TEDx Veghel #3 – A change will come our way

Een rollercoaster
Presentator Hella van der Wijst beloofde in haar openingszin de bezoekers van de derde editie van TEDx Veghel op vrijdag 4 oktober 2019 een rollercoaster.

Een achtbaan aan ervaringen. Mooi. Grappig dat ze (waarschijnlijk onbedoeld) refereerde aan een liedje van Danny Vera. Zijn Roller coaster is dit jaar bij veel mensen binnengekomen.

Here we go
On this roller coaster life we know
With those crazy highs and real deep lows
I really don’t know why
And I will go
To the farthest place on earth I know
I can travel all the road, you see
‘Cause I know you’re there with me

Een achtbaan
Maar Hella had wel gelijk. Op deze regenachtige (dieren)dag kwamen in Veghel op de Noordkade toespraken voorbij die sterk van elkaar verschilden. Soms haaks op elkaar stonden. Ontroerende en zakelijke talks. Professionele sprekers, naast ‘eendagsvliegen’. En allemaal sloten ze aan bij het dagthema. Change. Verandering. Toespraken waar niet iedereen volmondig mee zal instemmen. Ik vermoed dat verschillende bezoekers vraagtekens zetten bij de stelligheid waarmee sommige sprekers dingen naar voren brachten. Ik geloof wel dat de meesten bezoekers de impliciete boodschap – dat we het samen moeten doen – hebben meegekregen (I know you’re there with me).

Change / Next
Mooi, change als thema voor een evenement als TEDx.

Sluit nauw aan bij het woord NEXT. Een noemer waaronder de samenwerkende Noord Oost Brabantse Bibliotheken onregelmatig interessante sprekers in onze regio lánger dan achttien minuten aan het woord laten.

De TED-formule dwingt sprekers om snel tot dé kern van hun verhaal te komen.

Verhalen die allemaal te maken hebben met een (snel en sterk) veranderende samenleving. Een volgende samenleving waarin op bijna alle ‘dingen’ van het leven veranderingen gaande zijn. Over pakweg dertig jaar zullen we raar terugkijken op waar we ons aan het einde van het tweede decennium mee bezig hielden. Hoe we toen nog werkten, wat we op ons werk deden, wat en hoe we aten, ons informeerden, ontspanden, bang waren voor (bijna uitgestorven) ziektes en aandoeningen, media ons informeerden, hoe we van A naar B gingen et cetera.

Food4Thought
Mooi dat TEDx Veghel dit thema koos voor haar derde editie. Net als de voorgaande twee: Food4Thought, met een knipoog naar Veghel voedsel(hoofd)stad van Nederland. Voedsel voor de geest. Om ons voor te bereiden op dingen die gaan komen. Bedoeld om zaadjes van twijfel in onze geesten te planten. En een plek, een (lange) dag om anderen te treffen.

Als openbare bibliotheken wéten we dat die veranderingen komen en voor veel gedoe zullen zorgen. Het volstaat niet om mensen te informeren. Er is meer nodig. Over tientallen onderwerpen – groot en klein – zal verder gepraat moeten worden. Aanvullende activiteiten omheen georganiseerd moeten worden. Boeken in een bibliotheekcollectie dienen te worden opgenomen.

De (lokale) bieb als (een) plek waar dit soort gesprekken en andere activiteiten georganiseerd (kunnen/zullen) worden. Op weg naar die NEXT samenleving. Change Change Change.

Niet als doel op zich, maar domweg omdat een stilstaande samenleving domweg niet kan (blijven) bestaan. Zeker niet in een tijd waarin we als mensheid zeer grote uitdagingen op ons bord hebben. Die uitdagingen komen voort uit hoe onze huidige samenleving (niet meer goed) functioneert. En zoals Buckminster Fuller al stelde kunnen we problemen niet oplossen binnen het huidige model. Er zal een ander voor in de plaats moeten komen. Tijdens TEDx Veghel werden daarvoor allerlei zaadjes aangereikt.

You never change things by fighting the existing reality.
To change something, build a new model that makes the existing model obsolete.

Je verandert nooit dingen door tegen de bestaande realiteit te vechten.
Om iets te veranderen, bouw je een nieuw model dat het bestaande model overbodig maakt.

Een zeer geslaagde editie
Deze derde editie was om te beginnen veel groter dan de vorige twee. Dit keer hielden alle sprekers twee keer, voor twee verschillende zalen hun of haar verhaal. In het Koekgebouw op de Noordkade spraken ze Nederlands. In theater De Blauwe kei, iets verder op, herhaalden ze hun talk in het Engels. In beide zalen ongeveer zeshonderd bezoekers.

Twaalfhonderd bezoekers, met daaromheen naar schatting honderdvijftig vrijwilligers en ingehuurde professionals. Een mensenmassa van jewelste. Die van drank en voedsel moesten worden voorzien. Teneur daarvan: vegetarisch/veganistisch. Ons voorland, dus een prima keuze. Voor zover ik kon nagaan was het technisch ook allemaal prima voor elkaar (beamers, microfoons, filmpjes). Goede presentatoren. En sprekers die zich allen bekwaam door hun voorbereide talk heen sloegen. Ook de keuze voor een sidekick (Stijn Berger) was bullseye.

Ik was de hele dag aanwezig bij de Nederlandse editie; kan dus niets melden over de andere zaal.

