Categorieën
Boeken

Tachtig boeken las hij vorig jaar.

Wouter ter Haar, verslaggever van het Brabants Dagblad, zocht dinsdag 23 maart 2021 contact met me. Hij had vernomen dat ik de bibliotheek ging verlaten en wilde daar bij stil staan. Of hij me mocht interviewen? Natuurlijk.

Wouter en ik kennen elkaar. In een iets verder verleden was hij ‘de chef’ van de Osse editie van het Brabants Dagblad. En in die periode kwamen we elkaar ook wel eens tegen. Sterker. Hij stond mede aan het succes van de eerste edities van de zogenaamde Blikopener speciaal lezingen.

Onder de noemer Blikopener afficheerden we in het begin van deze eeuw lezingen van de Bibliotheek Oss. Maar op zeker moment ontstond het idee om een seizoen lang een bepaald thema iets langer te gaan ‘uitmelken’. Dat leidde tot een reeks lezingen op de derde zondag van de maand in cultuurpodium Groene Engel, aan de Kruisstraat in Oss.

Die reeks zou tien jaar blijven bestaan. Haar succes had, los van de inhoud, voor een deel ook te maken met het feit dat ‘de krant’ (zeg: Wouter ter Haar) er vanaf het begin haar schouders onder zette. Wouter zag het belang van de onderwerpen en sprekers in, en stuurde de eerste jaren van tevoren een verslaggever op pad. Dat was vaak Twan van Lierop. Die sprak met de spreker van dienst, en in de krant verscheen enkele dagen van tevoren een lang interview. Dat heeft zeker geholpen, want vanaf het begin was er veel belangstelling voor deze lezingen. Nogmaals, dank Wouter. En Twan.

Donderdag 25 maart kwam Wouter in de Bibliotheek Oss langs. We spraken anderhalf uur met elkaar, haalden oude herinneringen op en hij schreef ondertussen van alles op. Geen dictafoon of zoiets, nee een notitieboekje. En altijd – altijd! – pikken journalisten dingen op die je achteraf niet zo stellig had willen zeggen. Want, die komen bijvoorbeeld té parmantig over. Zoals het feit dat ik redelijk argeloos het getal tachtig noemde, toen hij vroeg hoeveel boeken ik vorig jaar had gelezen. Ik kon dat getal alleen noemen omdat ik het sinds vorig jaar, ergens in maart van het jaar, ging bijhouden. Niet in een schriftje, maar in Excel. Corona doet rare dingen met de mens.

Anyway. Toen hij zijn concept voorlegde liet ik de zin ‘Tachtig jaar las hij vorig jaar. Veel en veel te weinig, luidt zijn eigen oordeel.’ Ik kon en kan niet ontkennen dat ik zoiets gezegd heb. Het complete artikel: ‘Verleiden tot lezen is wat ik wil’

Maar wie A zegt, moet – vind ik – met de billen bloot. Hieronder staan alle boeken die ik vorig jaar heb (uit)gelezen. Want, dat doe ik ook. Ik lees niet alle boeken die ik ter hand neem helemaal uit. Sterker: heel veel boeken blader ik even door, lees her en der een artikel of hoofdstuk. Om er een beeld van te krijgen, of omdat het domweg tegenvalt en ik geen zin heb de beker tot de bodem leeg te drinken.

Als ik één ding zal gaan missen, dan is dat het grote genot om wekelijks even op de catalogusafdeling binnen te lopen waar alle nieuw aangekochte boeken liggen. Klaar om doorgestuurd te worden naar een van ‘onze’ achttien bibliotheekvestigingen. Wekelijks haalde ik daar gemiddeld tien ‘pareltjes’ uit. Die ik even aan mezelf uitleende, mee naar mijn hol nam, even bekeek, een stukje las, en dan weer inleverde.

Los daarvan kocht en koop ik zelf ook – zoals ik pleeg te zeggen – meer boeken dan de gemiddelde Nederlander’. Die – wellicht herkenbaar – vaak ongelezen blijven staan. “Voor mijn pensioen!”

