn slotwoorden. Wellicht wat té zwaar aangezet, maar toch. Hij droomde als jongeman op de fiets van Erp naar zijn middelbare school in Veghel (Zwijssen) vaak over miljonair worden. En wat hij met dat geld allemaal zou kunnen doen. Nu hoopte hij echter miljoenen mensen in kwetsbare posities te kunnen helpen met zijn ideeën. Ietwat pathetisch, zo geformuleerd. Maar het sloot mooi aan bij zijn verhaal.

Na zijn middelbare schooltijd ging hij studeren in Nijmegen, München en binnenkort Silicon valley. Hij houdt zich bezig met nanotechnologie. Een zeer slimme jongeman. Hij had een fles ontworpen om vervuild water (beter: een fles vol urine) te kunnen omzetten in schoon drinkwater. Een fles die van pas komt als je als mens op de vlucht bent en alles achter moet laten. Tussen neus en lippen vertelde hij dat er investeerders klaar staan om dit idee  werkelijkheid te laten worden. Die wellicht aan andere miljoenen denken.
 
Terwijl hij bezig was schoot me de titel van één van de platen van 2017 door het hoofd. Het recent verschenen album Is this the life we really want? van Roger Waters. Danny Wagemans heeft over die vraag ook nagedacht én weet waar hij mee bezig wil zijn: iets betekenen voor de wereld. En niet zozeer gaan voor je eigen zaak en zak.

Een collega die ook aanwezig was stoorde zich aan het spreektempo van Danny (zeer bedaagd, stiltes tussen zinnen). Typisch. Dat stoorde mij helemaal niet.

Zou jij urine drinken om te overleven? | Danny Wagemans
 
Na Danny kwam collega-bibliothecaris Erik Boekesteijn. Die heel zijn leven in de bibliotheekbranche werkzaam is geweest. Verschillende functies heeft bekleed en de laatste jaren werkzaam is voor de Koninklijke Bibliotheek. Hij heeft opvallend veel buitenlanden bezocht om daar te bekijken hoe bibliothecarissen hun werk doen. Het was een warm pleidooi voor het belang van bibliotheken. Sloot aan op het verhaal van Mies de Koning. Zijn verhaal had een hoog ik-gehalte. Waar hij geweest was, wat hij zoal gedaan had en waar zijn liefde voor het mooie vak vandaan kwam. Antwoord: zijn moeder was bibliothecaris in Schiedam. Las altijd voor aan kinderen. Aan het eind noemde hij zijn eigen prentenboek: Een tonijn voor Steijn. Hij had een exemplaar afgegeven bij de pop-up bibliotheek. En dat was door iemand mee naar huis genomen. Dit boek is te koop en zal zonder enige twijfel terecht komen in veel bibliotheekcollecties. De talk van Erik paste binnen de algemene teneur van de dag: weinig ideeën, wel leuk om aan te horen.
 

Na Erik trad Mark Raben aan. Een mini-college over blockchain. Wat het is. Een prima verhaal over een moeilijk onderwerp. Wellicht helpt het argeloze krantenlezers om te begrijpen wat het is en hoe deze technologie het in zich heeft veel zaken binnen de ‘geldwereld’ op z’n kop te zetten. Kritiek is echter ook hier dat er feitelijk geen idee naar voren werd gebracht. Het was eerder een wake-up call om alert te zijn. Het is ‘iets’ wat de komende jaren deel gaat uitmaken van ons leven en zoals dat heet disruptief zal uitwerken op uiteenlopende zaken die we nu nog normaal vinden.

Blockchain, meer dan alleen een nieuwe technologie | Mark Raben
 
Na de middagkoffiepauze zat Paula Smits in haar rolstoel klaar op het podium. Daar was over nagedacht. Ellen had de laatste vijf sprekers bewust in dit blok gezet. En Paula deed – om logistieke redenen – de aftrap. Ze las haar verhaal deels voor, maar dat was absoluut niet storend. Ik vermoed dat dit papier haar houvast bood.

Een wrang verhaal. Dat nodig verteld moet worden. In een wereld waarin miljoenen mensen zich zeer grote zorgen maken over terrorisme. En dat er ‘enkele’ onschuldige mensen zomaar slachtoffer worden. Denk aan aanslagen in Manchester en Londen.

Paula had het over andere terroristische aanslagen; dat dagelijks in Nederland 5 mensen zelfmoord plegen. Er jaarlijks in Nederland vierhonderdduizend mensen aan denken; honderdduizend personen een poging ondernemen én er vijftienhonderd ‘slagen’. Ze vertelde dit als overlevende van een zelfmoordpoging.

Aan haar ‘mislukte’ zelfmoordpoging door voor een trein te springen hield ze een geamputeerd been over. En zat ze sindsdien in een rolstoel. Ze vertelde openlijk over de aanleiding voor die sprong. De totale wanhoop. Het gevoel dat alles zwart was. Er niets meer toe deed. Niemand haar kon helpen.

Ook vertelde ze over haar opkrabbelen na de mislukte sprong. Tien jaar therapie, gesprekken. Maar ze kwam, zag en overwon. Helpt nu mensen die met zelfmoordgevoelens rondlopen. Dat valt niet mee, want ze maakte ook duidelijk dat de meeste mensen die dit soort gevoelens hebben amper zijn te bereiken. Sluiten zich als het ware op in hun cocon, waarin alles zwart is.

Ze gaf ons ook belangrijke tip. Geef dit soort mensen geen goedbedoelde adviezen, maar stel open vragen. Probeer het gesprek op gang te houden. Chapeau! Grote buiging voor de moed om dit met ons te delen.