De Veghelse bibliotheek bekommerde zich net als bij de tweede TEDx Veghel over de ‘entreebewijzen’. Bezoekers mochten alleen gratis naar binnen als ze een boek van thuis meenamen en afstonden. In de loop van de dag mocht iedereen een ander mee naar huis nemen. Een initiatief dat door velen werd gewaardeerd. Aan het eind van de dag was er slechts een handjevol boeken over.

Change – een filmpje
Tijdens de dag werd verschillende keren – tijdens het binnenschuifelen en verlaten van de zaal – een speciaal voor deze dag gemaakt filmpje vertoond. Geschreven en gespeeld door muzikant Pieter van Schooten, ingezongen door Willem de Spijker. Met backing vocals van Wiep Laurenssen. De open source beelden werden door Martijn Derksen bij elkaar gesprokkeld en gemonteerd.

Pieter van Schooten was tijdens de eerste twee edities van TEDx Veghel live te horen. Zijn lyrics voor het Change-lied zijn kristalhelder. Wij mensen hebben er een zooitje van gemaakt (alhoewel dat -tje kun je er aflaten), maar het is niet te laat. We can change. En dat begint met mensen die niet langer wegkijken, of anderen ‘de schuld’ geven. Nee, betrokken burgers die zelf aan de slag gaan. Een wake up call en statement voor deze editie van TEDx Veghel.

Wake up
Wake up

We got this mess we created
Our world devastated
Try to hide, to ignore
But the truth is knocking on our door
So out of touch
Lost, out of reach
People misjudge, too late to teach
So in denial
Act all the same
Looking for the ones to blame

Waiting for a change to come one day
Waiting for a change to come our way

People wake up, before it’s too late
Stop wasting time and call ever rain
Destroying our planet because of our greed
How much bullshit do we need
It’s in human nature
KIng of the foodchain
We rule the world
But insane
Look what we’ve done
What will become
while we should care and live as one

A change will come our way
‘Caus change is here today

Change of heart
Change of mind
It all starts with mankind
We need to learn, understand
The future is in our hands

A change will come our way
The change is here today

A change will come our way
‘Caus change is here today

A change will come our way
‘Caus change is here today

Wake up
Wake up

De ‘beste’ editie
Ik durf de stelling te betrekken dat initiator Ellen Minkels samen met haar grote team de beste editie tot nu toe tot stand heeft gebracht. En dat lag natuurlijk aan de sprekers; en de mix daarvan. Hieronder een poging om over elke spreker iets te zeggen. Her en der enkele kritische opmerkingen. 

Boudewijn Boots
Een Veghelse jongen die op zeker moment voor de krijgsmacht koos en nu als commandeur betrokken is bij het handhaven van de vrede. Hij vertelde over zijn tijd op en rondom de Zwarte Zee. Een plek waar veel landen en belangen botsen. Denk aan Oekraïne, Roemenië, De Krim, Rusland en Bulgarije. En aan hem de taak om in NAVO-verband een eskader aan te sturen en er voor te zorgen dat de vlam niet in de pan slaat. Af en toe bekroop me het gevoel dat de Koude Oorlog op een bepaalde manier weer terug is en dat we dit in ons land onvoldoende realiseren.

Een prima talk over geopolitiek en hoe lastig het is om je in zo’n wespennest overeind te houden.

Artikel: TEDx-spreker Boudewijn Boots speelt ‘thuiswedstrijd’ (21 augustus 2019)
Opname: Waar ligt de grens? (geplaatst 5 november 2019) (18:41)
Opname: Where do you draw the line (geplaatst 5 november 2019) (20:53)

Peer Swinkels
De grote baas van bierbrouwer Bavaria (sorry: Royal Swinkels Family Brewers) profileerde zich in Veghel als een moreel leider. Dat woord gebruik ik bewust. Peer Swinkels hamerde doorlopend op het feit dat een succesvol familiebedrijf (als het zijne, de zevende generatie staat nu aan het roer) alleen kan blijven bestaan als het alle werknemers serieus neemt en als ‘familieleden’ beschouwt. En ook als zo’n bedrijf níet meer alleen bezig is met (nog) meer omzet en (nog) grotere winstcijfers. Al dan niet ten koste van het nageslacht, milieu en werknemers.

Uiteraard is een TED-talk een goed-weer-verhaal. Maar Peer Swinkels zal zich ongetwijfeld gerealiseerd hebben dat zijn talk binnenkort op YouTube zal staan en dat kritische volgers hem daaraan kunnen houden. Swinkels preludeerde waarschijnlijk ongewild aan het verhaal van Alex Brenninkmeijer, die op zondag 3 november in Oss zal spreken over zijn dit jaar verschenen boek Moreel leiderschap. In zijn ogen hebben leidinggevenden én morele leiders voor meer oog dan omzetcijfers en winsten. Peer Swinkels schaart zich aan de zijde van een Paul Polman (ex-Unilever) of Feike Sijbesma (van DSM).

Zeker lijkt me dat bijna alle bedrijven en hun leidinggevenden de komende jaren voor deze keuze komen te staan. Hoe leid ik in de toekomst een bedrijf en met welke partijen dien ik (nog) meer rekening te gaan houden.