Dit op zich manische gedrag lag mede aan de basis van een initiatief dat ik in 2012 nam, en nog steeds bestaat.

Op zeker moment viel het me op dat er verdacht veel non fictie boeken verschenen over onderwerpen waarvoor change in de lucht hangt. In eerste instantie vooral boeken over hoe onze hersenen werken, hoe wij denken in control en vrij te zijn.

Kon ik dat soort boeken niet ergens samenbrengen (op een blog) én daarover het gesprek aangaan met geïnteresseerde lezende burgers (leden én niet leden)? Dat leidde tot (de) Lezers van Stavast. Op het gelijknamige blog staan bijna tien jaar later ruim negenhonderd titels; en elke maand komen er ongeveer vijf bij. Daarmee zal ik door blijven gaan.

82 gelezen boeken (met soms een draadje, enkele citaten die ik op Twitter heb gezet)

Januari 2021
Alicja Gescinska. Intussen komen mensen om : over politieke betrokkenheid (De Bezige bij 2019, 160 p)
Alicja Geskinska. Allmensch : van middelmaat tot meesterschap (Akademia press 2017, 40 p)
bol.com | De moederbanden, Rene den Ouden | 9789462971110 | Boeken

René den Ouden. De moederbanden : roman (De Kring 2019, 287 p)
Artikel: De moederbanden (januari 2020)
Rolf Dobelli. Het nieuwsdieet : omgaan met de overload aan informatie (Spectrum 2020, 200 p)
Februari 2021
Thijs Lijster. Verenigt u! : arbeid in de 21 eeuw (Prometheus 2019, 116 p)
bol.com | Ontwaak zonder mij, Marilou Nillesen | 9789463652063 | Boeken

Marilou Nilessen. Ontwaak zonder mij (Elikser 2020, 152 p)
Artikel: Onze eigen levens zullen dan even comfortabel als nietszeggend zijn. (februari 2020)
Maart 2021
Bas Heijne. Mens/Onmens : essay (Prometehus 2020, 128 p)
Artikel: Onze eigen levens zullen dan even comfortabel als nietszeggend zijn. (februari 2020)
Frank Krake. Hannelore : het meisje uit de sekte (Achtbaan 2020, 479)
Eva Meijer. De grenzen van mijn taal : een klein filosofisch onderzoek naar depressie (Cossee 2019, 141 p)
Özkan Akyol. Generaal zonder leger (CPNB 2020, 64 p)
Yannick Fritschy. De stam van het woord : over taalevolutie en de eerste taal ter wereld (New Scientist 2019, 119 p)
Artikel: Lezen … totdat het voorbij is (maart 2020)
Tommy Wieringa. Totdat het voorbij is (De Bezige bij 2019, 63 p)
Artikel: Lezen … totdat het voorbij is (maart 2020)
Eric-Emmanuel Schmitt. Meneer Ibrahim en de bloemen van de Koran (Rainbow 2019, 95 p)
Artikel: Lezen … totdat het voorbij is (maart 2020)
A.L. Snijders. Doelloos kijken : zkv’s 2017-2018 (AfdH 2019, 229 p)
Artikel: Lezen … totdat het voorbij is (maart 2020)
Sis van Rossem. Door de ogen van Sis van Rossem : de beste columns (Eerste druk 2019, 11 p)
Tonke Dragt. De brief voor de koning (Leopold 1994, 340 p)
Artikel: De Brief voor de Koning, of The Letter for the King (maart 2020)
Paul Gilding. Helden uit noodzaak : hoe onze generatie dankzij de ecologische en economische crisis de wereld gaar redden (Maurits Groen 2011, 293 p)
Artikel: Wat als we deze verstoring zouden gebruiken als een kans om alles los te laten wat niet essentieel is in ons leven, in ons werk en in onze institutionele routines? (maart 2020)
Paul Verhaeghe. Over normaliteit en andere afwijkingen (Prometheus 2019, 111 p)
bol.com | De eeuw van Charlie Chaplin, Matthijs de Ridder | 9789023498582 |  Boeken