Kortom: indrukwekkend en een must see op Youtube.

De schaamte voorbij | Paula Smits
 
Ná Paula trad hoogleraar Lambèr Royakkers aan. Wederom een ‘ict- verhaal’. Een perfect mini-college over kunstmatige intelligentie en zelflerende systemen. Ik vermoed dat veel mensen niet in de gaten hebben dat deze ontwikkeling veel harder gaat als zij denken. Dat we aan de vooravond staan van het toevoegen van snufjes AI aan bijna ‘alles’. Alhoewel hij de naam Yuval Noah Harari, noch zijn boek (Homo Deus : een kleine geschiedenis van de toekomst) noemde, ging het daar tóch over. Hij stipte kort aan dat niet de minste personen (zoals Stephen Hawking, Elon Musk, Nick Bostrom) zich grote zorgen maken over deze ontwikkeling. Wellicht staan we aan de vooravond van systemen die ons mensen gaan overvleugelen. Royakkers leek me geen paniekzaaier en iemand die gelooft dat ‘het’ wel goed zal aflopen. Hij sloot (naar mijn mening terecht) af met de oproep om deze ontwikkelingen nauwgezet te volgen en zeer serieus te nemen. In mijn top drie van deze dag staat deze talk op twee. Zonder enige twijfel ga ik hem benaderen om op een later moment terug te keren naar onze regio. Om dieper op dit onderwerp in te gaan.
Zijn verhaal sluit (natuurlijk) naadloos aan bij het Leesavontuur Homo Deus.

Hoe blijven we de kunstmatige intelligentie de baas? | Lamber Royakkers

Frank van den Boogaard, een voormalige sportleraar, kwam op het podium over als een ongeleid projectiel. Ik vermoed dat Ellen dit van tevoren wist. Heeft hem toch het voordeel van de twijfel gegeven. En alhoewel hij zich niets aantrok van enkele algemene TED-wenken (blijf op de stip staan, wijk niet van je uitgeschreven tekst af) was het een prachtige speech. Hoe als coach om te gaan met topsporters. Of breder getrokken: hoe als manager om te gaan met medewerkers.

Wederom was het geen uniek verhaal, noch een briljant idee. Er zijn duizenden managementboeken! Maar Frank maakte er wel een mooie show van. Die velen plezier zal doen en wellicht helpen om het leven niet té zwaar te nemen. Keep it simple. En in het leven draait het om Wij. Zou het minder om IK moeten gaan. Zijn talk was een illustratie van heet jaarthema Wat delen we met elkaar? van de samenwerkende Noord Oost Brabantse Bibliotheken.

Winnen is een werkwoord | Frank van den Boogaard

Na Frank trad Menno van Zevenbergen aan, die de bezoekers een beeld probeerde te geven van de mogelijkheden van virtual reality en hologrammen. Veel technisch gedoe leidde uiteindelijk tot een (virtueel, holografisch) gesprek met zijn vader. Ben benieuwd wat er uiteindelijk in het filmpje terecht zal komen.

Reïncarnatie kun je leren | Menno Zevenbergen

Een mystery guest
Ellen had het goed geheim gehouden. Nadat Menno met zijn performance klaar was sprong ze het podium op en kondigde aan dat we nog een mystery guest te goed hadden. Even later haalde ze uit de coulissen een klein meisje. Robin Heesakkers. Ik kan het niet anders formuleren. Een meisje van vijftien, frêle en niet erg groot. Ellen merkte op dat Robin zich bij haar via mail had gemeld. Of ze een toespraak mocht houden? Ze had een verhaal. Ik weet niet meer of Ellen voor of na de toespraak van Ellen opmerkte dat er aan die toespraak niets was veranderd. Maar dat was blijkbaar wel het geval.

Is een droom leeftijdsgebonden? | Robin Heesakker

Deze talk werd na afloop uitgeroepen tot de beste van de dag. Een aardige geste. Terecht dat ze in het zonnetje werd gezet. Ze deed het voortreffelijk. Overtuig uzelf als deze toespraak online komt.
 
Half zeven
Na een lange dag mochten we de zaal verlaten. Op weg naar de drankjes en hapjes. In de mêlee sprak ik nog even met Danny Wagemakers. Ik was er in de middagpauze al achter gekomen dat zijn vader inderdaad Bennie heette en een oude buurjongen was. Woonde twee deuren verderop. Hebben nog samen gevoetbald. Zij woonden nu in Erp. En verhip, terwijl ik met Danny sprak over de toespraak van Robin Heesakkers keek ik opzij en zag … vader Bennie en zijn vrouw. De dag kon – voor zover dat al niet het geval was – niet meer stuk.

Een boek, tot slot
Zaterdag troffen we tijdens het opruimen in de pop-up bibliotheek een veertigtal boeken aan, die niet waren meegenomen. Een mooi resultaat. Het gros van de boeken was weg. Tussen die veertig zat een oude bekende. Had het bij verschijning in 2009 al gelezen; geleend uit de eigen biebcollectie. Geschreven door een van de beste Nederlandse journalisten; die na zijn pensioen bij De Correspondent ging werken (adviseren, coachen en af en toe schrijven). Zijn boek uit 2009 is nog steeds relevant en heeft met het oog op de haperende formatie een wrange bijklank.

Ik zag ook dat het exemplaar dat ik zelf had meegenomen er nog steeds lag. Jammer, want in dat boek worden ideeën (meervoud) aangereikt waarvoor de gemiddelde burger én zeker ‘de politiek’ nog lang niet warm loopt.

Klik hier voor ruim 90 reacties op Twitter.

Citaat 468 (woensdag 14 juni 2017)
Homepage Citaten 2017