Artikel: Peer Swinkels zevende spreker op TEDxVeghel (17 juli 2019)
Opname: Er zit meer dan alleen bier in een flesje! (geplaatst 30 oktober 2019) (20:18)
Opname: Is there more than just beer in a bottle (geplaatst 7 november 2019) (21:36)

Daniëlle Arets
De derde spreker hoef je weinig meer te leren. Ze is al jaren lang actief als spreker én debatleider. Momenteel doceert ze ondermeer aan de Eindhovense Design Academy. Haar persoonlijke missie is om techniek en cultuur met elkaar te verbinden en mensen te wijzen op kansen én gevaren. Ze zoomde deze ochtend vooral in op fake news en daarmee samenhangende fenomenen. We leven in een wereld waarin veel partijen moedwillig bezig zijn ons te manipuleren. Dat is een groot probleem, dat alleen maar groter zal worden. In haar talk stipte ze enkele oplossingsrichtingen aan. Haar uitsmijter mocht er zijn. Als u vindt dat deze negatieve zaken tegenspel behoeven, ga dan (weer) betalen voor goede journalistiek. Don’t feed the trolls, feed the news!

Artikel: TED-talks over fakenews en kunstmatige intelligentie (28 augustus 2019)
Opname: What the fact! (geplaatst 30 oktober 2019) (14:38)
Opname: What the fact! (geplaatst 15 november 2019) (12:56)

Martijn Karrenbeld
Tijdens deze TEDx stonden twee soorten sprekers als het ware tegenover elkaar. Martijn Karrenbeld, werkzaam voor Arcadis (het voormalige Heidemij) hield een warm pleidooi voor het dorp. Een plek waar mensen elkaar nog (kunnen) kennen en samen proberen de uitdagingen, die op ons afkomen, te gaan aanpakken. Hij zette zich impliciet (niet al te fel) af tegenover andere sprekers die deze dag een ferm pleidooi hielden voor het tegendeel: samenleven in (mega)steden.

Martijn Karrenbeld vertelde over zijn Enspijk, een dorpje in Gelderland (gemeente West Betuwe).  Stipte kort allerlei positieve voorbeelden aan. Karrenbeld is natuurlijk niet naïef en stelt niet dat het dorp per definitie beter is dan de stad. Maar hij plaatste wel vraagtekens bij de trend, dat op termijn wellicht zeventig procent van de inwoners van een land in (grote) steden zullen wonen. Hij eindigde met een quote: Klein is het nieuwe groot. En koppelde daar een citaat van Martin Luther King aan vast: If I cannot do great things, I can do small things in a great way.

Artikel: Weer twee sprekers TEDxVeghel aangekondigd (15 augustus 2019)
Opname: Klein is het nieuwe groot! (geplaatst 6 november 2019) (16:54)
Opname: Small is the new big! (geplaatst 6 november 2019) (17:45)

Wim Faber
Na de pauze trad iemand aan die zichtbaar nerveus was. Wim Faber, vader van een vermoorde dochter. Een moord die veel in de publiciteit was. Inmiddels is er al een boek over verschenen: Anne, kroniek van een zoektocht. Hij las zijn verhaal grotendeels voor. Herhaalde zich af en toe en slaagde er wat mij betreft moeilijk in om zijn centrale punt helder neer te zetten.

Volgens de aankondiging zou zijn talk over een rechtvaardige straf gaan. Ook voor iemand die zo brutaal iemand anders om het leven heeft gebracht. Maar hij beantwoordde die vraag niet. Stelde alleen keer op keer dat het moeilijk oordelen is over de hoogte van zo’n (rechtvaardige) straf als je als burger niet alle details van die moord kent. Tegelijkertijd realiseerde Wim Faber zich ook dat die gruwelijke details gelukkig voor het grote publiek verborgen worden gehouden. Juist ook door journalisten.

Op termijn komen de talks online; wellicht moet ik mijn mening dan aanpassen. Dapper dat Wim Faber op dat podium ging staan, maar jammer dat zijn verhaal niet helder overkwam.

Artikel: Vader van Anne Faber spreekt op TEDx in Veghel: ‘Ik wil mijn gedachten over een rechtvaardige straf bespreken’ (19 september 2019)
Opname: Rechtvaardige straf (31 oktober 2019) (19:08)
Opname: Fair punishment (geplaatst 6 november 2019) (21:27)

Marc Teerlink
Ik vermoed dat veel bezoekers schouderophalend aan deze talk voorbij zullen gaan. Marc Teerlink stelt dat we (hard) op weg zijn naar een samenleving waarin de gemiddelde mens gemiddeld nog maar vijfhonderd uur per jaar zal werken. Momenteel zitten we in Nederland op zeventienhonderd. In enkele (?) jaren zullen slimme en (vooral) zelflerende systemen ons massaal gaan helpen; en vervelend, vaak repetitief werk uit handen gaan nemen. En wij blijven over met werk waar mensen goed in zijn. Hebben er plotsklaps 1200 uur vrije tijd bij.

In zijn super optimistische verhaal gaan we in de toekomst vooral werk doen dat we in die 500 uur zelf zinvol vinden, dan wel waar we iets mee hebben of goed in zijn. Ook zullen we ons in (de nog niet zo verre) toekomst) doorlopend blijven ontwikkelen. Hij noemde Yuval Noah Harari niet, noch ‘zijn’ Homo deus; maar het had er wel iets van weg. Alleen maakt hij zich geen zorgen. Die slimme, zelflerende systemen zullen ons niet gaan overvleugelen.

Only time will tell, maar ik vermoed dat die twaalfhonderd ‘vrije’ uren voorlopig niet reëel zijn.