Matthijs de Ridder. De eeuw van Charlie Chaplin (De Bezige bij 2017, 592 p)
Artikel: ‘U bent populair’, zei hij tegen Chaplin, ‘omdat u door de massa wordt begrepen.’ (maart 2020)
Philipp Blom. Wat op het spel staat (De Bezige bij 2017, 223 p) Draadje
Artikel: Wat op het spel staat (oktober 2017)
Isabella Hammad. De Parijzenaar, of Al-Barisi (Ambo Anthos 2020, 592 p)
April 2021
Geert Van Istendael. De Grote Verkilling (Atlas Contact 2019, 269 p) Draadje
Artikel: The time is now – Democratie (april 2020)
Mariana Mazzucato. De waarde van alles : onttrekken of toevoegen aan de wereldeconomie (Nieuw Amsterdam 2018, 384 p) Draadje
Artikel: Moreel leiderschap. Het ethos geeft als het erop aankomt de doorslag. (januari 2019)
Lieve Goorden. De essentie van Arendt (ISVW 2019, 192 p)
Artikel: Lezen … totdat het voorbij is (maart 2020)
Annejet van der Zijl. Leon & Juliette (CPNB 2020, 95 p)
Hans Broekhuis. Populisme als schaamlap : de andere kant van Nederland (Nobelman 2020, 160 p) Draadje
Paolo Giordano. In tijden van besmetting (De Bezige bij 2020, 80 p)


Edward Bernays. Propaganda (Schrijversportaal 2019, 288 p) Draadje
Artikel: Geïnformeerd worden (juli 2011)
Thije Adams. Kunst moet : ook in tijden van cholera (Van Gennep 2012, 94 p) Draadje
Mei 2021
Floris Alkemade. De toekomst van Nederland : de kunst van richting te veranderen (Prometheus 2020, 144 p) Draadje
Giovanni Boccaccio. Decamerone (Perpetuareeks 2010, 866 p)
Sanne Blauw. Het best verkochte boek ooit * met deze titel : hoe cijfers ons leiden, verleiden en misleiden (De Correspondent 2018, 202 p) Draadje
Leendert van der Valk. De Correspondent in Amerika : de belofte van radicaal ander nieuws (Pluim 2020, 262 p)
Lieven Scheire. DNA : hoe de menselijke genetica ook jouw leven zal veranderen (Borgerhoff + Lamberigs 2019, 223 p)


Ewoud Kieft. De onvolmaakten : roman (De Bezige bij 2020, 336 p) Draadje
Artikel: The time is now – Elite(s) (juni 2020)
Alicja Gescinska. Kinderen van Apate : over leugens en waarachtigheid (Maand vd Filosofie 2020, 76 p) Draadje
Juni 2021
Sophie Zijlstra. Het kind van de rekening : een pleidooi tegen liberalisme in het onderwijs (Querido 2019, 78 p) Draadje


Sander Heijne & Hendrik Noten. Fantoomgroei : waarom we steeds harder werken voor steeds minder (Atlas Contact 2020, 254 p) Draadje
Artikel: The time is now – Must read (juni 2020)
Hans Rosling. Mijn kijk op de wereld : het leven van Hans Rosling (Spectrum 2020, 317 p)
Dennis Storm. Als gezond verstand koning was : over de schoonheid van een groene revolutie (Spectrum 2020, 128 p)
Wim Daniëls. De zomer van 1945 (Thomas Rap 2020, 318 p)
Juli 2021
Geert Mak. Epiloog bij Grote verwachtingen (Atlas Contact 2020, 85 p)
Sinan Cankaya. Mijn ontelbare identiteiten (De Bezige bij 2020, 240 p) Draadje
Daniel Menselsohn. Pijn en genot : van de oude Grieken tot Game of Thrones (De Bezige bij 2020, 332 p)


