De Correspondent bestaat vijf jaar
Ruim vijf jaar geleden vertelde filosoof Rob Wijnberg in De Wereld Draait Door over zijn plannen om met De Correspondent te beginnen. Die oproep sloeg aan.
Artikel: Doelgroepdenken degradeert de krant op die manier tot vehikel van de adverteerder en het publiek tot handelswaar. (maart 2013)
Duizenden mensen gingen in op zijn crowdfund-voorstel. Op 24 september 2013 werd het platform geopend. Sindsdien is het aantal (betalende) leden blijven groeien. Er kwamen meer correspondenten (op dit moment staan er 45 koppen op de website) en onderwerpen die ze coveren. Ook is Rob samen met zijn team bezig te onderzoeken of er een Engelstalige versie kan komen. Deze week werd duidelijk dat dit inderdaad het geval zal zijn. Ook verschijnt er op 24 september een nieuw boek. Leden krijgen Dit was het nieuws niet als ebook.
Komst The Correspondent
Ik heb sterk het vermoeden dat dit nieuwe boek samenvalt met de officiële aankondiging van de Engelse pendant: The Correspondent. Dat heeft te maken met een artikel van Rob, dat twee dagen geleden op Medium werd geplaatst: The problem with real news — and what we can do about it.
Rob Wijnberg schrijft de laatste jaren niet zo vaak meer. Hij wordt zonder enige twijfel in beslag genomen door het runnen van ‘zijn’ toko en nadenken over het opzetten van die Engelse tegenhanger. Da’s jammer, want Rob schrijft goede en belangrijke artikelen en columns. Komt zelden met open deuren aanzetten. Integendeel: het zijn altijd artikelen vol stuff om over na te denken.
Niet-brekend nieuws
Het artikel van 12 september op Medium is daar een typisch voorbeeld van. De liefhebber van zijn werk heeft geluk: de komende dagen verschijnen er nog vier andere artikelen. Die allemaal met elkaar samenhangen en gaan over de rol van de journalistiek. Vandaag de dag. In een wereld die volop in verandering is en waar het moeilijk is om zin van onzin te scheiden. Rob weet dat de journalistiek hier een belangrijke rol heeft te spelen, maar weet tegelijkertijd dat die rol vaak slecht wordt waargemaakt. En door velen met wantrouwen wordt bekeken.
Rob Wijnberg’s missie
Iedereen die Rob Wijnberg door de jaren heen een beetje heeft gevolgd zal niet compleet verrast worden door deze nieuwe artikelen.
Hij neemt als het ware ‘oude’ (eerder gedeelde) inzichten mee, en voegt er nieuwe elementen en inzichten aan toe. Waardoor je als lezer en burger, die zich zorgen maakt over ‘de staat van onze journalistiek’, weer helemaal bent bijgepraat. En een hart onder de riem wordt gestoken.
News is all about sensational, exceptional, negative, and current events.
In The problem with real news — and what we can do about it draait het om déze zin.
Nieuws bestaat uit sensationele, uitzonderlijke, negatieve, recente gebeurtenissen. En deze vijf begrippen werkt hij in een artikel van circa 3400 woorden uit. Hij neemt daarin het ontstaan van De Correspondent mee en vooral waarom hij met zijn crew andere klemtonen legt dan redacties van de meeste ‘normale’ kranten, tijdschriften, radio- en tv-stations. Mediavormen die op hun manier ook de werkelijkheid volgen en duiden, maar daar vaak andere klemtonen leggen. Klemtonen die in zijn ogen verkeerd zijn, waardoor ze het tegendeel bereiken van wat ze willen: burgers goed informeren over ‘de wereld’.
Een artikel voor bibliothecarissen
The problem with real news — and what we can do about it en het debat over de toekomst van de journalistiek raakt in mijn ogen ook de (openbare) bibliotheeksector. Op onze manier hebben wij ook als taak om onze achterban mee te nemen in een complexe wereld. Gelukkig hoeven bibliotheken zich niet bezig te houden met wat redacties van ‘normale’ kranten, radio- en tv-programma’s wel doen: het nieuws brengen. En dat van achtergronden voorzien. Die klus wordt door anderen gedaan.
Minder hectiek
Als bibliotheek staan we ‘iets’ verder weg. We nemen boeken en andere mediavormen in onze collectie op. Boeken die pas geschreven worden nadat het vuur van de actualiteit is gedoofd. Boeken waarin schrijvers enige afstand nemen van de hectiek van het moment. En die boeken en andere bronnen halen we op de meest uiteenlopende manieren naar voren. Bedoeld om te informeren, te inspireren.
Daarmee scharen we ons aan de zijde van de correspondenten van Rob Wijnberg. Die als opdracht en missie hebben om afstand te nemen van de ‘eeuwige’ lokroep die op journalisten wordt gedaan om zich te focussen op wat nú gebeurt. Veel journalisten kiezen voor het sensationele, het uitzonderlijke, het negatieve; en ze focussen vooral op wat NU gebeurt. Ze hebben het over het weer van morgen, en zoomen veel minder in op het al dan niet veranderende klimaat. Hebben het dagenlang over een meisje dat jaren geleden werd vermoord, en negeren dagelijks dat er 28 mensen dood gaan aan longkanker.
Correspondenten van De Correspondent nemen afstand. Doen niet mee aan die ratrace. Worden betaald om zich langdurig in ‘hun’ onderwerp te verdiepen. Om te leren. Te ontdekken dat ze hun mening gaandeweg soms moeten bijstellen. Correspondenten die zich tot op zekere hoogte als activisten opstellen. ‘Dingen’ in gang zetten. Initiëren. Het debat opzoeken. In zaaltjes in den lande aantreden. Experimenteren met nieuwe vormen. De ruimte en de vrijheid van ‘baas’ Rob krijgen om ‘iets’ tot stand te brengen. En die in voorkomende gevallen hun inzichten tot een boek mogen bundelen.
Mediawijsheid
Bibliotheken afficheren zich regelmatig als plekken waar mensen mediawijzer gemaakt worden. Meestal gaat het om kinderen. Té weinig realiseren bibliotheken en bibliothecarissen zich dat mediawijsheid voor elk mens opgaat. Niemand is ooit te laat om iets mediawijzer te worden. Sterker: ‘we’ worden allemaal in meerdere of mindere mate gemanipuleerd. Tot op zeker hoogte is daar niets mis mee – want het is van alle tijden dat mensen elkaar willen beïnvloeden – maar de schaal waarop het sinds de komst van het internet gebeurt is wel flink toegenomen. Zeg maar: geëxplodeerd.
Overal zijn partijen (mensen, bedrijven, instellingen, organisaties) moedwillig bezig ons te sturen. Van nepnieuws te voorzien. Een bepaalde denkbeeld bij ons binnen te framen. Spindokters alom. Twitteraars die zich anders voordoen dan wie ze feitelijk zijn. Trollen die ‘dingen’ liken die aansluiten bij hoe wij mensen naar de werkelijkheid kijken. We zijn zelden in control? Worden massaal bespeeld.
Wegvallen business-model
Redacties van de meeste kranten, radio- en tv-stations doen natuurlijk hun best. Tot op zekere hoogte weten ze écht wel dat ze té veel bezig zijn met sensationele, uitzonderlijke, negatieve en actuele gebeurtenissen.
Maar de hoofdredacteur, en vooral de directeur die over de exploitatie gaat, zit hen achter de vodden. Lever stof aan dat scoort. Waardoor we de losse verkoop én het aantal betalende abonnees op peil kunnen houden. Helaas is het vechten tegen de bierkaai. Veel abonnees haken af; vaak vanwege demografische redenen (‘ze’ sterven).
Vervelender is dat ook de advertentie-inkomsten hard achteruit gaan. Internet-bedrijven snoepen hun inkomsten voor een groot deel weg.
Verder speelt (ook in Nederland) dat regeringen publieke omroepen domweg afknijpen. Minder geld beschikbaar stellen om relevante radio en tv te maken.
Gelukkig zijn er tegenkrachten. De Correspondent is daarvan een voorbeeld. Of Follow the money. En buiten Nederland platforms als Medium, Truthdig en Truthout. Maar helaas hebben die een groot nadeel. Ze bereiken meestal slechts een hoger opgeleid publiek. En die groep is klein; slechts een klein deel van de bevolking neemt kennis van hun werk.
Onafhankelijk?
Ik vermoed dat de regionale pers in Nederland als eerste om zal vallen. Zij hebben te veel oude tot zeer oude abonnees. Scoren relatief slecht onder jonge mensen. De toekomst voor de landelijke pers ziet er redelijk uit, alleen vermoed ik dat dagbladen die té veel de nadruk leggen op sensatie en de waan van de dag op termijn ook om kunnen vallen.
Onherroepelijk zal er in Den Haag – en andere plekken waar politieke beslissingen worden genomen – nagedacht moeten worden over het om- of wegvallen van ‘de’ regionale en/of landelijke journalistiek. Financiële ondersteuning met een DIKKE muur tussen regeerders en journalisten wordt een gesprekspunt. De manier waarop het kijk- en luistergeld is afgeschaft en vervangen door een jaarlijkse bijdrage vanuit de overheid is een slecht voorbeeld.
Er wacht ons niet alleen in Nederland een lastig debat over next journalism.
Ondertussen gaat De Correspondent door met nieuwe vormen van journalistiek bedrijven; en zorgen dat er geld voor beschikbaar blijft. Onlangs heeft De Correspondent met het oog op de uitbreiding naar the States haar uitgangspunten van vijf jaar geleden tegen het licht gehouden en aangepast. Die tien regels of principes sluiten voor een groot deel aan bij hoe – in mijn ogen – openbare bibliotheken bezig zouden moeten willen zijn. Alleen zullen bibliotheken en bibliothecarissen op sommige punten nog wel (flinke) stappen moeten maken.
Tien regels of principes van De Correspondent
* We zijn jouw medicijn tegen de waan van de dag
* We zijn volledig advertentievrij
* We bestrijden stereotypen, vooroordelen en angstzaaierij
* We vertellen je niet alleen het probleem, maar ook wat we eraan kunnen doen
* We werken samen met jullie, onze deskundige leden
* We doen niet alsof we ‘neutraal’ zijn, maar zijn transparant over ons wereldbeeld
* We beschermen je privacy door zo min mogelijk gegevens over je te verzamelen
* We willen zo inclusief mogelijk zijn
* We stellen de journalistiek altijd boven financieel gewin
* We geloven in transparantie en voortdurende zelfverbetering
Artikel: Meer privacy, transparantie en samenwerking met leden. Dit zijn de tien vernieuwde principes achter De Correspondent (september 2018)
Artikelen op deze website waarin De Correspondent de laatste jaren min of meer werd meegenomen
Doelgroepdenken degradeert de krant op die manier tot vehikel van de adverteerder en het publiek tot handelswaar. (maart 2013)
Trend? – Amateurs die “in opstand komen tegen het couch potatoism, op de bank hangen voor de televisie”. (maart 2013)
Alsof het mij iets kan schelen wat voor drugs Tommy Wieringa heeft gebruikt, of … (mei 2013)
De kunst in het leven is om twee of drie echte samenhangen uit de zee van ruis te vissen. (juni 2013)
TrendRede 2014 – We vliegen blind in deze crisis en hebben geen idee. (september 2013)
Breaking new: “een nieuw inzicht in hoe de wereld werkt” (september 2013)