Een dag later stond in NRC Handelsblad een opiniestuk van Evgeny Morozov. Die laat zich al jaren zeer kritisch uitlaat over goeroes uit Silicon Valley en omgeving. Keer op keer worden daar grote doorbraken aangekondigd die goed voor de mens(heid) zullen uitpakken. Steeds vaker blijkt echter dat achter dit soort hallelujah-verhalen grote bedreigingen schuil gaan. Bedreigingen die voor het gros van de mensen juist helemaal niet positief zullen uitpakken. Eerder het tegendeel. Artikel: Techno-elite is moreel failliet.

Ik vermoed dat Evgeny Morozov bij de TEDxtalk van Marc Teerlink verschillende kritische kanttekeningen zou kunnen plaatsen. Het woordje moreel staat niet voor niets in de titel van dit artikel.

Artikel: TED-talks over fakenews en kunstmatige intelligentie (28 augustus 2019)
Opname: 500 hours job! (geplaatst 8 november 2019) (18:44)
Opname: 500 hours job! (geplaatst 15 november 2019) (20:16)

Belinda van Valkenburg
Deze uit de regio afkomstige creatieve dame heeft jarenlang in de Verenigde Staten voor Pixar gewerkt. Was betrokken bij films als Monsters Inc, Finding Nemo en Ratatouille. Een droombaan. Maar op zeker moment begon het bij Belinda van Valkenburg te kriebelen en ging ze zich steeds meer ergeren aan de ‘school (en andere) shootings’. Het typisch Amerikaanse fenomeen dat regelmatig een bewapende burger zomaar het vuur opent op willekeurige burgers en velen domweg doodt.

Ze vertelde over haar plan om tegen deze trend iets met haar talent te gaan doen. Aan het eind liet ze kort een fragment uit een work in progress zien: Active shooter met daarin centraal een kloppend hart. Een active shooter is een gek die zomaar, zonder enige reden het vuur opent op een stel kinderen of andere mensen.

Belinda van Valkenburg is een van velen die zich op zeker moment afvragen: Is that all there is? Mensen die tot op zekere hoogte ergens heel succesvol (en rijk) in zijn geworden en zich dan afvragen of ze daar de rest van hun leven mee door moeten gaan. Die dwars door de schone schijn en glitters van de wereld heen kijken. Mensen die zich realiseren dat ze wellicht iets heel anders moeten gaan doen, dat meer impact op het welbevinden van de samenleving en mensen heeft.

Een dag later haalde ik in de boekhandel het nieuwste boek van de Belgische psychiater Dirk De Wachter op. Hij besluit zijn De kunst van het ongelukkig zijn met een brief aan de lezer. Daar steekt hij – volgens mij ook – Belinda van Valkenburg (en andere changers) een hart onder de riem:

Wees gerust, u heeft geen ziekte. U bent gestuit op niet minder dan uw geweten en u bent er duidelijk van geschrokken. Dat is geheel normaal. Misschien vindt onze huidige maatschappij het hebben van een geweten een probleem, een ziekte zelfs, maar mij lijkt het een goede zaak.

Artikel: TEDxVeghel maakt volgende twee sprekers bekend! (4 juli 2019)
Opname: Change through creativity! (geplaatst 6 november 2019) (15:25)
Opname: Change through creativity! (geplaatst 20 november 2019) (15:55)

Michiel Bakker
De achtste talk van de dag was bewust vlak voor de lunch gepland. Michiel Bakker is verantwoordelijk voor het voeden van alle Google-medewerkers. Tienduizenden mensen, dag na dag. Verspreid over alle continenten en in tientallen landen. Hij is met zijn team vooral bezig om dat op een zodanige manier te doen dat het zo min mogelijk negatief uitpakt op ‘het klimaat’ en ‘de mens’.

Hij hing zijn verhaal op aan het woord SEED. Ziet zichzelf als change agent. Het begint met de S van Seed, nl. See. Zien waar we staan, wat de huidige problemen zijn. Vervolgens komt de E van Envision. Je voorstellen hoe het anders zou moeten of kunnen. Zeg maar dromen van een wereld die anders, beter is dan de huidige. Vervolgens draait het om de tweede E, Engage. Ga op zoek naar mensen die met jou die droom willen gaan realiseren. Je begint met mensen die er positief in staan, in de hoop dat gaandeweg iets sceptischere mensen zullen aanhaken. De D staan voor Do. Doen.

De droom van Michiel Bakker komt er op neer dat op termijn alle medewerkers van Google plantaardig zullen eten. Even later konden alle aanwezigen dat tijdens de lunch ervaren. Een mix van vegetarisch/veganistisch. En ik vermoed dat niemand de rosbief of Serrano ham heeft gemist. Geen TEDx, maar vegan talks.

Ergens aan het eind citeerde Michiel Bakker president Theodore Roosevelt (1858-1919) om te benadrukken dat het weinig zin heeft om te blijven hangen in nadenken over een andere wereld. Veel belangrijker is om domweg te beginnen en vieze handen te maken. Beter dan als criticaster/betweter aan de wal te blijven staan.

“It is not the critic who counts; not the man who points out how the strong man stumbles, or where the doer of deeds could have done them better. The credit belongs to the man who is actually in the arena, whose face is marred by dust and sweat and blood; who strives valiantly; who errs, who comes short again and again, because there is no effort without error and shortcoming; but who does actually strive to do the deeds; who knows great enthusiasms, the great devotions; who spends himself in a worthy cause; who at the best knows in the end the triumph of high achievement, and who at the worst, if he fails, at least fails while daring greatly, so that his place shall never be with those cold and timid souls who neither know victory nor defeat.”