Paul Verhaeghe. Houd afstand, raak me aan (De Bezige bij 2020, 134 p) Draadje
Peter Hein Mulligen. Met ons gaat het nog altijd goed (Prometheus 2020, 320 p)
Harm Peter Smilde. How does it feel : leven met Bob Dylan (Lannoo 2019, 247 p) Draadje
Augustus 2021
Jane Austen. Trots en vooroordeel (Perpetuareeks 2009, 3622 p)
Mevrouw Dalloway

Virginia Woolf. Mevrouw Dalloway (Perpetuareeks 2013, 189 p) Draadje
Artikel: Perpetuareeks: “die de lezer ‘het leven zoals het werkelijk is’ wil tonen” (februari 2018)
Michael Cunningham. De uren (Prometheus 2010, 228 p)
Ken Follett. Notre-Dame : een beknopte geschiedenis van de beroemde kathedraal (Meulenhoff 2020, 61 p)
Ivan Krastev. Morgen komt geen dag te laat : hoe de pandemie Europa verandert (Atlas Contact 2020, 94 p) Draadje
Lieven Scheire. Fysica : boeiende stukjes wetenschap zoals u ze nog nooit geserveerd kreeg (Borgerhoff + lamberigs 2020, 255 p)
Thomas Decreus. Spektakeldemocratie (EPO 2020, 79 p)
# – Nu het nog kan (De Bezige bij 2020, 189 p) Draadje
Twan Huys. Wandellust (Prometheus 2020, 231 p)
September 2021
Eric Holthaus. De toekomstige aarde (HarperCollins 2020, 255 p) Draadje


Philipp Blom. Het grote wereldtoneel : over de kracht van verbeelding in crisistijd (De Bezige bij 2020, 142 p) Draadje
Artikel: The time is now – Must read (juni 2020)
Wanda de Kanter. Parasiet der kwetsbaren : een nieuwe kijk op gezondheidsbeleid (Pluim 2020, 77 p) Draadje
Mary L. Trump. Te veel en nooit genoeg : hoe mijn  familie de gevaarlijkste man ter wereld heeft gecreerd (Xander 2020, 302 p)
Koosje de Leeuw. Een te grote jas : een levensverhaal over opgroeien in het land van Maas en Waal in de jaren vijftig en zestig (Eigen beheer 2020, 167 p)
Charles Groenhuijsen. Amerika na Donald Duck : steeds meer kiezers willen een rechtvaardiger, menswaardiger en zachtaardiger Amerika (Atlas Contact 2020, 286 p)
Oktober 2021
Maarten van Rossem. Allemaal de schuld van Montgomery : de familie Van Rossem in de laatste oorlogsmaanden (Nieuw Amsterdam 2020, 128 p)
Stefan Hertmans. De opgang : roman (De Bezige bij 2020, 412 p)
Charles Mckesy. De jongen, de mol, de vos en het paard (Kok 2020, 128 p)
De lengte van een oceaan

Björn Soenens. De lengte van een oceaan : stemmen en stemmingen in Amerika (De Arbeiderspers 2020, 488 p) Draadje
Stevo Akkerman. Wat is dan goed? : prangende vragen over goed en kwaad, en alles daartussenin (Lemniscaat 2020, 109 p) Draadje
Arnon Grunberg. Als ze het over Marokkanen hebben (Querido 2020, 112 p) Draadje
David Attenborough. Een leven op onze planeet : een terugblik en een toekomstvisie (Luitingh-Sijthoff 2020, 256 p) Draadje
Peter van der Heiden. Weirdo’s in het Witte Huis : Donald Trump en zijn zonderlinge voorgangers (Boom 2020, 255 p)
Peter Mertens. Ze zijn ons vergeten : de werkende klasse, de zorg en de crisis die komt (EPO 2020, 147 p) Draadje
November 2021
Jan Blommaert. Wat was er echt belangrijk in mijn academisch leven? (EPO 2020, 60 p) Draadje
Art Rooijakkers. De eeuw van mijn dochters : hoe onze wereld er straks uitziet (Thomas Rap 2020, 256) Draadje
Hella van der Wijst. De kracht van samen : kroniek van een crisis (Zilt 2020, 285 p)