Experiment – … waarna de politicus er een ideologisch en daarmee mediageniek behapbaar sausje overheen mag gooien. (september 2013)
Uitkeringsgerechtigden worden gepest met zinloze sollicitatie-eisen (oktober 2013)
We hebben allemaal recht op een eerlijk en volledig verhaal. (november 2013)
Die hebben nog wel boeken, maar er gebeurt veel meer. (januari 2014)
Moderne klassieker? – Modern -> om de impact die het nú heeft. (januari 2014)
De terugkeer van utopie (februari 2014)
Wie een gesprek wil vermijden, moet blijven doorpraten. (maart 2014)
Probleemoplossend, creatief en kritisch denken zijn volgens de geïnterviewden vaardigheden die daarbij onmisbaar zijn. (april 2014)
Maar wat beoogt ónze waarheid nog, behalve dan het eindeloos bevredigen van onze behoeften? (juni 2014)
We zijn onze democratie kapot aan het maken door haar te beperken tot verkiezingen, (juni 2014)
Maar de vraag is wat hebben we aan vrijheid van meningsuiting als we niets nieuws te verkondigen hebben? (september 2014)
Spiegeltje, spiegeltje aan de wand – heeft mijn werk eigenlijk wel zin? (februari 2015)
De wereld begrijpen? Follow the money (februari 2015)
De herontdekking van het collectief is een heel belangrijke evolutie in onze huidige zoektocht naar zingeving (februari 2015)
(De) bibliothecaris steeds meer moeten gaan zien als antwoord op de behoeften die leven in de samenleving. (maart 2015)
Als correspondent in eigen land (september 2015)
You can blow out a candle/But you can’t blow out a fire (december 2015)
Niets nieuws, alleen herordening van wat allang bekend is (september 2016)
Nationale veerkracht: Dat vraagt om welwillendheid, inschikkelijkheid en flexibiliteit. (januari 2017)
Buitenveld – Waar iedereen uit de eigen cirkel treedt en de ander ontmoet op neutraal terrein (februari 2017)
Vroeger was (bijna) één bak ellende (maart 2018)
Aanvulling op donderdag 20 september 2018
Het tweede artikel van Rob Wijnberg verscheen op 17 september: Why we want our journalists to take a stance at The Correspondent — and ask them to keep a public notebook (17 september 2018)
Op woensdag 19 september hield hoogleraar transitiekunde en duurzaamheid Jan Rotmans in Veghel een lezing over de next economie. In het begin van zijn verhaal zat onderstaande slide, die perfect aansluit bij waar De Correspondent zich mee bezig wil houden. Minder focussen op gebeurtenissen, maar proberen te duiden wat conjuncturele en structurele ontwikkelingen zijn.
Aanvulling op zaterdag 22 september
In het boek Dit was het nieuws niet zijn beide hier aangehaalde artikelen opgenomen. Het Voorwoord is het eerste Medium-artikel, alleen licht aangepast. Verder is het in mei 2014 verschenen artikel Hoe waarheid een product werd integraal opgenomen.
Het artikel van Rob Wijnberg heeft een link met het boek Feitenkennis : 10 redenen waarom we een verkeerd beeld van de wereld hebben en waarom het beter gaat dan je denkt van Hans Rosling. Arikel: Possibilist Hans Rosling: we moeten ook nieuwsgierig blijven en alert op nieuwe gevaren, zodat we daarop een antwoord hebben. (mei 2018)
Aanvulling op dinsdag 25 september
Donderdag 20 september verscheen op Medium het derde artikel uit de reeks van vijf: Why The Correspondent is founded on the idea of progress — and how journalism can contribute to it
En vandaag verscheen op De (Nederlandse) Correspondent de vertaling van het eerste Medium-artikel onder de titel: Vergeet nepnieuws. Echt nieuws is minstens zo misleidend (25 september 2018)
Citaat 550 (zaterdag 15 september 2018)
Homepage Citaten 2018