Uitsmijter: What future will you (be willing to) seed.

Artikel: TEDxVeghel maakt volgende twee sprekers bekend! (4 juli 2019)
Opname: Seed your food future (geplaatst 31 oktober 2019) (16:33)
Opname: Seed your future (geplaatst 15 november) (16:35)

Antoinette van de Water
Voordat we naar de broodjes en wraps mochten vertelde de uit Thailand ingevlogen Antoinette van de Water over haar wereld en levenswerk. Zij ging zich als bioloog op zeker moment interesseren voor olifanten. Zag hoe in Afrika en Azië de populatie hard achteruit loopt, en dat veel olifanten nog steeds slecht worden behandeld. Ze vertelde over haar werk voor Bring the elephant home. Een schoolvoorbeeld van iemand die zich inzet voor het behoud van bedreigde dieren. Levende wezens die we als mensheid niet graag zouden willen missen.

Artikel: Antoinette van de Water achtste spreekster TEDxVeghel (24 juli 2019)
Opname: Hebben dieren en dus ook olifanten rechten? (geplaatst 30 oktober 2019) (18:20)
Opname: Do animals and therefore elephants have rights? (geplaatst 15 november 2019)(16:58)

Rob van Eck
Ik heb zo’n vermoeden dat het verhaal van deze Veghelse man bij velen als een bom insloeg. Rob van Eck werkt al vijftien jaar in China en maakte meer dan duidelijk dat dit land (beter: een continent) in een zéér rap tempo groter en belangrijker wordt. Hij noemde tientallen steden die in enkele jaren zijn uitgegroeid tot megasteden. Hij liet veel plaatjes zien Die deden me vaak denken aan beroemde foto’s van Edward Burtynsky. Dat zijn – voor degenen die hem niet kennen – geen opwekkende foto’s. Hij laat de verwoestende invloed van de mens op de aarde zien. En hoe mensen als konijnen of kippen in gebouwen worden ‘gehouden’.

Hij had het over steden waar velen nog nooit van hebben gehoord. Plekken waar miljoenen mensen werken en wonen. Als het ware losgeweekt van ‘de natuur’, opgeborgen als kippen in een legbatterij. Steden vol wolkenkrabbers, en mensen die meer dan hard werken. Hij strooide met grote getallen en hield ons voor dat China ‘ons’ in het Westen in een rap tempo voorbij zal streven. De gemiddelde Chinees zou zestig uur per week werken, en amper vrije tijd hebben. Daar zette hij ons in het Westen tegen af, die ‘amper’ werken. Rob van Eck liet doorschemeren ons hier als watjes te zien. Hij hield zijn gehoor aan het eind voor om onze kinderen Chinees te gaan leren.

Op zeker moment merkte hij kort iets op over morele bezwaren die wij hier in het Westen tegen de Chinese aanpak hebben, maar daar stapte hij vlug over heen. Moraal doet er voor hem als bezige bij niet toe.

Artikel: Eerste twee sprekers derde editie TEDxVeghel bekend (6 juni 2019)
Opname: High time to learn Chinese! (geplaatst 6 november 2019) (18:39)
Opname: It is about time to learn how to speak Chinese! (geplaatst 19 november 2019) (20:12)

Nelleke van der Puil
De Rotterdamse chemicus Nelleke van der Puil vertelde enthousiast over haar opdracht om voor Lego een ander soort plastic te gaan maken. Plastic voor de eenentwintigste eeuw.  Duurzaam, recyclebaar en zonder negatieve impact op aarde en klimaat. Een klus voor een groot, internationaal team. Ze zijn er nog niet, maar ze was vol vertrouwen dat ze zullen slagen.

Artikel: Powervrouwen over CHANGE tijdens TEDxVeghel (4 september 2019)
Opname: Hoe kunnen we een steentje bijdragen? (geplaatst 31 oktober 2019) (17: 36)
Opname: To make plastic fantastic again! (geplaatst 15 november 2019) (16:57)

Robert Dingemanse
Bij deze talk moest ik meteen denken aan de zelfrijdende auto. Ook ik heb lang gedacht dat die er zou komen. Maar de laatste tijd krijg ik steeds vaker de indruk dat een volledig zelfrijdende auto nooit zal worden toegelaten op de weg. Wel een auto die het gros van de tijd ‘het werk’ van de bestuurder zal overnemen, maar niet als het er echt op aankomt.

Een dag later kwam die opinie ook voorbij tijdens een korte lezing van hoogleraar Tom Heskes. Hij sprak tijdens het Weekend van de Wetenschap in de Bibliotheek Oss. Tom Heskes houdt zich in Nijmegen bezig met Kunstmatige Intelligentie, en daar ging zijn lezing ook over. Kunstmatige Intelligentie neemt op dit moment een grote vlucht door twee dingen: steeds krachtigere computers en Big data die door zelflerende algoritmes worden opgeslurpt en geanalyseerd.

Hij had het ondermeer over zelfrijdende auto’s, en dat er vijf stadia zijn. De ultieme vijfde fase zal volgens hem waarschijnlijk niet/nooit bereikt worden. Er zijn altijd té veel onverwachte dingen, waarop een zelflerend niet-menselijk systeem niet goed overweg mee kan.