Ian Buruma. Het Churchill-complex : opkomst en ondergang van de Anglo-Amerikaanse orde (Atlas Contact 2020, 367 p) Draadje
Judith Koelemeijer. Het zwijgen van Maria Zachea (Nederland Leest 2020, 213 p)
Massimo Pigliucci. De stoïcijnse gids voor geluk : het zakboekje van Epictetus herverteld voor het moderne leven (Ten Have 2020, 160 p) Draadje
Frédéric Lenoir. Spinoza en de weg naar geluk : een filosofie van de eenvoud (Balans 2020, 223 p) Draadje
December 2021
Jeroen van Merwijk. Kanker voor beginners (Thomas Rap 2020, 159 p) Draadje
Frits Spits. Alles lijkt zoals het was (Luitingh-Sijthoff 2019, 159 p) Draadje
Salvator Boekhandel

Rebecca Smit. Wiens verhaal is dit? (Podium 2020, 238 p) Draadje
Barack Obama. Een beloofd land (Hollands diep 2020, 864 p) Draadje

Aanvullende opmerkingen
Vier biografieën, dertien pamfletten, vijf boeken waarin filosofische dingen worden aangekaart, tien geschiedenisboeken, veertien romans; en 27 boeken over uiteenlopende maatschappelijke problemen/onderwerpen.

Alle boeken kunnen geleend worden bij de samenwerkende Noord Oost Brabantse Bibliotheken. Dertig titels staan op het Lezers van Stavast-blog.

53 boeken kwamen in 2020 uit; 17 in 2019, en de rest (12 stuks) in de jaren daarvoor. Ik las vijf absolute klassiekers: De brief aan de koning van Tonke Dragt, De Decamerone van Boccaccio, Trots en vooroordeel van Jane Austen, Mevrouw Dalloway van Virgina Woolf en De uren van Michael Cunningham.

Lezen is soms ook herlezen. In 2020 waren dat Trots en vooroordeel, De waarde van alles, De Decamerone, De brief voor de koning, Helden uit noodzaak, Kunst moet, Allmensch, Alles lijkt zoals het was en Wat op het spel staat.

Veel dunne boekjes; er komen verdacht veel pamfletachtige geschriften uit, waarin een auteur zich boos of zorgen om iets maakt. Maar ook enkele dikke pillen. Vijftien boek-‘jes’ met minder dan 100 pagina’s. Vijfentwintig titels met 100-199 bladzijden. Twintig boeken telden tussen de twee- en driehonderd pagina’s. Zeventien dikkere ‘pillen’ met 300 of meer bladzijden. Twee dikke boeken staan bovenaan met ruim achthonderd pagina’s: De Decamerone van Boccaccio en de memoires van oud-president Barack Obama.

Oh ja, en de verhouding man-vrouw was: 60-22; 42 auteurs kwamen uit Nederland.

De plezierfactor - nut en genot van het muziekschriftje (met dank aan Felix  Eijgenraam)

Ik ben lang geleden besmet geraakt door Felix Eijgenraam. Een journalist die kort voordat hij onverwacht veel te jong overleed een artikel schreef over zijn hobby: het bijhouden van een boekenschriftje. In dat artikel – dat later omgewerkt werd tot een dun boek-‘je’ – kwam hij ietwat beschroomd uit voor deze ‘afwijking’. Hij noteerde in dat boekenschriftje niet alleen welke boeken hij had uitgelezen (en dat waren er héél erg veel), maar maakte aan het eind van elk jaar een overzicht, met grafieken, scores et cetera. Een klein beetje onzin, maar wel leuk.

In 2008 nam ik hem mee in een artikel over een cd van Sam Baker: Pretty world. En hier. Ik schat al met al ruim achttienduizend pagina’s. Ongeveer vijftig per dag. Zou het?

(donderdag 1 april 2021)

Door Hans van Duijnhoven

Bibliothecaris sinds september 1979. Werkzaam in de regio Noord Oost Brabant.

Geef een reactie

%d bloggers liken dit: