Johannes Visser, Correspondent onderwijs, doet in Juist nu je alles kunt googelen, moet onderwijs over kennis gaan een nieuwe poging mensen uit hun comfortzone te schoppen.
Hen de illusie te ontnemen dat je tegenwoordig niets meer hoeft te weten, want ‘je kunt tóch alles opzoeken’.
Een illusie die in zijn ogen ook bij mensen die ‘ons onderwijs’ aansturen, overheerst. Buitenstaanders die weten wat er in het klaslokaal moet gebeuren. Die nadenken over het onderwijs in 2032. Vijftien jaar na vandaag. Zij weten hoe er dan les moet worden gegeven. Waar de nadruk op gelegd moet worden. Op de analyse die onder dit denken ligt komt steeds meer kritiek. Vooral van leerkrachten en docenten die voor de klas staan. Professionals die uit de praktijk weten dat de nadruk op de zogenaamde 21st century skills, helemaal verkeerd is.
Informatie, kennis
De kern van de kritiek is dat iedereen die ergens goed in wil worden gewoonweg meters zal moeten maken. Hij of zij zal ondergedompeld moeten worden in een bepaald vakgebied. Veel ‘nutteloze’ weetjes tot zich dienen te nemen. Informatie die in de ideale situatie tot kennis leidt. Alleen mensen met kennis zijn later in staat nieuwe dingen tot stand te brengen. Googelen helpt niet. Wel een bulk aan ‘nutteloze’, eerder opgedane brokjes informatie. Die in een context zijn geplaatst. Geleid hebben tot kennis. Die op haar beurt kan bijdragen aan inzicht, ja zelfs wijsheid.
Twee mythes
Johannes Visser benadrukt dat die zogenaamde vakoverstijgende vaardigheden nu juist NIET aangeleerd kunnen worden. Denk aan creativiteit, sociale vaardigheden, samenwerken, kritisch denken, ict-geletterdheid, communiceren e.d. Er is niets mis met die vaardigheden, maar je kunt ze niet leren. Ze ontstaan als het ware als bij-effect van het bezig met de inhoud. Van een bepaald vak. Klinkt ouderwets. Voor veel beleidsambtenaren een deceptie. Kinderen worden wellicht het beste geholpen door ouderwetse vakdocenten. Voor de klas. In de klas. Lekker bezig zijn met mensen. Stimuleren, bij de les houden, af en toe iets uitleggen, voordoen.
Johannes Visser haalt in dit artikel twee mythes onderuit en kondigt nieuwe stukken aan, waarin andere aan de orde zullen worden gesteld. Aan het eind van het artikel geeft hij aan mede geput te hebben uit een boek van een drietal onderwijsdeskundigen. Pedro De Bruyckere, Paul Kirschner & Casper Hulshof. Een boek dat inmiddels ook in het Nederlands gelezen kan worden: Jongens zijn slimmer dan meisjes : 35 mythes over leren en onderwijs. De oorspronkelijke titel is: Urban Myths About Learning and Education (een knipoog naar broodjeaap-verhalen).
Mythe 1: Kennis is minder belangrijk, want alles staat op internet
Als we willen dat kinderen op school leren met internet om te gaan, moeten we ze kennis bijbrengen.
Mythe 2: Onderwijs zou kinderen vakoverstijgende vaardigheden moeten aanleren
Als we willen dat kinderen op school vaardigheden leren, moeten we ze (hoe paradoxaal dat ook klinkt) kennis bijbrengen.
Digitale dementie
In het artikel heeft Johannes Visser het niet over de manier waarop uiteenlopende digitale gadgets, apparaten en technieken negatief inwerken op hoe we als mens functioneren. Hoe die ons – hoe paradoxaal – verhinderen om uit die almaar sneller groter wordende oceaan aan informatie juist datgene op te pikken wat we nodig hebben. Een ontwikkeling die uiteraard niet alleen het onderwijs raakt, maar het voor leerkrachten nog moeilijker maakt om hun leerlingen ‘iets’ mee te geven.
De Duitse neuropsycholoog en hersenonderzoeker Manfred Spitzer schreef er twee boeken over. Boeken waar veel kritiek op wordt gegeven, maar de kern van zijn betoog kan moeilijk ontkend worden. Digitale dementie : hoe wij ons verstand kapotmaken (uit 2013) en Digiziek : pleidooi voor offline leven (uit 2016)
Artikelen die hierbij aansluiten
Uitdaging – Probleemoplossend, creatief en kritisch denken zijn volgens de geïnterviewden vaardigheden die daarbij onmisbaar zijn. (april 2014)
Parate kennis – Juist nu we internet hebben, is parate kennis noodzakelijker dan ooit (maart 2016)
2024, 2032 of later? – Het begrip ‘vrije tijd’ zal ons vreemd in de oren klinken. (november 2014)
Wij ontberen een informatiefilter. Dat filter heeft een naam: wijsheid. (april 2015)
‘leuk’ bezig zijn: Dat is misschien wel leuk maar op lange termijn is het verwaarlozing, want die kinderen zijn erbij gebaat dat ze gevormd worden, dat ze het vervolgonderwijs in kunnen, dat ze de tafels beheersen. (juli 2016)
Citaat 424 (dinsdag 10 januari 2016)
Homepage Citaten 2017