Robert Dingemans is bezig om een vliegende auto te maken. In de hal stond een prototype. Een enthousiaste spreker die er van overtuigd is dat ‘we’ binnenkort massaal met een vliegende auto gaan … eh … vliegen én rijden.  Eerst rijd je naar een startbaan. Daar stijg je op en vliegt naar een startbaan in de buurt waar je wilt zijn. Na de landing rijd je met je vliegauto weer verder. Zo’n startbaan ligt ergens achteraf, zeker niet midden in de stad. Ik vermoed dat deze vliegauto niet zelfrijdend zal zijn.

Toch heb ik de indruk dat er een verschil is tussen wat technisch kan, en waar de samenleving aan toe is. Ik verwacht dat er veel juridisch gedoe zal zijn voordat parlementen dit toe zullen staan. Only time will tell, of ik me daarin vergis. Het lijkt me te vroeg om alvast een vliegrijbewijs te gaan halen.

Artikel: Robert Dingemanse, CEO PAL-V bekend van de vliegende auto, is de vierde spreker tijdens TEDxVeghel (26 juni 2019)
Opname: Vliegende auto’s: dromen worden werkelijkheid! (geplaatst 8 november 2019) (16:10)
Opname: Flying cars: dreaming becoming reality! (geplaatst 8 november 2019) (15:54)

Sabine Boogaard
De dertiende spreker was een levend voorbeeld van iemand die vaak van koers veranderde. Ze noemde zichzelf op zeker moment een digitale nomade, die in wezen overal op deze aarde zou kunnen wonen én werken. Als er maar wifi is. Momenteel woont en werkt ze in Colombia. Daarvoor in Ghana. Ze komt uit Kudelstaart. Een variant van de talk van Belinda van Valkenburg.

Artikel: Powervrouwen over CHANGE tijdens TEDxVeghel (4 september 2019)
Opname: Durf jij je eigen pad te creëren? (geplaatst 30 oktober 2019) (16:57)
Opname: Create your own path! (geplaatst 6 november 2019) (17:58)

Lotte Klaver
Ik vermoed dat deze talk de meeste bezoekers zal bijblijven. Ik kende Lotte niet, maar dat ligt aan mij. Onlangs was ze met haar zusje Roos op televisie. Een documentaire van Kim Smeekes over het Syndroom van Usher. Nooit van gehoord, een zeer vervelende ziekte die op termijn leidt tot absolute doof- en blindheid. De Bucketlist | Voor Het Donker Wordt werd al in maart uitgezonden.

In Veghel zag een volle zaal een levenslustig, jong, springerig meisje dat zich met enkele spiekbriefjes dapper door haar talk heen werkte. Ontroering. En schaamte. Althans bij mij. Hoe is het mogelijk dat we in dit land niet in staat zijn om voldoende geld te regelen om fundamenteel onderzoek te laten doen om deze vervelende ziekte de wereld uit te helpen.

Lotte bezigde letterlijk het woord CHANGE. Mijn change is elke dag, onherroepelijk. Ik word blind én doof. Zal er mee moeten leren leven. Denk er liever niet over na, maar zal wel proberen te realiseren dat er behandelingen komen. Die zullen – als ze er al komen – voor mij niet meer helpen, maar wel voor anderen. Leuk was te zien hoe presentator Hella van der Wijst er in slaagde om Lotte te koppelen aan Robert Dingemans: een ritje in die vliegende auto.

Meteen hierna was de koffie/theepauze. Voor degenen die opletten was er weer het liedje van Pieter van Schooten en anderen over change met de (nu wrange) regels

A change will come our way
‘Caus change is here today

Artikel: Twee sprekers TEDx ‘kijken’ naar de toekomst (11 september 2019)
Opname: Wat als het DONKER en STIL wordt: Usher, Doofblindheid! (geplaatst 30 oktober 2019) (11:02)
Opname: Deadblindness; a life where it is dark and quit (geplaatst 6 november 2019) (10:48)

Iceman
In de aankondiging werd gerept over (de?) Iceman. Het lag niet voor de hand om te denken dat ‘de echte’ Iceman aanwezig zou zijn. Al in 2010 had Wim Hof – de enige en eerste Iceman – meegedaan aan een TEDx: Amsterdam 30 november 2010.

In Veghel trad een lokale jongen aan, Dirk Hamelink. Hij heeft scholing bij Wim Hof gevolgd en is op zijn manier met dit fenomeen bezig. Leuk om te zien hoe hij aan het eind van zijn korte talk in een teil water ging zitten dat vol ijs werd gegooid. Na twee minuten was het genoeg.

Ik kan het niet helpen, maar telkens als het over (de) Iceman gaat moet ik aan Wubbo Ockels denken. Een groot man (astronaut en wetenschapper) die op zeker moment kanker kreeg en zich op het einde van zijn leven even geloofde dat koude ijsbaden hem zouden helpen. Tja.

Jonas Rietbergen
Ook deze talk zal veel bezoekers bijblijven. Jonas Rietbergen komt uit Zijtaart en is verantwoordelijk voor ‘de innovatie’ bij De Efteling. Een mooie baan. Die keer op keer hamerde op het feit dat bedrijven, organisaties en instellingen ‘een verhaal’ moeten hebben.

Een verhaal als leidraad voor hun doen en laten. Hij ziet té vaak dat er pas aan een verhaal gedacht wordt als er geld is, of (nieuwe) techniek. Een verkeerde volgorde. Begin altijd met het verhaal dat je wilt vertellen, waar je voor staat, dat je naar de buitenwereld wilt communiceren en ga daarna pas op zoek naar die andere zaken. Bullseye, wat mij betreft.

Veranderingen (changes) beginnen altijd met voorlopers, die spreekwoordelijk ergens hun vinger opsteken en zeggen dat ‘iets’ anders moet of kan. Dromers, visionairs, rebellen, pain in the asses. Hoe je ze ook noemt, het gaat altijd om mensen die in staat zijn een andere wereld te schetsen; ook als het om kleine dingen en veranderingen gaat.

Ook zijn stelling dat technologie ons niet gelukkig gaat maken, getuigt van grote klasse en inzicht in hoe samenlevingen bij elkaar worden gehouden.

Artikel: Eerste twee sprekers derde editie TEDxVeghel bekend (6 juni 2019)
Opname: Faciliteert technologie emoties? (geplaatst 6 november 2019) (17:38)
Opname: Does technology really facilitate emotion? (geplaatst 6 november 2019) (17:57)

Willem Peter de Ridder
De voorlaatste spreker is als futuroloog en strategisch adviseur werkzaam. Ik vermoed dat zijn vader Wim de Ridder is, een hoogleraar die zich ook bezighoudt met ‘de toekomst’ en enkele jaren geleden ook een lezing hield op de Noordkade.

In Veghel ging Willem Peter vooral in op algoritmes, Kunstmatige Intelligentie en de gevaren en kansen van deze ontwikkelingen. Tijdens zijn verhaal moest ik terugdenken aan twee jaar eerder, toen hoogleraar Lambèr Royakkers tijdens de tweede editie van TEDx Veghel ook over AI (Artificial Intelligence) sprak. Hij betoogde ondermeer dat slimme, zelflerende systemen altijd moeten kunnen uitleggen waarom ze een bepaalde ‘beslissing’ hebben genomen. is dat niet het geval, dan zouden wij mensen hun ‘werk’ niet mogen toestaan. Bij wijze van spreken zouden we dan de stekker eruit moeten trekken.

Ook zijn uitsmijter werd impliciet door Willem Peter de Ridder gedeeld: Al kan een intelligent systeem betere beslissingen nemen dan de mens, dan nog kan het beter zijn dat de mens het slechter blijft doen. (augustus 2017)

Mooi om te horen dat Willem Peter de Ridder expliciet uitsprak dat ‘de machine’ er voor ons is, en niet andersom. Ook was het mooi om te horen dat we – ondanks allerlei andere geluiden – in Europa op dit terrein goed bezig zijn. Hier wordt nagedacht over de impact op samenlevingen en mensen. Veel minder in (het heilige) Silicon Valley en China. Tegelijkertijd maakte De Ridder ons duidelijk dat we in Europa wel degelijk aan de bak moeten:

The future of AI is now,
don’t be guided by fear and ignorance (onwetendheid) en
start changing your strategy today.

Artikel: Twee sprekers TEDx ‘kijken’ naar de toekomst (11 september 2019)
Opname:  Wie is er bang voor algorithms (geplaatst 6 november 2019) (13:32)
Opname: Who is afraid of the algorithms? (geplaatst 7 november 2019) (14:38)

Joost van den Hoek
De laatste spreker zal veel mensen voor het hoofd hebben gestoten. Hij is als architect al jarenlang werkzaam in China. Is daar betrokken bij het realiseren van zéér grote projecten. Bezig met stadsontwikkeling. Nadenken over megasteden en hoe daar miljoenen mensen prettig kunnen leven en wonen. De kern daarvan is dat je mensen in zeer hoge wolkenkrabbers laat wonen, vervoer vooral via metro en treinen wordt geregeld, de gemiddelde burger geen auto heeft en dat er om de flatgebouwen natuur is om je in te kunnen ontspannen. Hij had het op zeker moment over zijn dochtertje dat van de vierendertigste verdieping via een snelle lift naar beneden zoefde om op de begane grond tussen de bomen te gaan spelen.

Tja.

Hij zette zich sterk af tegen onze Nederlandse houding en verlangen om te willen wonen in huizen met een tuin. Iets wat in China volstrekt ondenkbaar is. Als je miljoenen (miljoenen!) mensen in een megastad wilt laten wonen dan kun je ‘ze’ alleen maar ‘opsluiten’ in (min of meer) luxueuze appartementen. In wolkenkrabbers van veertig of meer lagen; en die giganten staan er in zo’n stad als in een bos.

Hij hield ons wel terecht voor om serieus te gaan nadenken over het veranderende klimaat en stijgende zeespiegel. Binnen enkele generaties komt hier op ons bord de vraag te liggen of we niet ergens een nieuwe stad moeten gaan realiseren voor Nederlanders. Een stad op z’n Chinees. Vooral hoogbouw, dicht op elkaar, geen tuintjes meer. Een stad van scratch opbouwen. Begin met de aanleg van metro en snelle treinen en bouw daar vervolgens een ‘mega’stad om- of overheen. Heb het idee dat we hier nog niet aan toe zijn. Maar wie weet, als Amersfoort en Oss aan zee komen te liggen zullen wij – althans de Nederlanders die dan leven – wel ‘iets’ moeten.

Artikel: Weer twee sprekers TEDxVeghel aangekondigd (15 augustus 2019)
Opname: Wat kunnen we leren van de Chinese megasteden? (geplaatst 6 november 2019) (19:06)
Opname: What can we learn from mega Chinese cities? (geplaatst 15 november 2019) (19:15)

Een toetje
Joost van den Hoek was de laatste spreker. Daarna haalde Hella van der Wijst stadsdichter Rick ter Wind naar voren. Die sloot het programma af met een gedicht, zijn visie op de afgelopen dag. Daarna haalde Hella Ellen Minkels en sidekick Stijn Berger op het podium. Ellen bedankte omstandig alle sprekers en vooral haar team. Dit keer werd er (gelukkig) geen spreker extra naar voren gehaald of bedankt.

Het toefje kwam uit de belendende zaal, theater De Blauwe kei. Daar traden aan het begin van de Engelse TEDx Veghel-talks een stel dansers uit Erp aan. Van die dans waren opnamen gemaakt en die kregen we in het Koekgebouw tot slot voor onze kiezen. Dat was geen straf. Mooi gedaan, spannende choreografie, sobere belichting, opmerkelijke tekstborden. Maar vooral de muziek.

Een zware, donkere stem op een ritmische melodie. Kende het nummer niet. Dat ligt natuurlijk aan mij. Maar ergens halverwege veerde ik ietwat verrukt op.

Hé, ook hier wordt good old Charlie Chaplin van stal gehaald. Quotes uit zijn film The Great dictator. Uit 1940. Toen hij als een namaak-Hitler een opzwepende toespraak voor zijn gevolg hield. Tachtig jaar oud, en zo nieuw, sprankelend, urgent.

To those who can hear me I say “Do not despair”.
The misery that is now upon us is but the passing of greed, the bitterness of men who fear the way of human progress
The hate of men will pass and dictators die and the power they took from the people, will return to the people and so long as men die liberty will never perish . .

Don’t give yourselves to these unnatural men, machine men, with machine minds and machine hearts.
You are not machines.
You are not cattle.
You are men.

Een persiflage, want hij draait in deze toespraak alles om. Chaplin preludeerde op Nineteen Eighty-Four van George Orwell. Die het in dat inmiddels klassieke en 70 jaar geleden verschenen boek over Newspeak heeft. Een dictatuur waarin woorden niet meer betekenen wat ze betekenen. Love = War. Hier pleit Charlie Chaplin openlijk voor liefde, in plaats van haat en dat we ons niet moeten laten verblinden door wanhoop. Of achter mannen aanlopen die het niet goed met mensen voor hebben.

You the people have the power to make this life free and beautiful, to make this life a wonderful adventure.

Let us use that power!

Let us all unite!

Na afloop ontdekte ik al snel wie verantwoordelijk was voor de gebruikte song: Paolo Nutini, met Iron Sky (uit 2014).

Us and Them
Het toeval wil dat ik twee dagen later de film Roger Waters Us + Them zag. Samen met pakweg tweehonderd anderen. Op een regenachtige zondagmiddag in Helmond.

Na afloop hoorde ik een wat oudere man tegen een vriend zeggen dat hij nooit had geweten dat die Roger Waters zo’n politiek betrokken én uitgesproken man was. Had blijkbaar nog nooit naar zijn teksten geluisterd. Viel voor de muziek, en waarschijnlijk de magische gitaarklanken van David Gilmour. Niets mis mee, maar onbegrijpelijk.

Hij zal het de komende jaren nog moeilijk krijgen. Change hangt écht in de lucht. En niet alleen omdat TEDx Veghel change als thema had gekozen. Links- of rechtsom zal iedereen daarin mee moeten. En die veranderingen zullen we vooral samen moeten gaan ‘doen’. Zoals Charlie Chaplin zegt: Let us all unite! Of Roger Waters, die het al in 1973 (op The dark side of the moon) in het nummer Us and them over ONS heeft. En dat het tijd wordt om ons niet langer uiteen te laten spelen. Er is in wezen alleen us.

Wij staan voor die change.
Wij zijn die change.

A change will come our way.

PS – Denker des Vaderlands
In De Blauwe kei deden alle hierboven genoemde sprekers hun talk in het Engels. Daar heb ik niets van mee gekregen. Ook kreeg ik niets mee van ‘onze’ Denker des Vaderlands, Daan Roovers. Uit Veghel. Haar trotse vader was er ook weer bij.

Gelukkig komt ze donderdag 24 oktober terug naar Veghel. Dan spreekt ze in de Veghelse Bibliotheek over (onze) Next society. Vol change.

Verslag BD: Dagje TEDxVeghel is inspiratie voor verandering (5 oktober 2019)

Artikelen
TEDx Veghel – Food4Thought (juni 2016)
TEDx Veghel – 15 filmpjes (juli 2016)
Wubbo – We zijn allemaal astronauten van het Ruimteschip Aarde (mei 2014)
Gewoon moed houden – het leven is niet perfect EN DAT MOET JE OOK NIET WILLEN (juni 2017)
Empathie: Laten we vechten om de wereld te bevrijden, weg met nationale grenzen, hebzucht, haat en intolerantie (augustus 2017)
Al kan een intelligent systeem betere beslissingen nemen dan de mens, dan nog kan het beter zijn dat de mens het slechter blijft doen (augustus 2017)
Is this the life we really want? (juli 2017)

Citaat 610 (dinsdag 8 oktober 2019)
Homepage Citaten 2019